کاربرد بلاکچین در سلامت و مراقبت‌های بهداشتی
انقلاب بلاکچین راه خود را به صنعت بهداشت و درمان هم باز کرده و این تنها آغاز راه اتفاقات شگفت‌انگیز آینده است. نتایج یکی از تحقیقات شرکت IBM بانام «رالی بهداشت و سلامت»، نشان می‌دهد که 16 درصد از مدیران شرکت‌ها و سازمان‌های مراقبت‌های بهداشتی، برنامه‌های جدی و منسجمی برای راه‌اندازی سرویس‌های تجاری مبتنی بر بلاکچین خود در سال جاری دارند. انتظار می‌رود که آمار مربوط به کاربرد بلاکچین در سلامت تا سال 2020 به 56 درصد افزایش پیدا کند. این درحالی است که پیشتر، مزایای بهره‌گیری از اینترنت اشیا در بهداشت و سلامت مورد بررسی قرار گرفته بود. در اینجا با فواید ورود بلاکچین به این حوزه آشنا می‌شوید:
تأثیر بلاکچین در حوزه‌ی بهداشت و درمان
بسیاری از شرکت‌های خدمات بهداشت و درمان، نوآوران تکنولوژی و سایر صنایع مکمل؛ در پی کشف پاسخ این سؤال هستند: در حال حاضر بلاکچین چه مشکلاتی را حل می‌کند و کارکردهای احتمالی آینده‌ی آن چیست؟ چشم‌انداز کلی تحولاتی که بلاکچین به صنعت بهداشت و درمان می‌آورد، اهداف زیر را پوشش می‌دهد:
- راه‌حل بسیاری از مشکلات و مسائلی که امروزه این صنعت را به چالش کشیده‌اند.
- پایگاه داده‌ی مشترکی که پزشکان و ارائه‌دهندگان خدمات بهداشت و درمان، از طریق انواع سیستم‌های الکترونیکی پزشکی به آن دسترسی داشته باشند.
- امنیت بیشتر و حفظ حریم خصوصی کاربران
- کاهش زمان مدیریت اداری پزشکان، به‌نحوی‌که بتوانند همین زمان را به مراقبت از بیماران اختصاص دهند.
- به اشتراک‌گذاری مؤثر نتایج تحقیقات، که ساخت و تولید داروهای جدید را تسهیل می‌کند.
ماهیت بلاکچین و استفاده‌های بالقوه‌ی آن در صنعت بهداشت
بلاکچین در اصل در دنیای مالی و به‌عنوان فناوری پایه‌ی انتقال بیت کوین ساخته شد. اما می‌توان به وضوح ردپای کاربرد بلاکچین در سلامت را که نشان دهنده عدم محدودیت این فناوری به بیت کوین و رمز ارزها است شاهد بود. بلاکچین درواقع مجموعه‌ای از سیستم‌های توزیع‌شده است که پرونده‌ی تراکنش‌ها را در بلوک‌های مرتبط با آن‌ها ثبت و در یک دفترکل رمزنگاری‌شده ذخیره می‌کند. این سیستم‌ها از یک ادمین واحد برخوردار نیستند، ولی قدرت امنیتی آن‌ها بی‌سابقه است. زیرا رکوردها در طول شبکه‌ای از پایگاه‌های داده‌ی متعدد که همیشه همگام‌سازی می‌شوند، پخش می‌شوند. کاربران فقط می‌توانند بلوک‌هایی را که به آن دسترسی دارند به‌روز کنند و این به‌روزرسانی‌ها در شبکه ثبت و تکرار می‌شود. ضمن اینکه تاریخ ورود هر پرونده یا رکورد ضبط و مهر می‌شود.
بلاکچین از پتانسیل‌های مختلف و هیجان‌انگیزی برای متحول کردن صنعت بهداشت و درمان برخوردار است که بسیاری از آن‌ها هنوز به مرحله‌ی اجرا نرسیده‌اند. صنعت بهداشت و درمان در دریای داده‌هایی نظیر اطلاعات درمانی- بالینی، پرونده‌های پزشکی بیماران، صورتحساب‌های پیچیده، تحقیقات پزشکی و غیره شناور است. همچنان که در طول زمان برنامه‌های کاربردی بیشتری بر پایه‌ی این فناوری ارائه می‌شود، میزان پذیرش و اجرای آن نیز افزایش خواهد یافت. شاید مهم‌ترین کاربردهای بلاکچین هم مثل همه‌ی تکنولوژی‌های جدید و ساختارشکن، در آینده مشخص می‌شود، اما شکی نیست که امروز، بهترین زمان در طول تاریخ برای به اشتراک‌گذاری دادههای بهداشت و درمان است. پس در ادامه، کاربرد بلاکچین در سلامت و بهداشت را مرور می‌کنیم:
سوابق پزشکی
یکی از چالش‌های بزرگ شرکت‌های فناوری اطلاعات پزشکی، تشکیل پرونده‌های کاملاً یکپارچه‌ی سوابق درمانی بیماران است، به‌طوری‌که این پرونده‌ها قابل اشتراک‌گذاری بین حوزه‌های مختلف این صنعت نیز باشند. بلاکچین نه‌تنها مکان کاملاً امن و قابل‌اطمینانی را برای ذخیره‌سازی اطلاعات بیماران خلق می‌کند، بلکه امکان ردیابی کوچک‌ترین تغییرات را در یک سیستم یکپارچه که تنها ذینفعان پرونده به آن دسترسی دارند، فراهم می‌کند. درواقع بلاکچین به یک لایه‌ی متصل‌کننده‌ی قطعات بسیار کوچک رکوردهای پزشکی تبدیل می‌شود.
