هوشمندسازی مصرف آب در کشاورزی با استارتاپ ۳MTech
گفت‌وگو با دانیال صید در باره استارتاپ ۳MTech و آینده استارتاپ‌های کشاورزی در ایران
رشد استارتاپ‌های مرتبط با حوزه کشاورزی در سال‌های اخیر در ایران نشان می‌دهد یکی از بازارهای بکر و باپتانسیل اکوسیستم استارتاپی ایران، حوزه‌ای است که هم حجم بازار زیادی دارد و هم چالش‌های زیاد.
استارتاپ‌هایی که اگرچه در ابتدای راه هستند اما برخلاف پیش‌بینی‌های اولیه، خوب توانسته‌اند با بدنه بزرگ بخش کشاورزی و مشتریان آن ارتباط برقرار کنند. سیددانیال صید هم‌بنیان‌گذار استارتاپ ۳MTech می‌گوید آن‌ها می‌خواهند در حوزه کشت، به کشاورزات و صاحبان زمین خدمات مبتنی بر اینترنت اشیا در زمینه مصرف آب ارائه دهند. استارتاپی فناوری‌محور که به نظر می‌رسد در سال‌های آینده سهم بازار خوبی از این فضا بگیرد.
استارتاپ ۳MTech چه خدماتی را به مشتریان خود ارائه می‌دهد؟
استارتاپ ۳MTech یک استارتاپ مبتنی‌بر IoT (اینترنت اشیاء) است و در بخش آبیاری هوشمند خدماتی را به کشاورزان و صنایع کشاورزی ارئه می‌دهد. درواقع حسگرهای ما برای اندازه‌گیری و برداشت داده‌های لحظه‌ای و پیوسته رطوبت خاک ساخته شده‌اند و با اندازه‌گیری پتانسیل ماتریک خاک اطلاعات دقیقی را برای تعیین زمان شروع و پایان آبیاری در اختیار کشاورزان قرار می‌دهند.
این حسگرها پس از نصب در محل مناسب، داده‌های مربوط به رطوبت خاک را در عمق‌های مختلف اندازه گرفته و به صورت برخط و اتوماتیک به کابر ارسال می‌کنند. به این صورت که حسگر در عمق‌های مناسب (با توجه به نوع محصول و گیاه کاشته شده) و در کنار ریشه گیاه قرار می‌گیرد و پس از اندازه‌گیری مستمر میزان رطوبت خاک (پتانسیل ماتریک) اطلاعات بدست‌آمده را از طریق بیسیم به کنترل‌کننده مرکزی ارسال می‌کند.
باتوجه به میزان رطوبت خاک میتوان زمان‌های آبیاری زمین موردنظر را برنامه‌ریزی کرد و کشاورزان از طریق اپلیکیشن موبایل خود به این اطلاعات دسترسی پیدا می‌کنند.
همچنین در طولانی‌مدت با کمک هوش مصنوعی و براساس دیتاهای بهدستآمده میتوان آبیاری و کشت محصولات را در سطح کلان در مناطق مختلف مدیریت کرد. این امر باعث کاهش چشمگیر مصرف آب و افزایش بهره‌وری خواهد شد.
اعضای تیم شما چه کسانی هستند؟
در استارتاپ ۳MTech من، سید دانیال صید هم‌بنیان‌گذار و مدیر اجرایی تیم و سیدمسعود عربی هم‌بنیان‌گذار و مدیر فنی تیم است. دوستان دیگری نیز هستند که در امر طراحی مکانیک، کارشناس آبیاری و امور مالی و حسابداری به ما کمک می‌کنند.
پلن درآمدزایی ۳MTech به چه صورت است؟
کشاورزان در ابتدا تجهیزات را از ما خریداری کرده و برای استفاده از قابلیت اتصال به اینترنت و کنترل آبیاری ازطریق اپلیکیشن حق اشتراک سالانه پرداخت می‌کنند.
حجم بازار شما چقدر است؟ مشتریان بالقوه‌تان چه کسانی هستند؟ آینده بازارتان را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
مراکز کشت صنعت و مراکز صنعتی بزرگ کشاورزی، اولین مشتریان محصولات هوشمندسازی خواهند بود ولی به مرور کشاورزان و حتی صاحبان باغچه‌های کوچک هم به استفاده از مزیت‌های این محصولات تمایل پیدا خواهند کرد.
نمونه‌های خارجی استارتاپ شما در جهان کدام‌ها هستند؟
استارتاپ‌های زیادی در این حوزه در دنیا فعال هستند برای مثال CropX، واتربیت، آکوئااسپای و Tuleدر این زمینه فعالیت می‌کنند. استارتاپ CropX که نزدیک‌ترین استارتاپ از نظر مدل کسب وکار به استارتاپ ما است موفق به ۸ مرحله جذب سرمایه شده است!
مزایای استفاده از سیستم های آبیاری هوشمند در کشور چیست؟
باتوجه به اینکه کشور ما با بحران کمبود آب مواجه است و بیش از ۹۰ درصد از منابع آبی کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، استفاده بهینه از آب در اراضی تحت آبیاری حائز اهمیت است.
