استارتاپی علیه تقلب در بازار عسل
گفت‌وگو با محمد خواهانی، بنیان‌گذار استارتاپ هانیلی
محمد خاهانی، بنیان‌گذار 31 ساله استارتاپ هانیلی است. او بعد از تجربه 6 ساله در حوزه دیجیتال مارکتینگ، مهرماه 97 استارتاپ هانیلی را در تبریز راه‌اندازی کرد. او در رابطه با چرایی راه‌اندازی استارتاپی در حوزه عسل توضیح می‌دهد که علاقه زیادش به حشرات منجر به راه‌اندازی هانیلی شده است. در ادامه جزئیاتی از وضعت استارتاپ هانیلی را از زبان محمد خاهانی، می‌شنویم.
ایده راه‌اندازی هانیلی از کجا و به چه صورت شکل گرفت؟
من همیشه به حشرات و عکاسی از حشرات علاقه زیادی داشتم؛ در همین راه علاقه شخصی من باعث شد که در مورد زنبور عسل مطالعه زیادی داشته باشم. این مطالعات باعث شد تا من بیشتر جذب زندگی این حشره پیچیده بشوم. از طرف دیگر متوجه شدم به دلیل استفاده از آفت‌کش‌ها و سموم شیمیایی، زندگی حشرات گرده‌افشان مانند زنبور عسل تحت تاثیر قرار گرفته و رو به نابودی هستند که در کشور ما به صورت خیلی کمرنگ به این مسئله پرداخته می‌شود. علاوه بر آن، دیدم که مردم ما در تشخیص عسل طبیعی از انواع غیرطبیعی آن مشکل دارند. همین موارد باعث شد که به ایده هانیلی که یک سامانه برای ارتباط مستقیم زنبورداران و مصرف‌کنندگان عسل است برسیم.
یعنی هدف شما از راه‌اندازی استارتاپی مانند هانیلی، کمک به حیات زنبور عسل و تشخیص عسل طبیعی بوده است؟
طبق بررسی‌هایی که ما داشتیم، عسل ششمین ماده پرتقلب در دنیا است. در ایران هم این محصول طرفدار زیادی دارد و یک ماده با عرضه محدود و قیمت بالا به حساب می‌آید که متاسفانه میزان تقلب از روش‌های مختلف هم در آن بالاست. یکی از مهمترین انگیزه‌های ما برای ورود به این فضا، ایجاد بازار شفاف و بدون واسطه به منظور جلوگیری از تقلبات بود.
در واقع ما در هانیلی سعی داریم بتوانیم به فروش بیشتر زنبوردارانی که عسل طبیعی تولید می‌کنند کمک کنیم و با حذف دلالان و توسعه بازار عسل طبیعی و سایر محصولات زنبورداران که اهمیت و خواص زیادی هم دارند ولی معمولا کمتر از اطلاع‌رسانی می‌شود، مانند ژل رویال، گرده گل و بره موم و … بازار بزرگتری برایشان فراهم کنیم و با سود بیشتر، کسب‌وکار خودشان را رونق دهند. علاوه بر آن ما هم بتوانیم به عنوان یک حلقه واسط کار تضمین کیفیت عسل را انجام داده و به مشتریان این اطمینان را بدهیم که عسل طبیعی خریداری کرده‌اند.
تا امروز که حدود 9 ماه از فعالیت هانیلی می‌گذرد آیا از نتایجی که به دست آوردید راضی بوده‌اید؟
خوشبختانه هانیلی در این مدت با استقبال خوبی مواجه شد. علاوه بر آن در چند رویداد استارتاپی هم توانستیم رتبه بیاوریم؛ برای مثال ما در رویداد جاده ابریشم در تبریز رتبه اول و در فینال آن نیز رتبه سوم کشوری را به دست آوردیم. در رویداد اینوتکس‌پیچ شهر رشت هم هانیلی توانست رتبه دوم را کسب کند.
