مدل های کسب و کار اینترنت اشیا را در چند قدم طراحی کنید
تا پیش از رشد فراگیر نرم‌افزارها قیمت‌گذاری محصولات توسط تولیدکنندگان بر اساس یک آیتم فیزیکی انجام می‌شد. درحالی که امروزه استاندارد صنعت ۰.۴ و ادغام نرم‌افزار در محصولات، رویکردهای قیمت‌گذاری جدیدی را به ارمغان آورده‌است و مدل های کسب و کار اینترنت اشیا را تغییر داده است. اما این کار به سادگی و تنها با اضافه کردن هزینه نرم‌افزار به قیمت‌ها به سرانجام نمی‌رسد. قیمت‌گذاری و صدور مجوز نرم‌افزار بازی کاملاً جدیدی به حساب می‌آید که شامل مجوز، کاربران، تمدید و پشتیبانی می‌شود؛ یعنی این امکان وجود دارد که تولیدکنندگان نسخه‌های متعددی از نرم‌افزار را داشته باشند که نیازمند ردیابی و به‌روزرسانی هستند.
درکنار نیازهای جدیدی که با اضافه شدن محصولات نرم‌افزاری خلق می‌شود نباید از فرصت منحصربه‌فرد این موقعیت برای خلق مدل های کسب و کار اینترنت اشیا غافل شد. به عبارت دیگر، سازگار کردن سخت‌افزار با یک جزء نرم‌افزاری برای پاسخگویی به نیازهای متفاوت مشتری، به جای تنها یک فروش سخت‌افزاری به گسترش مجاری دیگر برای کسب درآمد کمک می‌کند. با زیرساخت مناسب، شما می‌توانید ساختاری با خاصیت سیال برای محصول ایجاد کنید که تنها با تطبیق تکنولوژی، به جریان درآمدی چندگانه منتج شود.
برای طراحی مدل های کسب و کار اینترنت اشیا چند قدم بردارید
به منظور رسیدن به نوآوری در مدل های کسب و کار اینترنت اشیا لازم است گام‌های زیر برای تجاری‌سازی مدل‌های اینترنت اشیا و کسب مزایای رقابتی برداشته شوند:
قدم اول: اطلاعات مجوز نرم‌افزاری خود را تقویت کنید
در یک محیط تولید، لازم است بدانید چه نرم‌افزاری و در کجا در حال اجرا است. داشتن چنین اطلاعاتی هم از نظر مشتری و هم از منظر تجاری مفید است. از دیدگاه تجاری به شما می‌گوید که هر کسی مالک چه چیزی است و تضمین کننده حداکثر درآمد شما است. و اگر از منظر مشتری به این موضوع نگاه کنید داشتن این اطلاعات به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا تجربه مثبتی برای کمک به مشتریان در درک مجوز در دسترسشان، تعداد کاربران، نیاز به تجدید مجوز و سایر موراد مشابه داشته باشند. از دیدگاه انطباق، چنین نمای یکپارچه‌ای سازگاری در یک محیط تولید بسیار تنظیم و کنترل‌شده را تضمین می‌کند و از طریق تجزیه و تحلیل نرم‌افزارها به منظور پیدا کردن نقاط آسیب‌پذیری و انتشار به‌روزرسانی‌ها و پچ‌های نرم‌افزاری، امنیت را تا سطح بالایی حفظ خواهد کرد. به علاوه، می‌توان هزینه پشتیبانی و فعالیت خدمات را با فعال‌سازی روش‌های مناسب تشخیص، تعمیر و نگهداری از راه دور کاهش داد.
برخورداری از یک سیستم مدیریت حقوقی مرکزی کمک خواهد کرد که اطلاعات مجوز نرم‌افزاری شما تقویت گردد و نیز کمک می‌کند تا از مزایای دیگری هم که برایتان به همراه خواهد آورد، بهر‌ه‌مند گردید؛ یعنی تجربه مشتری یکپارچه‌ای به دست می‌آورید، حتی اگر محصولات مختلف همچنان از مجوزهای منحصر به فرد بهره ببرند و همچنین به آرامی به سمت استفاده از کلاود و SaaS پیش خواهید رفت. مزایای دیگر این اتفاق که به طراحی مدل های کسب و کار اینترنت اشیا کمک می‌کند عبارتند از؛ کاهش هزینه‌های عملیاتی، فرصت‌های فروش و تجدید مجوز، پررنگ‌تر شدن در کانال‌های فروش و دست‌یابی به اطلاعات قوی‌تر درمورد وضعیت بازار.