همچنین ما در زمینه بهره‌وری در بخش کشاورزی بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم و درمیان کشورهای جهان رتبه ۱۰۲ را داریم. این درحالی است که بهره‌وری آب در کشور یک‌پنجم میانگین جهانی آن است. استفاده بهینه از آب نیازمند مدیریت کارآمد و هوشمندانه است. مدیریتی که ابزارها و روش‌ها را به خوبی بشناسد و با توجه به شرایط، بهترین تصمیم‌ها را بگیرد.
استارتاپ ۳MTech یک استارتاپ مبتنی‌بر IoT (اینترنت اشیاء) است و در بخش آبیاری هوشمند خدماتی را به کشاورزان و صنایع کشاورزی ارئه می‌دهد.
با توجه به داشتن تخصص و تجربه و آشنایی با تکنولوژی‌های روز دنیا و همچنین استفاده از تجربیات کارشناسان و محققان شاغل در بخش تحقیقات کشاورزی استارتاپ ۳MTech راه‌حلی مقرون‌به‌صرفه و با کاربری آسان را برای اصلاح الگوی آبیاری ارائه کرده است.
مهمترین دستاوردهای استارتاپ ۳MTech تاکنون چه بوده است؟
پروژه آبیاری هوشمند باغات و مزارع براساس نیاز واقعی گیاه به آب، با سنجش دقیق رطوبت خاک (تنش خاک) دستاورد مهم این استارتاپ است. همچنین در آبان ماه ۹۸ استارتاپ ۳MTech برگزیده جشنواره ایده‌ها و محصولات نوآورانه برای احیای دریاچه ارومیه شده است.
به‌طورکلی ما از خرداد ۹۹ وارد فاز اجرایی شدیم و حسگرهای اندازه‌گیری رطوبت خاک (پتانسیل ماتریک) در باغ انگور ملکان و در مزارع چغندر، سیب و جو مهاباد نصب شد. درنهایت تاکنون توانسته‌ایم به کشاورزان کمک کنیم که در زمان مناسب و براساس حجم موردنیاز آبیاری را انجام دهند و اطلاعات بهدستآمده نشان داد که تا ۲۰درصد در مصرف آب صرفه‌جویی داشته‌ایم.
حتی در برخی از موارد شاهد افزایش بهره‌وری آب کاربردی به میزان ۳۷ درصد هم بود‌ه‌ایم.
مهمترین چالشی که در فرآیند آبیاری هوشمند با آن رو‌به‌رو هستیم از نظر شما چیست؟
در ابتدا ما به دنبال مکانیزه‌کردن و کنترل اتوماتیک فرایند آبیاری بودیم ولی با ورود به مرحله عملی به این نکته پی بردیم که استفاده از هوش مصنوعی در آبیاری زمانی عملیاتی خواهد شد که دیتاهای دقیقی جمع‌آوری شود. زیرا داده‌هایی که ازطریق تصاویر ماهواره‌ای جمع‌آوری می‌شوند در همه شرایط اطلاعات دقیقی را از رطوبت خاک در عمق‌های مختلف در اختیارمان نمی‌گذارند و به حسگری نیاز است که به صورت فیزیکی در محل قرار بگیرد و دیتا جمع‌آوی کند.
مراکز کشت صنعت و مراکز صنعتی بزرگ کشاورزی، اولین مشتریان محصولات هوشمندسازی خواهند بود ولی به مرور کشاورزان و حتی صاحبان باغچه‌های کوچک هم به استفاده از مزیت‌های این محصولات تمایل پیدا خواهند کرد.
بنابراین در فرآیند آبیاری هوشمند اولین و کلیدی‌ترین نقش مربوط به حسگرهایی‌ست که اطلاعات را از خاک دریافت می‌کنند و این اطلاعات را برای تجزیه و تحلیل به بخش‌های دیگر سیستم ارسال می‌نمایند. در انتخاب این حسگرها باید به نکات زیادی توجه نماییم. با توجه به اینکه این حسگرها به‌صورت مستقیم با آب، خاک و هوا در تماس هستند باید بتوانند در شرایط مختلف آب‌و‌هوایی و در انواع خاک‌ها (شوری خاک) برای مدت طولانی به خوبی کار کنند.
تیم ما با بیش از دوسال تجربه بررسی برترین سنسورهای دنیا، درنهایت موفق به ساخت حسگرهایی شده است که از قابلیت کارکرد چندین‌ساله بدون نیاز به کالیبراسیون مجدد در شرایط پوشش خاکی مختلف برخوردارند.
محصول شما در درجه اول چه کمکی به کشاورزان می‌کند؟
در حال حاضر کشاورزان بیشتر از آنکه به اتومات‌کردن فرآیند نیاز داشته باشند، به دنبال این هستند که الگوی آبیاری خود را اصلاح و آن را با کمک سیستمی ارزیابی کنند.
