می‌خواهیم بازیگر اول حوزه رباتیک و هوشمندسازی شویم
علیرضا قاسم‌زاده، همبنیانگذار آشیانه نوآفرینی سیرنگ:
رباتیک یکی از حوزه‌های جذاب برای کارآفرینان است و در سال‌های اخیر، شاهد هوشمندسازی و توسعه صنعت رباتیک در کشور بوده‌ایم. علیرضا قاسم‌زاده، یکی از فعالان این حوزه در کشور است. او که تحصیلاتش را در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته مهندسی هوافضا از دانشگاه شریف دریافت کرده و اکنون دانشجوی سال آخر دکتری در همین رشته و همین دانشگاه است، از سال ۱۳۹۳ در اکوسیستم نوآوری حضور داشته و در زمینه‌های مختلف توسعه کسب‌وکار و فناوری کسب تجربه کرده است. قاسم‌زاده، همبنیانگذار و عضو هیئت‌مدیره استارتاپ استودیو آشیانه نوآفرینی سیرنگ است که در زمینه سرمایه‌گذاری و توسعه فناوری‌های رباتیک و راهکارهای هوشمند به‌خصوص در حوزه کشاورزی فعالیت می‌کند. درباره استارتاپ استودیو آشیانه نوآفرینی سیرنگ با علیرضا قاسم‌زاده، همبنیانگذار این استارتاپ حوزه رباتیک و هوشمندسازی گفت‌وگو کردیم.
آقای قاسم‌زاده، کسب‌وکار شما از چه زمانی راه‌اندازی شده و ایده‌ی اولیه‌ی آن از کجا آمده است؟ ایده راه‌اندازی این کسب‌وکار برای خودتان بوده یا از نمونه‌‌های خارجی هم بهره گرفته‌اید یا به‌اصطلاح بنچمارک کرده‌اید؟
شرکت پرواز یاران سیرنگ که شرکت همبنیانگذار آشیانه است، در حوزه پهپادهای کشاورزی فعالیت می‌کند. این شرکت، با توجه به نمایندگی انحصاری فروش محصولات یک شرکت خارجی در کشور و توسعه بازار انجام شده، در نهایت تصمیم گرفت به تولیدکننده پهپاد کشاورزی در کشور تبدیل شود.
به همین خاطر، پس از جذب سرمایه‌گذار در اسفند ۱۴۰۱، شرکت پرواز یاران سیرنگ خط تولید پهپاد هوشمند کشاورزی را راه‌اندازی کرد. در این میان، به دلیل داشتن بازار پهپاد کشاورزی و سایر ربات‌های هوشمند کشاورزی، این شرکت نیاز به یک مجموعه شتاب‌دهنده را در کنار خود احساس کرد. علاوه‌براین، نیاز به تولید زیرسیستم‌های پهپادی جهت تکمیل خط تولید پهپاد کشاورزی نیز سبب شد تا نیاز به جذب تیم‌های فنی با رویکرد نوآوری باز بیشتر احساس شود.
بنابراین آشیانه نوآفرینی سیرنگ در مرداد ماه ۱۴۰۲، تحت عنوان شتاب‌دهنده شرکت پرواز یاران سیرنگ و با خدماتی شبیه به استارتاپ استودیو در ادبیات نوآوری، شکل گرفت. در حین راه اندازی و تا ثبت رسمی شرکت ذیل تیم آشیانه، بنچمارکی بر روی بازار فناوری صورت گرفت که در نتیجه آن، حوزه فعالیت اصلی و مورد تمرکز آشیانه نوآفرینی سیرنگ، رباتیک و راهکارهای هوشمند شد. حوزه‌هایی که در زمینه‌های کشاورزی، دامپروری، صنعتی، امدادونجات، آموزش و سرگرمی کاربرد دارند. بنابراین تیم‌ها و استارتاپ‌های حوزه رباتیک و راهکارهای هوشمند در آشیانه جذب خواهند شد و با توسعه محصول و R&D موجب شکل‌گیری شرکتهای فناور جدید و توسعه بازار خود می شوند.
یکی از گام‌های موثر این مجموعه در ۶ ماه گذشته ارائه راهکارهای هوشمند در زمینه طراحی، تولید و بهینه‌سازی پهپادهای کشاورزی بوده است. آشیانه نوآفرینی سیرنگ با شناسایی مسائل و چالش‌های حوزه ماموریت خود و با تکیه بر نیاز بازار و مشتریان، درصدد پاسخگویی و رفع آنهاست.