در حال حاضر، گستره فعالیت هانیلی در کشور به چه صورت است؟ آیا مناطق خاصی را تحت پوشش خود دارد؟
در رابطه با مصرف‌کنندگان نهایی و خریداران که محدودیتی وجود ندارد و از سراسر کشور امکان خرید وجود دارد. از سمت زنبورداران هم فعلا با 15 زنبوردار از شهرهای مختلفی مانند کرمان، کرمانشاه، گچساران، چالوس، رودسر، تبریز، کازرون و … همکاری داریم. محدودیتی از شهر محل فعالیت زنبورداران برای ما وجود ندارد و درخواست‌های زیادی از طرف زنبورداران سراسر ایران برای عضویت در سایت داریم ولی ما ترجیح می‌دهیم با انجام گزینش‌های مدنظر، تنها با زنبوردارانی کار کنیم که محصولات کاملا طبیعی به مشتری عرضه می‌کنند.
کمی در مورد اندازه بازاری که هانیلی در آن فعالیت می‌کند صحبت کنید. حجم این بازار را چقدر ارزیابی می‌کنید؟ در این بازار آیا رقیبی وجود دارد؟
اگر بخواهم از اندازه بازار بگویم، در ایران سالانه80هزار تن عسل تولید می‌شود و سرانه مصرف هر ایرانی سالانه یک کیلوگرم عسل تخمین زده شده. زمانی که ما در بازار آنلاین، فعالیتمان را شروع کردیم، رقیب جدی نداشتیم ولی اخیرا چند پلتفرم دیگر در این زمینه شروع به فعالیت کرده‌اند. ولی با توجه به اینکه بازار خیلی بزرگ است، حتی اگر رقبای زیادی هم باشد این حوزه جای کار زیادی دارد. به همین دلیل ما نگران وجود رقبا نیستیم.
رقابت اصلی ما با بازار سنتی است تا بتوانیم به مصرف‌کنندگانی که در بازار سنتی عسل را از منابع ناشناس تهیه می‌کنند کمک کنیم. همانطور که اشاره کردم تضمین کیفیت به واسط حذف واسطه‌ها هدف اصلی ماست و در همین راستا رقابت می‌کنیم که مصرف‌کنندگان را سمت زنبورداران طبیعی هدایت کنیم تا محصول مطمئنی تهیه کنند.
در این مدت که در اکوسیستم استارتاپی ایران مشغول فعالیت بوده‌اید؛ از زمان راه‌اندازی استارتاپ تا امروز که چندماه از فعالیت رسمی هانیلی می‌گذرد، با چه چالش‌هایی روبرو بودید و چطور توانستید از پس آنها برآیید؟
مهمترین یا به عبارتی بزرگترین چالشی که ما در ابتدای کار هانیلی با آن مواجه بودیم، ایجاد اعتمادسازی بود. همانطور که می‌دانید در پلتفرم‌هایی که در حوزه محصولات غذایی کار می‌کنند ایجاد اعتماد اولیه در بین مردم سخت است. از طرف دیگر هم هانیلی یک پلتفرم دوسویه است که علاوه بر مردم، باید اعتماد زنبورداران را هم جلب می‌کرد.
خوشبختانه ما توانستیم در این راه، در جلب اعتماد هر دو طرف مصرف‌کننده و زنبوردار موفق باشیم. از طرف زنبورداران ما توانستیم مدلی را به کار بگیریم که نسبت به مدل‌های معمولی فروش به دلالان، سود بیشتری نصیب زنبورداران شود و امروز که ما با هم صحبت می‌کنیم سرعت بسیار خوبی در جذب زنبورداران داریم و درخواست‌های زیادی هر روز به دستمان می‌رسد. از طرف مصرف‌کننده نهایی هم تا امروز هیچ‌گونه مرجوعی و اعتراض نداشتیم؛ همین امر به ما نشان می‌دهد که مسیر را درست می‌رویم.
چالش دیگر ما در هانیلی، بحث رشد بود. برای رشد به سرمایه نیاز داشتیم و تا امروز تنها با سرمایه شخصی جلو آمده‌ایم ولی الان در مرحله‌ای هستیم که بحث جذب سرمایه برای ما خیلی جدی شده و در حال مذاکره با سرمایه‌گذاران هستیم که بتوانیم رشدمان را در سطح وسیع ادامه دهیم.