هدف ما در ابتدا بهینه‌کردن الگوی آبیاری مزارع و باغات با استفاده از جمع‌آوری دیتاهای دقیق رطوبت خاک می‌باشد تا به کشاورزان در تشخیص زمان مناسب و حجم واقعی موردنیاز برای آبیاری محصولات کمک کرده باشیم.
در کنار آن راهکارهای جامعی را برای افزایش کیفیت و بهره‌وری محصولات کشاورزان به آن‌ها ارائه می‌نمایم و همچنین به مشتریانی که نیاز به مکانیزه‌شدن فرایند آبیاری دارند نیز راهکارهای خوبی ارائه می‌دهیم.
چه تعداد از این حسگرها در یک زمین کشاورزی نصب می‌شود؟ آیا روش شما به‌صرفه است؟
با توجه به اینکه محصول ما به‌سادگی قابل نصب و جابجایی است و نیاز به پنل خورشیدی ندارد و می‌تواند چندین‌سال به صورت مستمر و بدون تعویض باتری کار کند، تعداد حسگرهای موردنیاز برای یک زمین کشاورزی به حداقل دو حسگر کاهش پیدا کرده است. سیستم ما این قابلیت این را دارد که با حداقل دو حسگر رطوبت خاک و یک گیت وی (درگاه اتصال) پیاده‌سازی شود. به‌علاوه با روش‌هایی که به کشاورزان آموزش می‌دهیم می‌توانند سطح زیادی از زمین کشاورزی خود را با حسگرهای ما پایش کنند.
آیا کاربرد این حسگرها محدود به زمین‌های کشاورزی است؟
از این حسگرها میتوان در باغات، باغچه ویلاها، گلخانه‌ها، مزارع کوچک و بزرگ صنعتی و حتی فضاهای سبز شهری استفاده کرد.
آیا نمونه مشابهی از این محصول در کشور وجود دارد و اینکه ویژگی‌های منحصربه‌فرد محصول شما چیست؟
با توجه به اینکه سیم‌کشی در زمین‌های کشاورزی با ریسک زیادی همراه است و همچنین استفاده از پنل‌های خورشیدی برای تغذیه هم باعث افزایش قیمت‌ها شده و هم جابجایی حسگرها را محدود می‌کند، محصول مشابهی را در داخل کشور سراغ نداریم که با وجود بیسیم بودن و کارایی طولانی‌مدت باطری، نسبت به شرایط محیطی هم مقاوم باشد.
سیستم آبیاری هوشمند ۳MTech ازچه قسمت‌هایی تشکیل شده است؟
۱.حسگر سنجش رطوبت خاک و دمای هوا
۲.گیت‌وی (درگاه اتصال)
۳.کنترل‌کننده‌های شیر برقی
۴.حسگر سنجش سطح مخازن آب
۵.اپلیکیشن
ویژگی‌های اصلی محصول شما چیست؟
- انتقال اطلاعات بین اجزای مختلف سیستم به صورت بیسیم با پروتکل LoRaWAN
- ارسال اطلاعات به هاب (سرور مرکزی) تا شعاع ۵ کیلومتر در محیط‌های غیرشهری
- کارکرد سنسورها با باطری با بیش از ۳ سال بدون نیاز به تعویض
- داری اپلیکیشن برای موبایل
- امکان اضافه‌کردن سنسورها به آسانی از طریق اپلیکیشن
- امکان مشاهده آنلاین اطلاعات با اتصال به اینترنت
- امکان پیاده‌سازی سیستم به صورت محلی (بدون نیاز به اینترنت)
چالش اصلی رشد استارتاپ‌هایی شبیه به ۳MTech و چالش اصلی افزایش حجم بازار شما چیست؟
زمانی حجم بازار به اندازه کافی بزرگ خواهد شد که بیشتر کشاورزان به استفاده از این محصولات تمایل پیدا کنند. اما برای مدیریت منابع آبی در سطح کلان ابتدا باید سازمان‌های دولتی مانند جهاد کشاورزی در این حوزه ورود کرده و کشاورزان را ترغیب به اصلاح الگوی آبیاری خود با استفاده از تجهیزات نوین بکنند.
آینده استارتاپ‌های کشاورزی را چطور می‌بینید؟
اکوسیستم خوبی در این حوزه شکل گرفته و هم صاحبان ایده در حوزه استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوآور بیشتر به کشاورزی توجه نشان داده‌اند و هم از سوی دیگر کشاورزان و صاحبان صنایع بخش کشاوزی بیش از گذشته به اهمیت استفاده از خدمات و محصولات نوآورانه در کار خود واقف شده‌اند. از این رو فکر می‌کنم در سال‌های آینده یکی از بخش‌های جذاب اکوسیستم نوآوری ایران، همین استارتاپ‌های کشاورزی باشند.
البته چالش‌هایی در زمینه سیاست‌گذاری و حمایت‌های موردنیاز از سوی مسئولان و مدیران دولتی کشاورزی وجود دارد که باید با گفتگو و تعامل آن‌ها را حل کرد.