اینترنت اشیا بیشتر تهدید است تا فرصت
نشست تخصصی تحولات دیجیتالی و توسعه اقتصاد دانش بنیان یکی از پنل‌های تخصصی نمایشگاه بین‌المللی شهر هوشمند 2019 بود که به تازگی در مصلی امام خمینی برگزار شد. در این پنل، حامد مضاهریان، معاون وزیر راه و شهرسازی؛ رسول سراییان، دبیرکل سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور؛ مهدی بینا، رئیس کمیته توسعه شهرهای هوشمند آسیایی؛ امیر شجاعیان، رئیس مرکز توسعه دولت الکترونیک و فاوا وزارت کشور و نیز فرزاد ابراهیمی، رئیس آکادمی اینترنت اشیا حضور داشتند.
رسول سراییان، دبیرکل سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور تهدید توسعه امنیت اینترنت اشیا را یک امر منطقی دانست و با تاکید بر اینکه دوره امپریالیسم داده تمام شده و دیگر هر دیتایی مختص همان کشور است، افزود: «داده‌ها همان نفت آینده هر کشور هستند.» رییس آکادمی اینترنت اشیا نیز با اشاره به مطلبی که چند روز پیش سردار کمالی درباره توسعه اینترنت اشیا گفته بود تأکید کرد: سندی راهبردی درباره امنیت اینترنت اشیا در شورای عالی فضای مجازی تهیه و تدوین شده که در نوع خود بی‌نظیر است و با تکیه بر این سند می‌توان از تهدیدات امنیتی مصون ماند.
چند روز پیش بود که سردار کمالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور اعلام کرد یکی از تهدیدات امنیتی علیه کشور هوشمندسازی اشیاست. حال در نشست تحول دیجیتال و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان که دوشنبه 24 دی ماه در حاشیه نمایشگاه شهر هوشمند واقع در مصلی برگزار شد؛ رسول سراییان، دبیرکل سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور در پاسخ به این سؤال که «اظهارات سردار جلالی تا چه حد با واقعیت همخوانی دارد و آیا باید نگران توسعه اینترنت اشیا در کشور بود» گفت:
«داده های هر کشور حریم کسب و کار امنیت و اقتصاد آن کشور است. این حرف همه کشورهای دنیاست. دیتاها نفت آینده هستند و خلق ثروت روی آنها انجام می‌شود. قرار نیست که داده‌ها به خارج از کشور فرستاده شوند و شخص دیگری روی آنها بیزینس تعریف کند. ترکیه و آلمان هم مراکز داده درست کرده‌اند تا از دیتاهای خود صیانت به عمل آورند و این امر در تمام کشورهای دنیا رایج است.»
سراییان با اشاره به اینکه دوره امپریالیسم دیتا تمام شده، تأکید کرد باید پذیرفت زیرساخت نگه‌داری داده‌ها را تولید کنیم و آنها را توسعه ببخشیم. به عقیده او اگر این زیرساخت شکل نگیرد، دستگاه‌های موجود داده‌ها را به خارج خواهد فرستاد و این موضوع نقض غرض خواهد بود:
«باید از داده خود مراقبت کنیم و مانع توسعه هم نباشیم. باید روی مدل‌ها کار کرد و فکر کرد و در جایی دولت باشد و در جایی بخش خصوصی. بحث‌های امنیتی صرفا به پدافند غیرعامل محدود نمی‌شود و بحث خریم خصوصی شهروندان را نیز باید رعایت کرد. باید همه جوانب امنیت را در نظر گرفت.»
سراییان همچنین معتقد است که همین مساله امنیت در اینترنت اشیا می‌تواند یک جریان درآمدی بزرگ باشد چرا که یک مسأله بسیار جدی است: «مگر تاکنون در جایی از فناوری ورود پیدا کرده‌ایم بی آنکه پدافند غیرعامل را در نظر نگرفته باشیم؟ قطعا این موضوعات سرلوحه ماست اما نه به طوری که مانع توسعه شود.»
فرزاد ابراهیمی، رییس آکادمی اینترنت اشیا در پاسخ به همان سؤال گفت: قبل از فراگیر شدن مفهوم اینترنت اشیا، شورای عالی فضای مجازی به این مساله ورود پیدا کرد و در نهایت مهرماه امسال الزامات مسائل ورود به حوزه اینترنت اشیا را تهیه و تدوین کرده است که بند ۳ این سند به بحث امنیت اینترنت اشیا اشاره دارد. او مفاد این بند را خاطر نشان کرد:
«بر اساس این بند اینترنت اشیا باید در بستر شبکه ملی اطلاعات توسعه پیدا کند. همچنین در این بند تاکید شده که ورود به حوزه اینترنت اشیا با ملاحظات مخاطرات امنیتی باشد و طبیعتا در هر حوزه‌ای نباید وارد این مساله شد. در ادامه این بند آمده است که خدمات سرور پلتفرم خدمات اینترنت اشیا هم باید داخل کشور باشند با جایی که اعمال حاکمیت جمهوری اسلامی ایران در آن قابل لحاظ شدن باشد تا مشکلی مانند تلگرام پیش نیاید.»
به گفته ابراهیمی، بخش خصوصی در سازمان نظام صنفی با آقای فیروزآبادی جلسات و صحبت‌هایی داشته و دغدغه‌های طرفین اعلام شده و در نهایت سندها امضا شده است. او معتقد است که این سند یکی از کاملترین و دقیق‌ترین سندهای این حوزه هست و از اینکه پیش از فراگیر شدن آن در کشور تنظیم شده، ابراز خشنودی می‌کند. ابراهیمی در ادامه افزود:
«متولیان و بازیگران این حوزه در کنار یکدیگر باید تلاش کنند. ما باور داریم که چالش‌های اینترنت اشیا باید تا سال دیگه شناسایی دقیق شده و دستورالعمل برخورد با آنها هم نوشته باشد و چیزی نباشد که مانع توسعه این فناوری شود. بر اساس این سند و طالزامات حاکم در آن می‌توان به این حوزه ورود پیدا کرد و دغدغه‌های امنیتی را در نظر گرفت.»
رییس آکادمی اینترنت اشیا با اشاره به اینکه امروزه محصولات حوزه IoT در سکوهای نفتی هم با مجوز قانونی فعالیت دارند و تاییدیه لازم را برای کارهای مانیتورنیگ گرفته‌اند گفت: برای موضوعات مانیتورنیگ ارتباطات یک طرفه، به راحتی و بدون دغدغه می‌توان در یک چارچوب خاص و امنیتی حرکت کرد و خدمات داشت و از اینترنت اشیا در مسائلی چون کشاورزی، بافت کشاورزی و منابع آب استفاده کرد.
همچنین در این نشست، مهدی بینا، رئیس کمیته توسعه شهرهای هوشمند آسیایی با تأکید بر اهمیت تعامل با شهروندان و درک نیازمندی آنها گفت: باید سطح آگاهی مردم به منظور استفاده از تکنولوژی‌های مختلف افزایش یابد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: با توجه به وضع موجود، ارائه سرویس‌ها و خدمات در عرصه‌های بین‌المللی می‌تواند ایجاد ارزش کند.
منبع: دیجیاتو