تاثیر اختلالات اینترنت بر لندتک‌ها
گزارشی از راه پرداخت
بیش از یک ماه است که برخی عناصر اقتصادی جامعه ایران؛ کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، کسب‌وکارهای اینترنتی و مردم با چالش‌های ناشی از قطع عمد اینترنت مواجه شده‌اند، کسب‌وکارهای اکوسیستم تجارت الکترونیک کشور، سهم بازارشان را ازدست‌داده‌اند و مردم نه توانایی و نه رغبتی برای خرید دارند و چرخه اقتصاد کندتر از همیشه می‌چرخد.
رکود اقتصادی برای کشورهای درحال‌توسعه موضوعی جدید نیست و مردم ایران در دوره‌های متفاوت طیف‌های گوناگونی از ناتوانی اقتصادی و ازدست‌دادن قدرت خرید را تجربه کرده بودند، در آن شرایط، شرکت‌های لندتکی به کمک مردم رسیدند و با اعتماد به رفتار مالی آنها، اعتبار خرید در اختیارشان گذاشتند و ریسک نکول را برای فرهنگ‌سازی خرید اعتباری در ایران پذیرفتند.
حدود یک ماه قبل اینترنت ایران محدود و در مراتب بعدی قطع شد و شرکت‌های ارائه‌دهنده اعتبار که با درخواست‌های مردم معنا پیدا می‌کنند و مأموریتشان افزایش توان خرید مردم است، با ریزش ۷۰ درصدی مواجه شدند. این شرایط نه فقط به لندتک‌ها و اعتباردهندگان، لطمه زده بلکه مردم آسیب‌پذیر ایران را از دریافت اعتبار خرد محروم کرده است.
ازکی وام یکی از شرکت‌های ارائه‌دهنده تسهیلات است که در چهار مرحله غیرحضوری به افراد اعتبار خرد می‌دهد و از جمله لندتک‌های پرمخاطب محسوب می‌شود، درخواست‌های این شرکت در یک ماه گذشته ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده است، به گفته مدیرعامل این شرکت، کاربران به پرداخت وام و اعتبارشان تمایلی ندارد و ازکی وام شاهد ازبین‌رفتن ابزارهای بازاریابی دیجیتال خود است.
تالی هم که از فعالان حوزه bnpl است و با فروشگاه‌های زنجیره‌ای، آنلاین و فیزیکی قرارداد دارد، در نتیجه قطع اینترنت با افت ۵۰ درصدی درخواست‌ها مواجه شده است. مدیر توسعه کسب‌وکار آپسان می‌گوید، تا زمان رفع نشدن اختلال‌ها، آماری از نرخ نکولمان نخواهیم داشت.
مسئول کارگروه لندتک کمیسیون فین‌تک سازمان نصر تهران، معتقد است، اختلالات اینترنت و مشکلات ارسال پیامک روند اعتبارسنجی لندتک‌ها را مختل می‌کند و لندتکی که نتواند اولین مرحله ارائه سرویس خود، که اعتبارسنجی است را انجام دهد، بی‌شک در ادامه هم موفق نخواهد بود.
کاهش ۷۰ درصدی درخواست‌های ازکی‌وام
به گفته مهدی مؤمنی مدیرعامل ازکی‌وام، درخواست‌های این شرکت از زمان قطع اینترنت ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده و میزان اقساط پرداخت نشده نسبت به گذشته بیشتر شده است. مؤمنی می‌گوید: «در شرایط پرریسک کنونی افراد تمایلی به پرداخت وام و اعتبار ندارند و پرداخت اقساط نیز با مشکل مواجه شده و میزان اقساط پرداخت نشده افزایش پیدا کرده است.»
او درباره تأثیر قطع اینترنت بر لندتک‌ها که یکی از اولویت‌هایشان تسهیل فرایند دریافت اعتبار است، توضیح داد: «قطعاً در این شرایط افراد تمایل بیشتری برای دریافت وام نقدی دارند؛ اعتباری که ما در ازکی‌وام ارائه می‌دهیم برای خرید کالاها و خدماتی مانند کالای دیجیتال، لوازم‌خانگی، سفر و … است که به افزایش رفاه افراد کمک می‌کند؛ بنابراین در این شرایط اعتبار خردی که ارائه می‌دهیم، کاهش پیدا کرده، اما احتمالاً به دلیل بالارفتن ریسک‌ها و آسیب‌هایی که به زندگی مردم وارد می‌شود، درخواست وام نقدی از بانک‌ها افزایش پیدا کرده است.» او ادامه داد: «مهم‌تر از آن تمایل مردم برای خرید نیز به دلیل وضعیت روحی که در جامعه ایجاد شده، کاهش پیدا کرده است. تمام این عوامل در کنار افزایش ریسک احتمال بازپرداخت اقساط و مهاجرت نیروهای فنی و غیرفنی باعث آسیب چشمگیری به فضای لندتک وارد کرده است.»
