رشد ۳ هزار درصدی استفاده از فیلترشکن‌

 در پی ایجاد محدودیت‌های بیشتر برای اینترنت بین‌المللی و شبکه‌های اجتماعی خارجی یعنی اینستاگرام و واتساپ، طبق ادعای پایگاه خبری اکسیوس استفاده از فیلترشکن در ایران با رشد ۳۰۰۰ درصدی روبه رو شده‌ است.

براساس این آمار به نظر می‌رسد که فیلترینگ باعث نشده که کاربران به پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی روی آورند. تنها نتیجه این فیلترینگ، افزایش استفاده از فیلترشکن بوده است.

آمار استفاده از فیلترشکن در ایران

ماه گذشته، غلامرضا نوری قزلجه، نماینده مجلس اعلام کرد که بر اساس آمارهای فعلی حدود ۸۰ درصد کاربران داخل کشور روی گوشی خود وی‌پی‌ان نصب کرده‌اند.

او همچنین گفت:«این آمار دقیقا در کشور‌های اتحادیه اروپا زیر ۱۰ درصد است. مفهمومش چیست؟ امروز به خاطر اینکه فرزندان بخواهند از بسیاری از برنامه‌های عادی هم استفاده کنند مجبورند «فیلترشکن» و «وی پی ان» داشته باشند. در واقع ما عملا داریم خودمان، فرزندان و جوان‌مان را در معرض همان تهدید‌ها قرار می‌دهیم.»

از سوی دیگر سپیده حبیبی، عضو انجمن صنفی کسب‌وکارهای اینترنتی چندی پیش به ایرنا اعلام کرده‌ بود که گردش مالی فروش وی‌پی‌‌ان در ایران ماهانه ۵۰ میلیارد تومان و سالانه ۶۰۰ میلیارد تومان است.

براساس بررسی‌ها، هزینه اشتراک ماهانه نرم‌افزارهای ضدفیلتر اینترنت بین ۵ تا ۱۸ هزار تومان است. اگر قیمت متوسط هر ماه اشتراک فیلترشکن را فقط ۱۰ هزار تومان درنظر بگیریم، گردش مالی ماهانه فروش فیلترشکن در ایران به دست می‌آید که برابر با ۵۰ میلیارد تومان در ماه یا به عبارت دیگر سالانه ۶۰۰ میلیارد تومان می‌رسد. این رقم، با در نظر گرفتن حداقل آمارها تهیه شده‌ و کاملا خوشبینانه است.

استفاده از فیلترشکن جرم است؟

همچنین طبق ماده ۲۰ طرح صیانتی که به روش‌های مختلف در حال اجرا شدن است، هرگونه فعالیت تجاری در زمینه تولید، توزیع، تکثیر و عرضه غیرمجاز VPN و فیلترشکن ممنوع خواهد بود. موردی که در نسخه‌های پیشین و پیشنهادی این طرح که به تصویب نرسید، نیز ذکر شده بود.

با استناد به این ماده، استفاده از فیلترشکن‌ها جرم نیست، بلکه توزیع آن جرم محسوب می‌شود. این نشان می‌دهد که در صورت اجرای طرح صیانت از فضای مجازی، افراد در صورت داشتن مجوز یا با خرید یک وی‌پی‌ان از مرجع قانونی، بتوانند از فیلترشکن‌ها و وی‌پی‌ان‌ها استفاده کنند.

فیلترشکن‌ تهدیدی برای حساب‌های کاربری

در پی فیلتر پلتفرم اینستاگرام، کاربران زیادی در کشور مجبور به استفاده از فیلترشکن‌ها و وی‌پی‌ان‌ها برای دسترسی به آن هستند، موضوعی که می‌تواند حساب کاربری آن‌ها را در معرض حذف دائمی و یا محدودیت‌های شدید از سمت اینستاگرام قرار دهد.

از آنجایی که تمامی فیلترشکن‌ها برای دور زدن فیلترینگ از سرور خارج از ایران و در کشور‌های مختلف استفاده می‌کنند، این موضوع باعث تغییر آی پی کاربران از ایران به کشور میزبان شده‌ که می‌تواند برای استفاده از اینستاگرام بسیار خطرناک باشد.

شبکه اجتماعی اینستاگرام، به منظور حفظ امنیت کاربران خود، به تغییر آی پی کاربران بسیار حساس است. در واقع با این منطق که یک کاربر نمی‌تواند در لحظه از کشور یا منطقه خاصی به جایی دیگر نقل مکان کند، درصورتی که آی پی کاربران مدام در حال تغییر باشد، حساب مورد نظر را در معرض خطر هک تشخیص داده‌ و اقدام به محدودسازی آن حساب خواهد کرد.

با این حال این شبکه اجتماعی محبوب، بستری برای کسب درآمد بسیاری از افراد بوده‌ است و با فیلترینگ ناگهانی آن، براساس گزارش تجارت‌الکترونیک آسیب‌های فراوانی به کسب و کار ۴۰۰ هزار نفر وارد شده‌ است. محدودیت‌های خارج از کشور نیز بر این محدودیت‌ها بیشتر دامن می‌زند.

در نهایت به نظر می‌آید که ایجاد محدودیت در اینترنت بیشتر از اینکه دارای تبعات مثبت باشد، تبعات منفی دارد. اگر کشور بتواند شبکه داخلی بسازد که توان رقابت با شبکه‌های جهانی را داشته‌ و مردم به آن اعتماد کنند، شاید بتوان از تاثیرات مثبت فیلترینگ حرف زد. اما در حال حاضر فیلترینگ تنها باعث استفاده بیشتر مردم از فیلترشکن می‌شود و تجربه ثابت کرده‌ که مردم از پیام رسان‌های داخلی بعد از فیلترینگ شبکه‌های جهانی استقبال نمی‌کنند و فقط بازار فیلترشکن‌ها گرم‌تر می‌شود.