اما مهم‌ترین سؤال غیر فنی؛ این است که اگر ما از یک دفتر کل غیرمتمرکز و توزیع‌شده صحبت می‌کنیم، پس چه افرادی «حق» دسترسی به قطعه‌ای از بلاکچین را خواهند داشت که دادههای شخصی ما روی آن ثبت‌شده است؟ این موضوع به‌ویژه درزمینه‌ی اطلاعات پزشکی، اهمیت بیشتری خواهد داشت. طبیعی است که بیماران باید به دادههای خودشان دسترسی داشته باشند. کلید هر پرونده تنها در اختیار بیمار و پزشک او است و در صورتی یک بازیگر سوم می‌تواند اطلاعات را مشاهده کند که یکی از این دو ذینفع، کلید خود را در اختیار او قرار دهد. این جریان نخستین چالشی را که از آن صحبت کردیم، حل می‌کند. درصورتی‌که پرونده‌ی یک بیمار به کلینیک، بیمارستان یا پزشک متخصص دیگری ارجاع داده شود، بررسی داده‌ها منوط به تائید بیمار خواهد بود (حفظ حریم و امنیت) و از طرفی، اقدامات درمانی ضروری نیز با سرعت بسیار بالا اجرا می‌شوند، زیرا پزشک کلید و در اصل مسئولیت خود را به متصدی درمانی بعدی منتقل می‌کند. به یاد داشته باشیم که تمامی تجویزها، آزمایش‌ها و درمان‌ها، به‌عنوان ورودی‌های بلاکچین ، تاریخ غیرقابل تغییری خواهند داشت.
سیکل درآمد، تطبیق و تقلب
یکی از بزرگ‌ترین هزینه‌های بارگذاری فرایندهای مراقبت‌های بهداشتی و سیستم پزشکی، نظارت دائمی جریان پول و خدماتی است که ارائه می‌شود. متأسفانه مراکز درمانی مجهز و پیشرفته که دپارتمان‌های تخصصی بیشتری دارند، از فرایندهای حسابداری طولانی‌تری برخوردارند. گاهی نیز به علت انتقال بیمار از یک مرکز درمانی به بیمارستان یا حتی شهر دیگر، جریان پرداخت منقطع می‌شود. به کمک بلاکچین اختلافات صنعت بیمه و ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی از بین می‌رود و زمانی که باید به مراقبت و درمان بیمار اختصاص داده شود، بابت تطبیق مدارک پرداختی هدر نمی‌رود. ازآنجاکه اطلاعات ثبت‌شده روی بلاکچین در لحظه به‌روزرسانی می‌شوند، پتانسیل خطا (چه به لحاظ هزینه و چه خدمات) به‌طور قابل ملاحظه‌ای پایین می‌آید و هیچ‌یک از طرفین نمی‌توانند خلاف تعهدات خود عمل کنند.
توسعه‌ی دارو و زنجیره‌ی تأمین
بلاکچین با افزایش گستره دسترسی به نتایج آزمایش‌ها (البته با اجازه‌ی بیمار) امکان توسعه‌ی داروهای جدید را فراهم می‌کند. این امر علاوه بر تسریع درمان مؤثر، پیامدهای داروهای تقلبی را هم که در حال حاضر هزینه‌ی زیادی به شرکت‌های داروسازی تحمیل می‌کنند، پایین می‌آورد.
تحقیقات پزشکی
متمرکز سازی نتایج درمان‌های بالینی و مطالعاتی که روی بیماران مختلف صورت می‌گیرد، عملکرد پزشکان سراسر دنیا را بهبود می‌دهد. در حال حاضر به علت گسستگی و تنوع سیستم‌ها، امکان آنالیز و پردازش سریع داده‌هایی که از کیسهای مرتبط پزشکی حاصل‌شده‌اند وجود ندارد. بلاکچین امکان دسترسی فوری به نتایج تحقیقات و نوآوری‌های پزشکی را فراهم می‌کند و از این لحاظ یک گام بزرگ در دنیای بهداشت و سلامت محسوب می‌شود.
کاربرد بلاکچین در سلامت و دغدغه امنیت داده‌ها
به گزارش موسسه امنیت سایبری پروتنوس که مبتنی بر هوش مصنوعی فعالیت می‌کندد، بین سال‌های 2015-2016، 140 میلیون پرونده پزشکی در سراسر جهان مورد رخنه و نفوذ قرارگرفته‌اند. با توجه به رشد و فراگیر شدن اینترنت اشیاء پزشکی (IoMT)، معماری فناوری اطلاعات امروزی، در حفظ امنیت سیستم‌ها با مشکلات جدی مواجه است. راه‌حل‌های مبتنی بر بلاکچین می‌توانند زیرساخت‌های ضروری حفظ سلامت داده‌ها را فراهم کنند و درعین‌حال مزایای دستگاه‌های پزشکی متصل به شبکه را نیز عرضه نمایند.
و نکته‌ی پایانی اینکه؛ گرچه فناوری بلاکچین صنعت بهداشت و درمان را متحول می‌کند، اما باید به یاد داشته باشیم که این جریان، یک ماراتن است نه مسابقه‌ی سرعت. سازمان‌ها و مراکز بهداشتی در حال بررسی و تست راهکارهای مبتنی بر بلاکچین هستند، اما شکی نیست که بسیاری از کاربردهای مؤثرتر و کاراتر این فناوری، در طول زمان کشف خواهند شد.
منبع:Forbes
مترجم: پویش پورمحمد<