این مجموعه، با بهره‌گیری از ظرفیت منابع انسانی خبره و مشاورین صنعتی و دانشگاهی به توسعه شرکتهای دانش‌بنیان پرداخته و از مرحله شکل گیری ایده اولیه تا پایان مرحله تجاری‌سازی محصولات در کنار تیم حضور داشته و با تسهیل در جذب سرمایه مراحل بعدی رشد و توسعه، ماموریت خود را به انجام می‌رساند.
آشیانه بیشتر با تیم‌ها و استارتاپ‌ها سروکار دارد و عمده فعالیت ما به صورت B2B و B2G است؛ اما از افراد توانمند و فناوری که تیم ندارند هم استقبال می‌کنیم.
دغدغه اصلی‌تان برای ورود به حوزه رباتیک و هوشمندسازی چه بود و چه شد که به جای ورود به حوزه‌های دیگر، به این بخش ورود کردید؟ در واقع، کسب‌وکار شما قرار است چه ارزش‌هایی را خلق و چه مشکلاتی را برطرف کند؟
آشیانه نوآفرینی سیرنگ، با توجه به سابقه‌کاری هم‌بنیانگذاران خود، در ابتدا برای تولید پهپاد کشاورزی شروع به جذب تیم جهت تولید زیرسیستم‌های مرتبط کرد. اما در ادامه راه و با توجه به بنچمارک صورت گرفته در حوزه پهپادی و کاربردهای آن، زیرسیستم‌های پهپادی و رباتیک و سایر راهکارهای هوشمند در حوزه کشاورزی و دامپروری، به حوزه‌های نام‌برده افزوده شد. ارزش پیشنهادی آشیانه برای تیم‌های نوپا و شرکتهای فناور شامل ارائه زیرساخت تولید انبوه و نمونه‌سازی، تامین مالی و سرمایه برای تیم، توسعه بازار و تجاری‌سازی محصولات ساخته شده، منتورینگ تخصصی، تیم‌سازی و تکمیل منابع انسانی خواهد بود.
شما چه محصولات یا خدماتی را به کاربران خود ارائه می‌کنید؟
محصولات و خدمات ما در زمینه‌های مختلفی از جمله تامین مالی و سرمایه، توسعه بازار و تجاری‌سازی، مشاوره و منتورینگ، تیم‌سازی و تکمیل منابع انسانی، خدمات استقرار و زیرساخت تجهیزات تخصصی خدمات مالی و حسابداری، خدمات حقوقی و ثبتی، خدمات اداری خدمات رسانه‌ای و بازاریابی، برگزاری رویداد و آموزش‌های تخصصی و عمومی کسب‌وکار است.
در زمینه تامین مالی و سرمایه، تیم‌های جذب شده در آشیانه نوآفرینی سیرنگ، تامین مالی تام خواهند شد. این تامین مالی با مدت زمان توافقی که در مدل همکاری تصمیم گرفته شده صورت می‌گیرد و در این مدت موارد تامین هزینه‌های کسب‌وکار از جمله حقوق پرسنل، تجهیزات و قطعات، استانداردها و مجوزها تا پایان تولید نمونه اولیه و تجاری‌سازی آن بر عهده آشیانه نوآفرینی سیرنگ است. در پایان دوره نیز با تسهیل فرآیند جذب سرمایه‌گذار و تامین سرمایه کسب‌وکار شکل گرفته، استارتاپ از آشیانه خارج می‌شود.
از آن‌جا که تحلیل و توسعه بازار یکی از مهم‌ترین عوامل پیروزی یا شکست در هر استارتاپ است، ما ب استارتاپ‌ها خدمات توسعه بازار و تجاری‌سازی را ارائه می‌کنیم. چون اگر تجاری‌سازی بر روی محصول اولیه صورت نگیرد، هر چند فناوری و ایده بسیار عالی شکل گرفته شده باشد، منجر به شکست و زیان استارتاپ خواهد شد. با توجه به تسلط آشیانه نوآفرینی سیرنگ و شرکت مادر این مجموعه، پرواز یاران سیرنگ، بر روی بازار زمینه ربات‌های هدایت‌پذیر و تجهیزات هوشمند کشاورزی، تیم‌ها و استارتاپ‌ها برای تجاری‌سازی محصول خود دغدغه‌ای نخواهند داشت.
