پذیرهنویسی 300 میلیاردتومانی فیلیمو در بورس
مسیر جدید شرکتهای استارتاپی برای تامین مالی
دیروز اتفاق عجیبی برای اولینبار در بازار بورس کشور رخ داد. اگر تا امروز فقط دولت بود که برای تامین مالی اوراق عرضه میکرد، این بار یک شرکت استارتاپی از سازمان بورس مجوز گرفت که به مدت سه روز در فرابورس ایران پذیرهنویسی داشته باشد.
این سه روز از روز گذشته آغاز شد.
حالا اهمیت این ماجرا در چیست؟ آنطور که روزنامه هفتصبح ماجرا را توضیح داده است به کاری که فیلیمو کرده میگویند عرضه اوراق مرابحه که فیلیمو اخیرا با یک شرکت سرمایهگذاری همکاری کرده تا در بورس اوراق بفروشد.
این چه معنی میدهد؟
برای اینکه ببینیم این کار چه معنی می دهد باید اول ببینیم این نوع اوراق چیست؟ اوراق مرابحه شبیه وام است. شما چند برگه به یک نفر میدهید و به او متعهد میشوید که در ازای یک مقدار پول به او سود بدهید.
فیلیمو قرار است این اوراق را از طریق یک شرکت سرمایهگذاری به نام ترنج منتشر کند و آنها را بفروشد.
در مقابل هم خریدار باید ۳۰۰میلیارد تومان به فیلیمو بدهد و در ازای آن سود بگیرد؛ آن هم سود سالانه روزشمار با نرخ ۱۸درصد. تا کی؟ تا چهار سال بعد.
تا قبل از این اصولا این دولت یا نهایتا شرکتهای دولتی مثل ایران خودرو و سایپا بودند که اوراق میفروختند. آنها با این روش پول جمع میکردند و کار خود را پیش میبردند اما تا امروز یک شرکت استارتاپی نتوانسته بود با فروختن اوراق مرابحه سرمایهای جور کند.
از آنجایی که وقتی کسی اوراق مرابحه میفروشد باید بگوید که این اوراق را برای چه کاری میخواهد، فیلیمو هم توضیح داده که این پول را برای بزرگتر کردن آرشیو خود میخواهد. یعنی این پول را خرج خرید خانه، منابع انسانی و تبلیغات نمیکند.
وقتی شرکتی به این مرحله میرسد که اوراق مرابحه در بورس عرضه میکند، قطعا آن مبلغ مورد نیاز (اینجا ۳۰۰ میلیارد تومان) برایش فراهم خواهد شد چراکه عرضه اوراق در بورس با متعهد بازارگردان انجام میشود. یعنی از قبل چند نفر متعهد میشوند که این ۳۰۰ میلیارد تومان را بخرند. درنتیجه حتی اگر مردم این مبلغ را ندهند، این شرکتها آن را میپردازند.
حالا برای فیلیمو این شرکتها کدام هستند؟ صندوق سرمایهگذاری افرا نماد پایدار و صندوق اختصاصی بازارگردانی تاک دانا به همراه شرکت تأمینسرمایه تمدن متعهد پذیرهنویس و بازارگردان این اوراق خواهند بود.
همچنین بانک خاورمیانه ضمانت پرداخت این اوراق را برعهده گرفته است.
سوال بعد اینکه آیا میشود این مبلغ را نه شرکتها، بلکه مردم معمولی بخرند؟
میتوانند اما اصولا چنین اتفاقی نمیافتد و این شرکتها و صندوقهای سرمایهگذاری هستند که سراغ اوراق مرابحه میروند. هر چند خرید اوراق برای مردم ریسکی ندارد اما کمتر سراغ آنها میروند. در مقابل مردم با سرمایهگذاری در صندوقها غیرمستقیم در این اوراق مرابحه شرکت میکنند.
فیلیمو پیشتر با انتشار بیانیهای اعلام کرده بود: «در سال ۱۴۰۰ فیلیمو در ادامه فعالیتهای خود قصد دارد وارد بورس شود و شما میتوانید به طور شفاف در جریان درآمدها و هزینههای ما باشید.» اما به نظر میرسد با توجه به وضعیت فعلی بازار سرمایه و وضعیت شرکتهای استارتاپی برای ورود به بورس، این شرکت تصمیم گرفته است سرمایه مورد نیاز خود را فعلا از طریق بازار سرمایه تامین و انتشار اوراق تامین کند.
از میان استارتاپهایی که برنامه خود برای ورود به بورس را اعلام کرده بودند تاکنون فقط تپسی موفق به این عرضه سهام خود در بازار سرمایه شده است.