قدم دوم: شناسایی اهداف کسب درآمد اینترنت اشیا
پیش از اینکه دست به اجرای مدل‌های جدید بزنید، ایده مناسب این است که گامی به عقب بردارید و اهداف خود را مورد بازبینی قرار دهید. در اینجا به برخی از مواردی اشاره می‌کنیم که می‌توان به هنگام ترکیب مسیرهای دیجیتالی به کار بست:
• تأثیر بر رشد درآمد. درباره این موارد و امکان اجرای آنها سؤال کنید: کسب درآمد از نرم‌افزار، ایجاد مدل‌های قیمت‌گذاری انعطاف‌پذیر و اضافه کردن ویژگی‌های جدید و خدمات در طول زمان
• بهبود بهره وری. درباره این موارد و امکان اجرای آنها سؤال کنید: حذف فرآیندهای دستی، پیاده‌سازی نظارت از راه دور/ خدمات/ تعمیر و نگهداری، افزایش دقت سفارش و کاهش خرابی/ ضایعات
• افزایش رضایت مشتری. درباره این موارد و امکان اجرای آنها سؤال کنید: یک تجربه کاربری ساده، پیاده‌سازی سرویس خودکار مشتری و خطوط جریان فرایندهای اند تو اند (end-to-end)
• از مالکیت معنوی (IP) محافظت کنید. درباره این موارد و امکان اجرای آنها سؤال کنید: به حداقل رساندن استفاده غیر‌مجاز، جلوگیری از سوء استفاده از بازار خاکستری و بهبود تطابق در سراسر هیات مدیره.
قدم سوم: «حقوق استفاده» را مورد ملاحظه قرار دهید
در کسب و کار اتوماسیون صنعتی فروش «حقوق استفاده» به جای محصول، روز به روز محبوب‌تر می‌شود. این مدل در میان مدل های کسب و کار اینترنت اشیا از انعطاف خوبی برخوردار است که مالکیت آن در اختیار سازنده است اما می‌تواند محصولات مختلفی را از طریق مدل سرویس‌های خدماتی ارائه دهد؛ مانند اشتراک، پرداخت برای استفاده و پرداخت برای نتیجه (مانند اتومبیل‌های واقعی که تولید می‌شوند و نقشه‌های آنها در نزد سازنده باقی می‌ماند). برخی از تولیدکنندگان، از مدل‌های ترکیبی یعنی ادامه فروش سخت‌افزار در کنار استفاده از مدل‌های کسب درآمد انعطاف‌پذیر برای نرم‌افزار بهره می‌برند.
![]()
قدم چهارم: ارزیابی مزایای مؤثر بهره‌وری نرم‌افزار
قدم چهارم: ارزیابی مزایای مؤثر بهره‌وری نرمافزاراستفاده از اجزای نرم افزاری مختلف در سخت‌افزارهای استاندارد، از یک سو ورود سریع تجهیزات متفاوت به بازار را سرعت می‌بخشد و از سوی دیگر هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد. تولیدکنندگان می‌توانند با استفاده از مدل‌های مجوز مناسب، محصولات مختلف را روی یک شاسی یکسان سخت‌افزاری سوار کنند که تولید اضافی را حذف می‌کند و نیاز به موجودی را به حداقل می‌رساند. با این کار، نوآوری نیز آسان‌تر می‌شود، زیرا همان پایه را می‌توان با نرم افزار سازگار کرد تا به محصول دیگری تبدیل شود. نیازهای در حال رشد مشتریان نیز می‌تواند بدون نیاز به مبادله خارج از سخت‌افزار و یا سایر اختلالات عملیاتی تأمین گردد.
داشتن زیرساخت نرم‌افزاری سبب به روز‌رسانی‌های مداوم نرم‌افزار و سیستم عامل نیز می‌گردد که برای امنیت، انطباق و فرایندهای پشتیبانی مؤثر حیاتی هستند. با افزایش دامنه مشتریان، فرایند تخمین مقیاس، نسخه‌ها و فراوانی به روز‌رسانی‌ها دشوار به نظر می‌رسد. بدون رعایت دقیق محدودیت مجوزها، خطر از دست دادن درآمد حاصل از مشتریانی که آپدیت‌ها را بدون نگهداری دریافت می‌کنند، مسائل امنیتی مربوط به آسیب‌پذیری نرم‌افزاری در نسخه‌های قدیمی‌تر و هزینه‌های بالای پشتیبانی و توسعه نرم‌افزار برای پشتیبانی از نسخه‌های متعدد و سازگاری آنها تا ۳۰٪ افزایش می‌یابد.