با توجه به شبکه ارتباطی آشیانه نوآفرینی سیرنگ در حوزه ربات‌های بدون سرنشین و تجهیزات هوشمند کشاورزی، تیم‌ها می‌توانند از منتورها و مشاوران در هر حوزه مربوط به موارد فوق را از آشیانه درخواست کنند. همچنین، جهت شکل‌گیری تیم و توسعه منابع انسانی، آشیانه نوآفرینی سیرنگ به استارتاپ‌ها کمک می‌کند تا افراد توانمند و خبره را جذب کنند.
آشیانه نوآفرینی سیرنگ دارای ۲۰۰۰ مترمربع فضای کار شامل ۱۲۰۰ مترمربع فضای کارگاهی و ۸۰۰ مترمربع فضای کار اداری است. فضای کار به صورت اختصاصی و اشتراکی در اختیار تیم‌های فناور حوزه‌های ذکر شده قرار خواهد گرفت. فضای کار اشتراکی ۱۴۰۰ مترمربع شامل کارگاه و فضای اداری می‌شود. علاوه بر فضای استقرار، امکانات زیرساختی شامل میز و صندلی، اینترنت، اتاق جلسات، اتاق کنفرانس، زیرساخت کارگاهی و تجهیزات در اختیار تیم‌ها قرار خواهد گرفت.
فضای کارگاهی ارائه شده توسط آشیانه نوآفرینی سیرنگ با فضایی حدود ۱۲۰۰ مترمربع و مجهز به تجهیزات تخصصی ساخت، تولید و تست ربات‌های هدایت‌پذیر از راه دور و تجهیزات هوشمند کشاورزی است. فضای کارگاهی شامل فضای تست ایستا، دو کارگاه ساخت و تولید، کارگاه فلایت کنترل، کارگاه باتری و توان الکتریکی، کارگاه تولید کاپوزیت و تعمیرگاه اختصاصی است که تیم‌ها می‌توانند با استفاده از این زیرساخت کارگاهی، محصول اولیه خود را تولید کنند.
خدمات مالی و حسابداری آشیانه نوآفرینی سیرنگ نیز شامل اظهارنامه درآمد، اظهارنامه ارزش افزوده، مالیات حقوق، مدیریت منابع مالی، حسابداری شرکت، ترازنامه سالانه، روکش تنخواه و گواهی کد اقتصادی می‌شود.
استارتاپ‌ها می‌توانند از خدمات حقوقی و ثبتی آشیانه نوآفرینی سیرنگ شامل ثبت شرکت، تغییرات هیئت مدیره، تغییر اساس‌نامه، افزایش سرمایه، نقل و انتقال سهام و مجوزها اعم از شتابدهی، دانش‌بنیانی، نظام صنفی و ثبت اختراع استفاده کنند.
خدمات اداری آشیانه نوآفرینی سیرنگ شامل تدوین الگوهای سازمانی، فرآیندهای منابع انسانی، ارتقای شغلی پرسنل، دریافت کد کارگاهی بیمه، لیست بیمه، جذب پرسنل جدید و مشاوره‌های سازمانی می‌شود.
خدمات رسانه‌ای و بازاریابی ما شامل دیجیتال مارکتینگ، طراحی سایت، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌شود. همچنین، خدماتی مانند طراحی ارائه و پرزنتیشن، ست اداری، تحقیق بازار و تولید محتوا نیز در این استارتاپ انجام می‌شود.
برگزاری رویدادهای مختلف ترویجی، توانمندسازی، پذیرش و نیازمحور در حوزه‌های ربات‌های بدون سرنشین، پهپادهای غیرنظامی و تجهیزات هوشمند کشاورزی، یکی دیگر از خدمات اصلی ماست. ما در کنار رویدادهای ترویجی و توانمندسازی و همچنین منتورها و مشاوران متخصص، کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی‌ای را جهت تقویت منابع انسانی تیم‌ها برگزار می‌کنیم. این دوره‌ها شامل دوره‌های تخصصی حوزه زیرسیستم، رباتیک و تجهیزات هوشمند و دوره‌های عمومی حوزه مدیریتی می‌شود.
جامعه هدف شما چه افرادی هستند و کاربران این کسب‌وکار بیشتر در چه رده سنی‌ای قرار دارند؟
افراد، تیم‌ها و شرکتهای فناور، جامعه هدف ما را تشکیل می‌دهند که عمدتاً دانشجو، فارغ التحصیل و حتی اساتید و هیئت علمی دانشگاه‌ها هستند. این افراد، به‌صورت انفرادی یا تیمی و یا به‌صورت شرکتهای نوپا فعالیت می‌کنند. رده سنی کاربران هدفمان هم تقریبا از ۲۰ تا ۵۰ سال است.
