آیا واقعا اسم اسنپ؛ شأن پزشکان را پایین می‌آورد؟

اخیر نشستی با حضور استارتاپ‌های کوچک و بزرگ سلامت  در کلاب‌هاوس هفته‌نامه کارنگ برگزار شد که در آن کسب‌وکارهای حوزه سلامت نقدهای تندی را به سیاست‌های وزارت بهداشت وارد کرده‌اند. نشستی کارشناسی که با نقدهای تند و تیز آنلاین‌های حوزه درمان و پزشکی به عملکرد وزارت بهداشت در ۴ سال گذشته تبدیل شد. خلاصه‌ای از صحبت‌های برخی بنیان‌گذاران استارتاپی در این نشست که در آن بیش از ۱۵۰ چهره کسب‌وکارهای اینترنتی این حوزه حضور داشتند نشان می‌دهد که نبرد میان استارتاپ‌ها و سیاست‌گذارهای حوزه درمان وارد فاز تازه‌ای شده است. نقدهایی که بخش‌هایی از آن‌ها توسط یکی از مسئولین وزارت بهداشت در این نشست پاسخ داده شد.

امین دولتی، بنیان‌گذار مشورپ: صحبت از تضاد منافع است

ما درباره سرویسی صحبت می‌کنیم که جزو خدمات پایه و مورد نیاز مردم است. این خدمت لاکچری نیست و اگر بزرگ و مهم شد، به دلیل استقبال مردم بود. اگر استارتاپ‌ها به آن ورود کنند که کرده‌اند، پروسه شفاف‌تر خواهد شد و این شفافیت خیر زیادی برای خود وزارت بهداشت هم دارد. درست گفتند که دلیل گارد گرفتن وزارت بهداشت تضاد منافع است. ولی دنیا و تکنولوژی به سمت سلامت رفته‌اند و آب روانی است که نمی‌توان جلوی آن را گرفت. تنها می‌توان به نحوی شایسته، مسیر آن را مدیریت کرد. حتی با کارشکنی‌ها این اتفاق خواهد افتاد.

ما در بازارهای زیادی از دنیا عقب‌تر بودیم. ولی در تکنولوژی آنچنان عقب نبودیم. فاصله راه افتادن اوبر با ظهور استارتاپ‌های مشابه در ایران، حدود هشت سال بود. در استارتاپ‌های دیگر از جمله سلامت هم همین است. در دنیا اتفاقات خوبی در سلامت افتاده که در ایران همزمان درحال رخ دادن است. شفافیت و بهبود کیفیت زندگی مردم بخشی از آن است. دغدغه‌ها هم درست و منطقی‌اند.

شهریار شرافتی، مدیرعامل دکتردکتر

لزوما فقدان ساختار درست و شفاف رگولاتوری جلوی رشد ما را نمی‌گیرد. در سال ۹۹ در برنامه‌ای که ما با خود وزارت بهداشت در دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران داشتیم، آن‌ها به من گفتند که شما غر می‌زنید. ما تاکنون جلوی کار کدامتان را گرفته‌ایم و کسب‌و‌کار چه کسی را بسته‌ایم؟ بارها دفترهای اسنپ در کشور پلمب شده یا دیجی‌کالا فیلترینگ ساعتی شده است. ولی تا الان نشنیدم یک استارتاپ سلامت فیلتر شده باشد.

من فکر می‌کنم اگر لیدر سلامت دیجیتال مثل دیجی‌کالا و اسنپ نداریم، تقصیر رگولاتوری نیست. به دلیل تجربه کسب‌وکار است. حیطه سلامت اولین جایی است که استارتاپ‌ها به یک صنعت ورود می‌کنند که یک هفته‌ای نمی‌توانیم تعطیلش کنیم. ما خدمات در منزل، نوبت‌دهی آنلاین، کلینیک مجازی، مشاوره آنلاین، تله‌مدیسین و زیرشاخه‌های مختلف داریم ولی از دید من متخصص‌ مدیکال نداریم که تجربه زنجیره مدیکال را به ما بگوید. ترک فعل رگولاتوری باعث کندی ما شده ولی فقدان لیدر حرفه‌ای به کیفیت کار ما برمی‌گردد.

بهزاد سیفی، مدیرعامل شتابدهنده هلثیو

ساختار وزارت بهداشت بسیار پزشک‌محور است. در نظام‌های سلامت پیشرو هیچ وزیری پزشک نیست. یک مشکل سلامت دیجیتال ما این است که وزیر بهداشت و معاونین او تعریف درستی از سلامت دیجیتال ندارند و متوجه اهمیت آن نیستند. در حالی که راهی جز سلامت دیجیتال نداریم. اگر از آن‌ها درباره سلامت دیجیتال بپرسید، می‌گویند کارهای کامپیوتری است. گره دیگر این است که ما ذی‌نفعان متنوعی با منافع متضاد داریم این پیچیدگی را زیاد می‌کند. گلایه من از استارتاپ‌های سلامت این است که در زمین خسته و سنتی وزارت بهداشت کار می‌کنند.

باید طوری نقش‌آفرینی کنیم که وزارت بهداشت دنبال ما بیفتد و بگوید شما که می‌فهمید دیتا چیست، این چالش را حل کنید. ما زمانی به این سمت خواهیم رفت که سیستم سلامت را عمیق یاد بگیریم. در دنیا نگاه به درمان و سلامت پیشگیرانه است. یعنی به‌جای درمان، پیشگیری باید برجسته شود. رییس جمهور جدید در یکی از مناظره‌ها گفت می‌خواهم هزینه‌های درمان را پنجاه درصد کاهش بدهم. این فاجعه است. کاهش هزینه درمان یعنی مردم بیمار شوید و نگران درمان نباشید. در حالی که حاکمیت باید هزینه درمان را بالا ببرد و برای زندگی سالم هزینه کند. با هجوم تکنولوژی راهی جز سلامت دیجیتال نداریم.