قدم پنجم: کاوش در مورد چگونگی افزایش رضایت مشتری
از آنجا که مدل های کسب و کار اینترنت اشیا با هدف کسب درآمد جدید، اطلاعات کسب‌وکارهای پویا و سیال را نیز به ویژه در جهان اینترنت اشیا دربرمی‌گیرند، تولید کنندگان اغلب باید امکان دسترسی مستقیم را که در بیشتر موارد به نام سلف‌سرویس خوانده می‌شود، برای شفافیت و سهولت استفاده به مشتریان ارائه دهند. برای مثال، یک سازنده هوشمند تجهیزات که می‌خواهد هزینه‌های خود را با انتقال تولید به طرف سوم کاهش دهد، باید فرآیند مجوزها را برای ارزیابی تاثیرات در نظر داشته باشد. با فعال کردن داده‌های سلف‌سرویس، مشتریان می‌توانند آنچه را که دارند و همچنین آنچه را که استفاده می‌کنند ببینند و به بهترین نحو واکنش نشان دهند.
قدم ششم: تقویت امنیت و حفاظت آی‌پی
در صورتی که امنیت در داخل محصول طراحی شده و در تمام لایه‌هایی که اینترنت اشیا را تشکیل می‌دهند، به کار گرفته شود، مؤثر است. از آنجا که نرم‌افزار جاسازی شده اغلب از سیستم‌‌های لینوکسی استفاده می‌کند و از هر ۱۰ بازیگر فناوری‌های اینترنت اشیا ۹ عدد از سیستم کد منبع باز استفاده می‌کنند، منطبق بودن سیستم‌ها با مجوز منبع باز و مدیریت آسیب‌پذیری‌ها مهم است. برای این کار، چنین مراحلی باید طی شود ؛ شناسایی منبع باز و اجزای طرف سوم، ایجاد یک لیست از مواد و پیاده‌سازی مجوز گردش کار برای ثبت هرگونه اجزای جدید قبل از استفاده و حمل و نقل.
پیاده‌سازی فناوری صدور مجوزهای صحیح با رویکرد اینترنت اشیا می‌تواند متضمن محافظت از امنیت آن دسته از شرکت‌هایی نیز باشد که به دلیل سؤاستفاده از بازار خاکستری، منابع خود را در انتقال به فروشندگان طرف سوم از دست داده‌اند. به عنوان مثال، تولیدکنندگان می‌توانند به منظور به دست آوردن مجوز فعال‌سازی و عملیاتی کردن دستگاه امکان «تماس با خانه» را به یک سرور مجوز مبتنی بر کلاود برای . اگر تجهیزاتی که به صورت غیرقانونی تولید شده در راستای اجرای این فرآیند تلاش کنند ، مجوزی به آن اعطا نخواهد شد و در نتیجه امکان عملیاتی و فعال شدن آن دستگاه از بین می‌رود.
قدم هفتم: کسب‌وکار خود را آماده کنید
از آنجا که مدل‌های کسب درآمد جدید در عرصه اینترنت اشیا نیازمند تغییر عملیاتی است، سازمان شما باید برای این تغییر آماده باشد. با تمرکز بر راه‌حل‌ها، داده‌ها و نتایج دیجیتالی، چگونگی ارائه محصولات نیز تغییر خواهد کرد. قیمت‌ها و بسته‌بندی‌های محصول جدید وجود خواهد داشت. مسائل فرهنگی به توجه نیاز دارند تا به کارکنان برای ارائه خدمات دیجیتالی، و فرایندهای جدید در فروش، پشتیبانی و خدمات کمک شود. مشتریان ممکن است در یک مدل صدور مجوز دائمی گزینه‌ای برای پرداخت یا یک روش انعطاف‌پذیر جدید داشته باشند که جریان نقدی را کاهش می‌دهد.
با در نظر گرفتن این هفت گام، شرکت‌های تولیدی می‌توانند به گونه‌ای موفقیت‌آمیز تغییرات مورد نیاز برای پذیرش اینترنت اشیا را بیابند و راهی ساده‌تر برای انطباق محصولات با فرصت‌های کسب درآمد جدید پیدا کنند.
مترجم: بابک جمالی