تعداد کاربرانی که از خدمات یا محصولات شما استفاده کرده‌اند، تاکنون چقدر بوده است؟
تاکنون ۵ تیم در حوزه های رباتیک و زیرسیستم آن جذب شده‌اند که ۲ مورد به تولید نمونه اولیه دست یافته‌اند.
کار خود را به چه سرمایه‌ای آغاز کرده‌اید؟
سرمایه شروع کار توسط همبنیانگذار آشیانه، شرکت پرواز یاران سیرنگ تامین شده است. بیشتر سرمایه اولیه آشیانه هم صرف تولید نمونه اولیه محصولات تیم‌های مستقر شده است.
برای جذب سرمایه‌گذار تاکنون اقدامی انجام داده‌اید؟
خیر؛ تاکنون به جذب سرمایه فکر نکرده‌ایم.
کسب‌وکار شما چه مزیت رقابتی‌ای نسبت به دیگر بازیگران این حوزه دارد؟
کسب‌وکارهای رقیب ما شتاب‌دهنده ها، مراکز نوآوری و استارتاپ استودیوها هستند که هم رقیب و هم همکار محسوب می‌شوند. مزیت رقابتی ما نسبت به بازیگران حوزه اکوسیستم نوآوری و شتابدهی، به طور مشخص در اختیار قرار دادن شبکه ارتباطی، توسعه بازار و تجاری سازی محصول و در مرحله بعد، ارائه زیرساخت تولید و تامین مالی است.
حجم بازاری که در آن مشغول به کار هستید، چقدر است؟
حجم بازار در حوزه پهپاد غیرنظامی داخل ایران در حدود ۲.۵۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود که با افزوده شدن سایر ربات‌های شناور و زمینی به این بازار و همچنین راهکارهای هوشمند، بازار به طور کلی تا ۲۰.۰۰۰ میلیارد تومان پیش خواهد رفت. این بازار در خاورمیانه نیز دست کم در حدود ۲ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
کسب‌وکار شما چند درصد از حجم این بازار را به خود اختصاص داده و فکر می‌کنید که چطور می‌تواند به رشد زیست‌بومی که در آن مشغول به کار هستید، کمک کنید؟
در حال حاضر، حدود ۳۰ درصد بازار پهپاد غیرنظامی و ۶۰ درصد بازار پهپاد کشاورزی در اختیار شرکت همبنیانگذار آشیانه قرار دارد و تا ۳ سال آینده، ۷۰ درصد بازار را در تمام حوزه‌ها به خود اختصاص خواهد داد.
جایگاه شرکت خود را در ایران و جهان چطور ارزیابی می‌کنید؟
شرکت پرواز یاران سیرنگ هم‌اکنون بازیگر کلیدی حوزه پهپاد کشاورزی در کشور است. ماموریت مجموعه ما در حال حاضر، رشد و تولید تا قرار گرفتن به عنوان بازیگر کلیدی در حوزه رباتیک و هوشمندسازی در ایران و جهان است.
در مسیر راه‌اندازی و توسعه آشیانه نوآفرینی سیرنگ با چه چالش‌هایی مواجه شده‌اید؟
چالش هایی که تاکنون با آن مواجه بوده‌ایم، بیشتر در حوزه اخذ مجوزهای مربوط به شتابدهی و دریافت حمایت‌های دولتی بوده است.
چشم‌انداز و اهداف کسب‌وکار شما چیست و تا چند سال آینده قرار است چه جایگاهی را در سطح کشوری یا جهانی داشته باشد؟
چشم انداز پنج سال آینده آشیانه نوآفرینی سیرنگ تبدیل شدن به بازیگر اول حوزه رباتیک و هوشمندسازی در داخل کشور، هم در ساخت و هم در بخش سرمایه گذاری است. اهداف آشیانه نیز در راستای جذب و شتابدهی تیم های فناور در حوزه رباتیک و هوشمندسازی است.
در پایان، آینده صنعتی که در آن مشغول به فعالیت هستید را چطور می‌بینید؟
صنعت پهپاد غیرنظامی، رباتیک کاربردی و هوش مصنوعی، صنعتی رو به رشد و جدید در کشور و حتی در جهان است. نرخ رشد این صنعت تا حدود ۳۰ درصد به صورت سالانه تخمین زده شده که به نوبه خود بسیار بزرگ است و من فکر می‌کنم به زودی اتفاقات تازه‌ای را در این صنعت شاهد خواهیم بود.