نگاهی به تبلیغات ماه رمضانی استارتاپهای غذا
بازار زیرزمینی و پرسود در ایران هر روز با انعطاف‌های قانونی بیشتر به زیر نظارت می‌رود. معلوم نیست که این انعطاف ناشی از درایت برخی مسئولان است یا حجم کارآفرینی ایجاد شده از استارتاپ‌هایی که با شناسایی و مدیریت همین بازارها کارآفرینی می‌کنند. اسنپ و تپسی، مثال‌های بارز همین اتفاقند؛ آن‌ها کار ناتمام بسیاری از نهادهای دولتی و حاکمیتی برای شناسایی مسافرکش‌های شخصی را تمام کردند و با ساماندهی راننده‌های خودروهای شخصی برای نزدیک به ۲ میلیون نفر کار آفریدند.
در دوران پیش از ظهور این استارتاپ ها ، اخبار و حوادث مسافرکش‌های شخصی را به خاطر دارید؟ حال چه تعداد خبر ناگوار از مسافرکش‌ها به گوشمان می‌رسد؟ بازار دست دوم فروشی ایران را قیاس کنید با قبل از ظهور استارتاپهای دیوار و شیپور. نظارت بر تراکنش‌ها و خریدها با اپ‌های مالی را مقایسه کنید با خریدهای دستی تا همین پنج سال پیش.
این روزها همه چیز آسانتر نظارت می‌شود، آن هم با توسعه چشمگیر استارتاپهای خدماتی و فین‌تک‌ها (کاربری‌های فناوری در ارائه خدمات مالی). همین ماه رمضان، تا چند سال پیش بهترین زمان بود برای عرضه غذاهای بی‌کیفیت زیرزمینی به آنهایی که معذوریت داشتند و نمی‌توانستند روزه بگیرند. حالا اما استارتاپهای سفارش غذای آنلاین این فضای زیرزمینی غیرقابل نظارت را بدل به فضایی رقابتی بین رستوران‌ها برای ارائه غذای سرد و سالم کرده‌اند که در صورت کیفیت پایین یا غیربهداشتی بودن، قابلیت شکایت و پیگیری دارد؛ نه اینکه سفارش‌دهنده هم خود را مجرم بداند و از ترس انگ روزه‌خواری قید پیگیری را بزند.
حالا چیلیوری به مخاطبانش پیامک می‌دهد که «همه روزه هستیم. می‌تونی سحر، ناهار و شام از چیلیوری سفارش بدی» یا اسنپ‌فود که به مشترکانش پیامک فرستاده که «… عزیز، اسنپ‌فود در ماه رمضان همراه شماست اگر مسافرید، معذور شرعی هستید یا به هر دلیلی توفیق روزه گرفتن ندارید، می‌توانید غذای خود را از طریق اسنپ‌فود سفارش دهید.» ریحون هم در توئیتی با زبان محاوره‌ای نوشته «ماه رمضان توی ریحون … اگه روزه هستین افطار و شام‌تون رو می‌تونین سفارش بدین. ناهار هم توی ریحون قابل سفارشه برای مسافران و معذوران شرعی و اونایی که به هر دلیلی نمی‌تونن روزه بگیرن.»
به هر ترتیب اگر تا قبل از این رستوران‌دارها باید الزاما به فکر درآمدهای اضافه از منوی ویژه افطار می‌افتادند، حالا این فرصت را دارند که طی روز هم به معذوران خدمات دهند. تعداد چشمگیر افراد درگیر کار شده و حجم تراکنش بالا از یک سو و نظارتی که به خودی خود در همین استارتاپ ها با گزارش مستقیم خود مردم دارند، بازار غذای‌های سرد طی روز ماه رمضان را از فضای زیرزمینی به ویترینی اینترنتی کشانده است.
استارتاپ ها با جاه طلبی بخش خصوصی کارهای ناتمام حاکمیتی را یکی پشت دیگری تیک می‌زنند و پیش می‌روند. اما بر چه کسی پوشیده است که اگر اوضاع اقتصادی کمی به سامان‌تر بود، همین فضای کاری استارتاپهای کارآفرین هم تنگ‌تر می‌شد و هزاران ایراد و مانع که بر مسیرشان گذاشته نمی‌شد؟ با خودمان صادق باشیم، همه می‌دانیم در زیر لایه‌های ابرشهرهای‌مان چه می‌گذرد؟ تا جایی که با شرع و قانون اساسی‌مان، تعارض ایجاد نمی‌کند، از همین ظرفیت‌ها استفاده کنیم. این همزیستی در ماه رمضان را قدر بدانیم.
منبع: ۷sobh