شروع حمله مستقیم صداوسیما به استارتاپ‌های ویدئویی
به بهانه محکومیت مدیرعامل آپارات با شکایت صداوسیما
حمله صداوسیما به پلتفرم‌های ویدئویی این‌بار از کانال کپی‌رایت انجام شده است. صدوسیما که مدت‌هاست با سازمان ساترا که بازوی نظارتی آن بر حوزه ویدئو در فضای مجازی محسوب می‌شود تلاش کرده تا پلتفرم‌هایی چون فیلیمو و آپارات و نماوا و فیلم‌نت را به سمت چارچوب‌های موردنظر خود هدایت کند اعلام کرده به دلیل نقض حقوق مالکیت معنوی این سازمان توسط آپارات و با پیگیری‌های معاونت حقوقی این سازمان این حکم صادر شده است. حکمی که در آن برای نفر اول هلدینگ استارتاپی صباایده جزای نقدی درنظر گرفته شده است.
روابط عمومی صداوسیما در خبری که بیشتر شبیه بیانیه است اعلام کرده، «وب سایت «آپارات» مدت‌ها به بهانه کاربرمحور بودن، به پخش محتوای متعلق به این سازمان اقدام کرده بود و ضمن ضایع کردن حقوق سازمان و بیت المال، بخش عمده‌ای از درآمدش را از طریق نقض حق پخش محتوای متعلق به این سازمان تأمین کرده است. اتفاقی که به ادعای صداوسیما «تبعات بسیار گسترده و ضرر و زیان جبران ناپذیری از لحاظ مادی و معنوی برای سازمان دربرداشت و موجب تضعیف جایگاه رسانه ملی شده است.»
در ادامه این خبر آمده است: «از این رو با پیگیری اداره کل مالکیت فکری و حقوق بین الملل سازمان و ارائه مدارک و مستندات متقن، محمدجواد شکوری مقدم، مدیر وب سایت اینترنتی «آپارات»، مجرم شناخته و به پرداخت جزای نقدی محکوم شد.»
در بخشی از بیانیه-خبر صداوسیما در تفسیر این موفقیت هم تاکید شده به رسمیت شناخته شدن مسئولیت سایت منتشر کننده آثار در فضای مجازی (کاربر محور) و لزوم پرداخت همه ضرر و زیان وارده به سازمان یک پیشرفت محسوب می‌شود!
صیانت از چه چیز؟
استدلال صداوسیما برای این شکایت هم صیانت از دارایی‌های این سازمان در فضای مجازی و بهبود علکرد پلتفرم‌های ویدئویی در مواجهه با محصولات صداوسیما عنوان شده است.
صداوسیما که در تمام این سال‌ها در مظان شدیدترین اتهام‌ها درخصوص عدم رعایت کپی رایت بوده حالا مدعی صیانت از آن شده. از ترانه‌های فرهاد مهراد تا فوتبال‌های خارجی و داخلی (عدم پرداخت حق‌پخش به باشگاه‌های داخلی و…) مواردی است که باعث می‌شود تا دغدغه این سازمان در این رابطه را نتوان زیاد جدی گرفت.
اما چرا این ماجرای تازه که از سوی صداوسیما و برعلیه پلتفرم‌ها راه افتاده می‌تواند شروع یک جریان یک‌طرفه و آسیب‌زا برای کسب‌وکارهای اینترنتی باشد؟
مدت‌هاست که استارتاپ‌های حوزه محتوا از جمله پلتفرم‌های بزرگ ویدئویی می‌گویند سازمانی که هم روی کاغذ و هم در عمل رقیب آن‌ها محسوب می‌شود نمی تواند ناظر یا مسئول خوبی برای حوزه فعالیت آن‌ها باشد. سازمانی که در سال‌های اخیر تمام تلاش خود را کرده تا مستقیم و غیرمستقیم از پخش برخی برنامه‌های اختصاصی پلتفرم‌ها جلوگیری کند، اجازه ندهد برخی چهره‌های شناخته‌شده تلویزیونی با پلتفرم‌ها همکاری کنند و مهمتر اینکه استانداردها و ملاحظات محتوایی خودش را به محتواها و فیلم‌ها و سریال‌های پلتفرم‌ها تحمیل کند حالا با ابزار تازه‌ای به نام حق کپی‌رایت محصولات صداوسیما و با کمک سیستم قضایی کشور تلاش دارد از رشد پلتفرم‌ها جلوگیری کند.
کوچک ماندن حوزه محتوا در استارتاپ‌ها
اکوسیستم استارتاپی ایران شاهد کسب‌وکارهای موفق محتوایی قابل‌توجهی نیست. برخلاف حوزه‌هایی چون خدمات و خرده‌فروشی که در آن نمونه‌های ریز و درشت زیادی پا گرفته‌اند، در حوزه محتوا تعداد کسب‌وکارهای اینترنتی بزرگ به عدد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد.
یکی از موانع جدی رشد این فضا موضوع مهم مجوزها و نظارت‌ها بوده است. شکست خوردن مفهوم کسب‌وکارهای IPTV یا همان تلویزیون اینترنتی یکی از شاهدهای خوب برای این مدعاست. همین هفته‌های اخیر بود که تدوین سراسر تکه‌پاره یک کنسرت موسیقی در یک تلویزیون اینترنتی دوباره موضوع شکست این شکل از کسب‌وکارهای اینترنتی به دلیل نظارت‌های صداوسیما را داغ کرد. ایرانسل یکی از بزرگترین زخم‌خورده‌های سرمایه‌گذاری روی این کسب‌وکارهاست که با محدودیت‌های بیش از اندازه صداوسیما تلویحا عطای این حوزه را به لقایش بخشیده است.
هم‌مسیر شدن صداوسیما با گوگل؟
حالا و با بیشتر شدن دامنه ورود صداوسیما به بحث پلتفرم‌های محتوایی چون فیلیمو و نماوا و آپارات آن‌هم با بهانه کپی‌رایت که در صداوسیما مترومعیار خاصی برای آن وجود ندارد باید منتظر محدودیت‌های بیشتر این بخش از اکوسیستم کسب‌وکارهای اینترنتی ایران بود. اکوسیستمی که همین سه روز پیش و با ایمیل گوگل شاهد حذف اپ‌های فیلیمو و آپارات و بلد از روی گوگل‌پلی بود در جبهه‌ای دیگر و در داخل کشور هم باید با سازمان عریض و طویل صداوسیما و معاونت‌ها و زیرمجموعه‌های مختلف آن دست و پنجه نرم کند.
نکته غافلگیرکننده ماجرا هم عبور صداوسیما از سازمانی است که خود بنا نهاده. نادیده گرفتن ساترا در این ماجرا و دست به دامن مراجع قضایی شدن نشان می‌دهد که برخلاف ادعاهای قبلی این سازمان که ساترا می‌تواند یک سازمان مرضی‌الطرفین و تنظیم‌گر حرفه‌ای باشد درست از آب درنیامده در حدی که خود صداوسیما هم علاقه‌ای به رجوع به آن برای ارتباط با پلتفرم‌ها و حتی شکایت از آن‌ها ندارد.
حالا پلتفرم‌ها هم با ساترا باید مراوده داشته باشند و هم با شکایت‌های صداوسیما. یک تناقض بزرگ در رفتار سازمانی که سال‌هاست توجه چندانی به نواوری و دنیای کسب وکارهای مدرن ندارد و حالا هم که بازی محتوا را به آن‌ها واگذار کرده، به دنبال روش‌های عجیب برای متوقف کردن آن‌هاست.
منبع: روزنامه هفت صبح