مسعود تاجفرد، هم‌بنیان‌گذار اسنپ‌دکتر

در یک سال گذشته نامه‌هایی می‌آمد که می‌خواستند جلوی فعالیت استارتاپ‌های سلامت را بگیرند در همه آن‌ها اسم اسنپ‌دکتر هم بود و این نشان می‌داد که ما خط‌شکن هستیم. ما نترسیدیم و منتظر نبودیم که یکسری چیزها را آیین‌نامه‌ای و قانونمند شود. در یک سال گذشته سازمان نظام پزشکی و سازمان نظام روان‌شناسی به ما نامه زدند و سعی کردند جلوی ما را بگیرند. وزارت بهداشت برای آزمایش کرونا در منزل به دکتر سمیعی نامه زد تا فعالیت ما پیگیری شود. بخش داروخانه را که شروع کردیم هجمه‌ها با شدت بیشتری ادامه یافت.

گفتند کسی با اسنپ‌دکتر کار نکند و ما را به دادگاه و پلیس فتا بردند و شکایت علیه ما تنظیم شد. یکی از وظایف ما به عنوان یکی از استارتاپ‌هایی که فکر می‌کنم لیدر بازار و بزرگ است، این است که خط‌شکن باشیم و بقیه کسب‌وکارها در کنار ما حرکت‌ کنند. قانون‌گذار ما وزارت بهداشت نیست. قانون‌گذاری باید برای تامین‌کنندگان ما، پزشکان و داروخانه‌های ما باشد. سعی می‌کنیم این اتفاق بیفتد به این صورت که جلو می‌رویم و روابط عمومی و کارهای پیرامون آن را انجام میدهم تا وزارت بهداشت متوجه شود قانون داروخانه‌ها را که چهل سال پیش تصویب کرده، باید عوض کند.

وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی قانونی به‌روز دوراپزشکی را سریع‌تر تصویب کنند. یکی از دوستان در این باره گفتند که خودمان به چالش‌ها و خطاها فکر کنیم. ما این کار را کرده‌ایم. به سازمان غذا و دارو، سازمان نظام پزشکی و دادگاه‌ها رفتیم، درباره همه خطرات احتمالی فکر کردیم و آن را مکتوب و مستند ارائه دادیم. مثلا گفتیم ممکن است فلان خطر برای ارسال دارو یا مشاوره دارویی وجود داشته باشد و برای آن راه‌حل پیشنهاد دادیم. در پاسخ گفتند که ما باید روی اسم شما نظارت کنیم. اسم اسنپ، شان پزشکان را زیر سوال می‌برد! یعنی موضوعی نامربوط طرح کردند و به اصل قضیه توجه نکردند. رویکرد ما در اسنپ‌دکتر خط‌شکنی و صف‌شکنی و در عین حال حفظ حقوق مردم، بیماران و کاربران است.

علی شریفی زارچی، مدیرکل فناوری اطلاعات وزارت بهداشت

تضاد منافعی که اسنپ و تپسی در آغاز با تاکسیرانی داشتند، مثلا صنف داروخانه‌ها با داروخانه آنلاین خواهند داشت. اگر دوراپزشکی توسعه یابد شاید تضاد بیشتری شکل بگیرد. این تضاد منافع بخشی از ماجرا است. یکی از مسائل بی‌اعتمادی به یکدیگر است. مثلا در همین نشست بسیاری از دوستان تجارب تلخ خود را مطرح کردند. همین تجارب شاید باعث بی‌اعتمادی عمیقی با وزارت بهداشت شود. در حالی که حوزه سلامت نیاز به قانون و نظارت دارد و همه می‌دانیم که حریم خصوصی و ذخیره‌سازی داده‌های سلامت افراد چه اهمیتی دارد.

آیا امکان دارد کسی آن را بفروشد؟ این داده‌ها با چه سطوح امنیتی باید حفظ شوند و از این دست مسائل. رمز کارت بانکی یک نمونه است که کلی قانون و نظارت روی آن وجود دارد. با این حال اگر رمز شما لو برود به راحتی می‌توانید رمز یا کارت را عوض کنید. ولی داده‌های سلامت تا آخر عمر با افراد است و نمی‌توان آن را عوض کرد. این موضوع حتی می‌تواند آینده فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

حسین یاراحمدی مدیراجرایی مدکمپ

مدکمپ یک استارتاپ تولید تجهیزات پزشکی است. در دوره کرونا کارهای زیادی انجام دادیم که بسیاری از این کارها دیده نشد و بسیاری دیگر با مشکلات اساسی روبرو شد. سلامت یک حوزه استراتژیک و پولساز است. هر جا پول باشد، فساد هست و هرجا فساد باشد، مشکلات فراوان برای کسب‌وکارها هم هست. یک مشکل اساسی ما با قانون‌گذار سهم‌خواهی است. کسانی که قانون‌گذارند، از بازیگران این صنعت هم هستند و مانع انجام کار می‌شوند. شاید اگر هریک از ما هم روی صندلی قانون‌گذاری بنشینیم، همین مسیر را طی می‌کنیم. از دید من راهکار در تغییر مسیر است. وگرنه مسیر این قطار با تغییر آدم‌ها تغییر نمی‌کند.