تقاطع استارتاپ‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذار
رویداد «توسعه زیست‌بوم نوآوری حوزه معدن» در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد
رویداد «توسعه زیست بوم نوآوری حوزه معدن» با حضور متخصصان، تیم‌های فناور و متولیان دولتی حوزه معدن در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. این رویداد که به همت مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران با همکاری خانه معدن ایران، شتاب‌دهنده صدر فردا، مرکز نوآوری معادن و صنایع معدنی ایران (ایمینو) و شرکت کاریزاعتماد برپا شد به محلی برای عرضه و تقاضای فناوری و جذب سرمایه برای اجرای طرح‌ها و ایده‌های استارت‌آپی تبدیل شد.
رئیس مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران در ابتدای این گردهمایی خلاصه‌ای از فعالیت‌های این مرکز ارائه کرد و گفت: مرکز نوآوری اتاق تهران با هدف فرهنگ‌سازی، ترویج نوآوری، مهارت‌افزایی، تسهیل‌گری و رفع موانع کسب‌وکار و ایجاد ارتباط میان کسب‌وکارهای اقتصادی اتاق بازرگانی و اکوسیستم نوآوری کشور تاسیس شده است.
به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، سحر بنکدارپور افزود: در این مرکز سعی داریم با بهره‌گیری از ابزارهایی از قبیل ارائه مشاوره‌های میز خدمت و تسهیل‌گری و رشد، نقش سازنده‌ای در فضای کسب‌وکار کشور ایفا کنیم و با سیاست‌گذاری و تدوین دستورالعمل‌ها در راستای حمایت از تولید دانش‌بنیان، یکسوسازی نیازهای بازار و تحقیق و توسعه علمی، از محصولات و تولیدات دانش‌بنیان حمایت کنیم.
بنکدارپور با اشاره به اینکه جامعه هدف مرکز نوآوری، صنایع بزرگ، شرکت‌های فناور و نوآور، دانش‌بنیان‌ها، شتاب‌دهنده‌ها و استارت‌آپ‌ها هستند، ادامه داد: کسب‌وکارهای عضو اتاق بازرگانی تهران همواره در دریافت خدمات این مرکز از اولویت ویژه برخوردارند.
او در ادامه با اشاره به برگزاری سلسله رویدادهای پیوند با محوریت به‌هم‌رسانی عرضه و تقاضا و جذب سرمایه‌گذار، توضیح داد: هدف این سلسله رویدادها یکسوسازی نیازهای بازار و تحقیق و توسعه علمی است و با توجه به ظرفیتهای موجود در اتاق بازرگانی تهران در حوزه ارائه توانمندی و جذب سرمایه‌گذار تحقق این هدف متصور است.
بنکدارپور به فرآیند برگزاری رویداد توسعه زیست‌بوم نوآوری حوزه معدن اشاره کرد و گفت: برای برگزاری رویداد مذکور در ابتدا فراخوانی منتشر و روی سایت اتاق تهران قرار گرفت که طی آن 11 سرمایه‌گذار و 36 سرمایه‌پذیر ثبت‌نام کردند که بعد از انجام مراحل غربالگری سرمایه‌گذاران و تیم‌های فناور مشخص شده و برنامه‌ریزی‌های مربوطه صورت گرفت.
او در ادامه با بیان اینکه بخش معدن ایران دارای ظرفیتهای بسیار مناسبی است و ایران از لحاظ در اختیار داشتن ذخایر معدنی در میان سایر کشورها در جایگاه مناسبی قرار دارد، افزود: معادل 11 درصد از ذخایر سنگ مس جهان در ایران واقع شده است و کشورمان دومین دارنده ذخایر سنگ‌های تزئینی‌ست. در سایر بخش‌های معدنی مانند زغال‌سنگ، سنگ‌آهن و سرب و روی نیز ظرفیت بالقوه برای افزایش تولید داریم. از این رو با داشتن نگاهی علمی و مبتنی بر دانش و فناوری می‌توان شاهد نتایج مثبت و اثرات این حوزه عظیم کشور بر اقتصاد بود.
بنکدارپور سپس ابراز امیدواری کرد که اتاق تهران با برگزاری این رویداد و رویدادهای مشابه، گامی هرچند کوچک در تحقق اقتصاد دانش‌محور برداشته و بتواند به حضور شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور به عرصه صنعت کمک کند.
برنامه‌های پیشران برای توسعه فناوری در حوزه مواد
در ادامه این جلسه، دستیار معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری پشت تریبون قرار گرفت و از برنامه‌های این نهاد برای حمایت از توسعه فناوری‌ها در بخش معدن سخن گفت. حمیدرضا شاهوردی با بیان اینکه برنامه‌های پیشران معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حوزه معدن، به مواردی چون «توسعه فناوری‌های منتج به تاب‌آوری اقتصادی کشور»، «توسعه فناوری‌ها در فرآیندهای استخراج، فرآوری و تلخیص مواد» و «توسعه فناوری تولید و فرآوری مواد پیشرفته و نوظهور» توجه دارد، افزود: اهمیت برنامه‌ریزی در حوزه مواد، به دلیل وسعت بالای این حوزه و نیز وابستگی رقابت‌پذیری و تاب‌آوری بخش‌های متعدد صنعتی به این حوزه بوده است. بنابراین هرگونه برنامه‌ریزی در جهت تقویت این بخش، هم از نظر فناوری و هم از نظر صنعتی بسیار حائز اهمیت است.