مؤمنی صراحتاً اعلام کرد که ازکی وام مانند تمام کسب‌وکارهای مبتنی بر اقتصاد دیجیتال، شاهد ازبین‌رفتن ابزارهای بازاریابی دیجیتال خود است.
درخواست‌های تالی نصف شد
مصطفی ابراهیم‌زاده مدیر توسعه کسب‌وکار آپسان به راه پرداخت اعلام کرده که در خواست اعتبار تالی در ماهی که گذشت حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد کاهش داشته است.
او با تأکید بر اینکه قطع اینترنت، تعداد تراکنش‌های ناموفق را افزایش داده است، اعلام کرد که هنوز به دلیل شفاف نبودن نرخ نکول، میزان خسارات وارد شده به شرکت مشخص نیست: «در نتیجه برخی اختلالات اینترنتی، تراکنش‌های باز و پرداخت‌های ناموفق در سطح کلی افزایش پیدا کرد؛ بنابراین در حال حاضر نمی‌توانم به طور دقیق افزایش نرخ نکول را اعلام کنم.» او توضیح داد: «عدم اتمام پرداخت‌ها و ناقص ماندن آنها، شفافیت این بخش را کاهش داده و تا زمانی که اختلال‌ها به طور کامل رفع نشود، گزارش دقیقی در دست نداریم.»
او درباره تأثیر قطع اینترنت بر لندتک‌ها نیز گفت: «باتوجه‌به اینکه بیشتر لندتک‌ها بر بستر فضای مجازی فعالیت می‌کنند، طبیعتاً دریافت اعتبار دیجیتال کارکرد ویژه‌ای برای کاربران نخواهد داشت. آمار و ارقام آپسان گویای همین موضوع است.» به تصور او، سایر رقبا نیز بر اساس نوع و اشتراک کاری، تجربه متفاوتی ندارند.
تامین منابع؛ دغدغه دیگر لندتک‌ها
محمدصادق آزادانی، مسئول کارگروه لندتک کمیسیون فین‌تک سازمان نصر تهران، درباره تأثیر اختلالات اینترنت بر لندتک‌ها به راه پرداخت گفت: «اعتبارسنجی اساس فرایندهای اعطای اعتبار است که عمدتاً به‌صورت غیرحضوری و آنلاین انجام می‌شود، اختلالات اینترنت روند اعتبارسنجی را مختل می‌کند، آخرین نمونه آن هم موضوع از متوقف شدن فعالیت پنل‌های پیامک‌های خدماتی است.»
او ادامه داد: «لندتکی که نتواند اولین مرحله سرویس خود؛ اعتبارسنجی را انجام دهد، بی‌شک در ادامه هم موفق نخواهد بود.»
آزادانی در ادامه عنوان کرد که فضای عدم قطعیت تأمین‌کنندگان مالی را برای حضور در فضا محتاط‌تر می‌کند و در نتیجه این اتفاق، لندتک‌ها با مشکل تأمین منابع هم روبرو می‌شوند.
او بابیان اینکه لندتک‌ها از سمت کاربران هم متضرر خواهند شد، توضیح داد: «در شرایط بحرانی و ناگهانی تعهدات طرفین تغییر می‌کند و ممکن است، کاربران نه به‌عمد بلکه واقعاً توان بازپرداخت اعتبار دریافتی‌شان را نداشته باشند.»
آزادانی تصریح کرد که اختلالات اینترنت به طور مستقیم موضوع تجارت الکترونیک را تحت‌تأثیر و این اکوسیستم را در شرایطی مخاطره‌آمیز قرار می‌دهد و استمرار آن منجر به افزایش نرخ نکول شبکه بانکی و به‌تبع آن نرخ نکول لندتک‌ها خواهد شد.