در این مرحله که هستید به چه اتفاقاتی برای هانیلی فکر می‌کنید و چه برنامه‌هایی برای آینده این کسب‌وکار دارید؟
برنامه توسعه‌ای ما در حال حاضر، کار کردن روی افزایش تعداد زنبورداران و کاهش هزینه‌های تست و تضمین کیفیت محصولات است.
برنامه ما بعدی ما هم به این صورت است که بعد از اینکه توانستیم در بحث افزایش فروش به زنبورداران کمک کنیم، سراغ استفاده از تکنولوژی‌هایی برویم که باعث افزایش راندمان تولید عسل در کندوها می‌شوند؛ استفاده از تکنولوژی‌های اینترنت اشیا یا iot در زنبورداری، کندوهای هوشمند و حتی استفاده از اپلیکیشن‌های مدیریت کندو. هدف ما از این اقدام، کمک به زنبوردارهاست که بتوانند در فرایندهای زنبورداری خود برنامه‌ریزی بهتر و بازده بیشتری داشته باشند.
در بلند مدت هم احتمالا سمت ارائه و عرضه محصولات دیگر کشاورزی برویم. محصولاتی که تقلب در آنها هم زیاد است و نیاز دارند که در بحث تضمین کیفیت حلقه واسطی را داشته باشند.
در حالت کلی یکی از اهداف ما در هانیلی این است که کمک کنیم تا کشاورزی سالمتری داشته باشیم. چون کشاورزی و زنبورداری ارتباط نزدیکی با هم دارند هم به دلیل گرده‌افشانی که زنبورها برای کشاورزی انجام می‌دهند و هم به لحاظ تغذیه زنبورها از شهد گل‌ها. اگر کشاورزی ما سالم نباشد عسلی که مردم مصرف می‌کنند هم سالم نخواهد بود.
اینها برنامه‌ها و آرزوهای ما است که داریم سمت آنها حرکت می‌کنیم.
در برنامه‌هایتان صحبتی از صادرات نکردید. معمولا یکی از اهدافی که تمام کسب‌وکارها در سر دارند، راهیابی و حضور در بازارهای بین‌المللی و خارج از ایران است. آیا این اشاره نکردن به صادرات دلیل خاصی دارد؟
این به این معنی نیست که هانیلی به این موضوع فکر نمی‌کند. ما به صادرات هم فکر می‌کنیم و اتفاقا از طرف برخی شرکت‌های صادرکننده عسل هم پیشنهاداتی برای این کار داریم. ولی بحث صادرات، برنامه‌ای است که شاید در یکی دو سال آینده به آن ورود کنیم. فعلا دوست داریم به شرایطی برسیم که از نظر تامین عسل به راحتی بازار داخلی را تحت پوشش قرار دهیم و بعد سراغ بازارهای خارجی خواهیم رفت.
مطالب مرتبط:
کشاورزی هوشمند؛ از زنبورعسل کشاورز تا گلخانه هوشمند دولت برای استارتاپها فقط تبلیغ کند،همین! اهمیت اینترنت اشیا در کشاورزی و ضرورت تأمین امنیت
استارتاپ های حوزه کشاورزی از جمله هانیلی می توانند نقش مهمی در این صنعت رو به خاموشی بازی کنند. اگر وزارت جهاد کشاورزی حمایت واقعی و نه در حد حرف از آن ها بکند می توان امیدوار این استارتاپها برای آینده کشاورزی کارهای بزرگی بکنند. به نظر باید کشاورزان را هم با فناوری و به طور کلی اکوسیستم استارتاپی بیشتر آشنا کرد
جامعه کشاورزی بسیار سنتی است .. اگر این جامعه با تکنولوژی و فناوری بیشتر آشنا شوند .. می‌توان نتایج بهتری گرفت ..
اکوسیستم استارتاپی ایران می تونه کشاورزی رو نجات بده. مهم ترین کاری که باید بکنن اینه که استارتاپ های کشاورزی دست واسطه ها رو کوتاه کنن از این بخش. همین
ممنون از اقای خواهانی و بقیه استارتاپ هایی که به کمک کشاورزان اومدن