او در ادامه گفت: برنامه‌ریزی برای توسعه تکنولوژی در این بخش با دو هدف «ایجاد یک صنعت رقابت‌پذیر» یا «تولید یا تامین بخشی از اقلام وارداتی مورد نیاز صنایع کشور» انجام گرفته است. در عین حال دو زیربرنامه اصلی در این بخش طراحی شده که شامل توسعه فناوری تولید و فراوری مواد با هدف کاهش ارزبری و توسعه فناوری تولید و فرآوری مواد با هدف افزایش تراز تجاری مثبت برای کشور است.
شاهوردی در بخش دیگری از سخنانش به حوزه‌های مغفول مانده در بخش مواد از جمله زنجیره سیلیسیم، زنجیره سرب و روی و زنجیره نمک در کشور اشاره کرد و گفت: ما در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وضعیت تجارت و ذخایر ایران را در 21 حوزه مورد بررسی قرار داده‌ایم و شاهد یک شکاف در وضعیت این دو شاخص بوده‌ایم و پر کردن این شکاف زمینه کار و توسعه است.
او در ادامه با تشریح برنامه‌های این حوزه عنوان کرد که این برنامه‌ها در سطح ملی پیش‌بینی شده‌اند و پیشبرد آن نیازمند مشارکت بخش‌های دولتی و خصوصی است.
به روزرسانی تولیدات به کمک شرکت‌های فناور
در ادامه این رویداد، محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران، طی سخنانی به ضرورت نقش‌آفرینی استارت‌آپ‌ها در به‌روزرسانی فناوری و تکنولوژی در بخش معدن اشاره کرد و گفت: ارزش صادرات سنگ‌های ساختمانی ایران در مقطعی معادل 295 میلیون دلار بود که اکنون این رقم به کمتر از 200 میلیون دلار کاهش یافته است. مقصودم از بیان این نکته، تاکید بر این است که فعالان اقتصادی باید نسبت به سلیقه بازار، به‌روزرسانی تولیدات و نیز کاهش قیمت تمام شده توجه نشان دهند و تحقق این اهداف به کمک شرکت‌های فناور امکان پذیر است.
این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با اشاره به اینکه ایمیدرو و خانه معدن در کنار شرکت‌های دانش‌بنیان معدنی قرار گرفته‌اند و از آنها حمایت می‌کنند، گفت: البته تعدد شرکت‌های دانش‌بنیان به خودی‌خود افتخار نبوده و خروجی این شرکت‌ها حائز اهمیت است.
او با بیان اینکه مواد معدنی از نظر عیار و میزان ذخایر در جهان رو به افول است، ادامه داد: ایران از این دو منظر کشوری جوان است و می‌تواند با برنامه‌ریزی صحیح، عملکرد مطلوبی در توسعه بازارها داشته باشد. بژ
محمدرضا بهرامن در پایان گفت: تنها سه کشور ایران، روسیه و آمریکا در کنار ذخایر نفت از ذخایر معدنی نیز برخوردار هستند و این مزیتی است که با بهره‌گیری بهینه از آن می‌توانیم بازارهای هدف را تصاحب کنیم.
ضرورت اتصال شرکت‌ها بزرگ و شرکت‌های فناور حوزه معدن
در ادامه، وجیه‌اله جعفری، مدیرعامل ایمیدرو، نیز که در این نشست حضور یافته بود، از ضرورت ارتقا جایگاه بخش معدن و صنایع معدنی در اقتصاد سخن گفت و افزود: افزایش سهم بخش معدن در اقتصاد از طریق استفاده از تکنولوژی‌ها ممکن بوده و دستیابی به این هدف نیازمند ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به این حوزه است.
او در ادامه گفت: در طول 6 الی7 سال گذشته، با اکتشافات جدید حدود 27 میلیارد دلار به ارزش ذخایر جدید افزوده شده است. با این وجود، چنانچه در استخراج این منابع از دانش و تکنولوژی‌های جدید استفاده شود، شاید ارزش مواد استخراج شده به بیش از 27 میلیارد دلار برسد. از این رو شاید لازم باشد شرکت‌ها بزرگ حوزه معدن به شرکت‌های کوچک فناور متصل شوند و اتصال این دو مجموعه می‌تواند نقش بزرگی در توسعه این بخش و استفاده بهینه از منابع ایفا کند.
جعفری با بیان اینکه مرکز پژوهشی ایمیدرو، نقشه 2050 بخش معدن را ترسیم کرده است، توضیح داد: در این نقش راه، توسعه اکوسیستم استارت‌آپی و طرح زیست‌بوم فناوری بخش معدن مورد پیگیری قرار خواهد گرفت. در این برنامه، 5 راهبرد و 23 اقدام پیش‌بینی شده است.
او همچنین عنوان کرد که جشنواره اینوماین نیز با هدف احصای ایده‌های برتر و ایجاد ارتباط میان شرکت‌های بزرگ و کوچک برگزار می‌شود. جعفری در پایان اولویت‌های عملیاتی ایمیدرو در بخش معدن را برشمرد و گفت که تسهیل و بهبود فضای کسب‌وکار، توسعه بازار محصولات دانش‌بنیان، توسعه و تکمیل زنجیره ارزش، توسعه شرکت‌های تخصصی دانش‌بنیان و توسعه زیرساخت‌های نوآوری از جمله اولویت‌های این بخش است.
بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان برای ارتقا سطح نظارت
رضا محتشمی‌پور، معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صمت، هم با اشاره به اینکه موضوع هوشمندسازی معادن، به لایه حاکمیت رسوخ نکرده‌است به ضرورت افزایش سطح نظارت در حوزه معدن‌کاری و البته تغییر بازی به نفع معدن‌کاران واقعی تاکید کرد. او در ادامه با اشاره به کمبود نیروی انسانی در بخش دولتی گفت: برای افزایش نظارت‌ها در مراحل مختلف فعالیت‌های معدنی از جمله در حوزه فنی و استخراج و پرداخت حقوق دولتی، نیاز است که از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده شود.
او خطاب به شرکت‌ها دانش‌بنیان حاضر در جلسه گفت که آن دسته از توانمندی‌های خود را که متناسب با نیازهای بخش حاکمیت در حوزه معادن است به وزارت صمت اعلام کنند.
به‌کارگیری نخبگان جوان در طرح‌های توسعه‌ای کشور
پس از آن، رئیس اتاق تهران برای ایراد سخنان خود پشت تریبون قرار گرفت و با اشاره به شکل‌گیری مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران در سال 1398 گفت: طی سال‌های گذشته اقداماتی برای تقویت استارت‌آپ‌های حوزه خدمات انجام گرفته بود و فکر کردیم که لازم است اقداماتی نیز برای استارت‌آپ‌های حوزه تولید انجام بگیرد و به واسطه اتاق، میان سرمایه‌گذاران و جوانان فعال در حوزه فناوری ارتباطاتی برقرار شود.
مسعود خوانساری با بیان اینکه در دوره نهم هیات نمایندگان، تعدادی از کرسی‌ها در اختیار صاحبان کسب‌وکارهای دانش‌بنیان قرار گرفته است، ادامه داد: این اعضای هیات نمایندگان اکنون به عضویت شورای راهبردی مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران نیز درآمده‌اند.
او در ادامه با اشاره به آنچه به عنوان شکاف میان تجارت و ذخایر معدنی ایران مطرح شد، گفت: ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که اقتصاد ایران در رده هجدهم دنیا قرار دارد و با پتانسیل‌های موجود در کشور، وضعیت معیشتی مردم نباید این گونه باشد. بنابراین لازم است از این نعمات خدادادی بهره بهینه‌تری کسب شود.
خوانساری سپس گفت: بررسی‌ها و شواهد نشان می‌دهد که وضعیت بهره‌برداری از منابع آب صحیح نبوده و چنانچه همین رویه ادامه یابد، بخش‌های زیادی از کشور به کویر تبدیل می‌شود. در حوزه معدن نیز اگر به موقع اقدام نشود، شاید در آینده باز هم غبطه بخوریم؛ از این رو لازم است که برای بهره‌برداری از این ذخایر از دانش روز استفاده کنیم. البته یکی از مشکلاتی که اکنون وجود دارد، مهاجرت نخبگان است و ما کمبود نیروهای متخصص را در بخش خصوصی، بیش از بخش‌های دولتی احساس می‌کنیم. بنابراین لازم است نخبگان در طرح‌های توسعه‌ای کشور جذب شوند.
رئیس اتاق تهران در ادامه، از آمادگی اتاق تهران برای کمک به دستگاه‌های دولتی سخن گفت و افزود: یکی از رسالت‌های اتاق بازرگانی تهران این است که ارتباط میان شرکت‌های بزرگ و فناور را برقرار و تقویت کند تا امکان استفاده بهینه از ظرفیتهای موجود فراهم شود.
در ادامه این برنامه استارت‌آپ‌های حوزه معدن که برای حضور در این برنامه غربالگری و دعوت شده بودند، به معرفی طرح‌ها و برنامه‌های خود پرداختند تا سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه معدن با بررسی این طرح و برنامه‌ها با استارت‌آپ‌ها همکاری و همراهی و سرمایه لازم برای توسعه فعالیت‌ها را تامین کنند.