۳۰میلیون تن-کیلومتر حمل خرده‌بار توسط قطاربار در سال ۱۴۰۲
رویداد «ریل، فرصتی در لجستیک خرده‌بار» روز یکشنبه، ۲۹ مهرماه توسط شرکت «توسعه بازرگانی پیشتاز راه و شهر» با نام تجاری قطاربار در محل انبار خرده‌بار راه‌آهن تهران برگزار شد. معرفی ظرفیت‌های حمل‌ونقل ریلی و تمرکز بر خرده‌بار، فرصت‌ها و دستاوردهای فناورانه لجستیک ریلی، تحلیل روندها و چشم‌اندازهای بازار حمل‌ونقل از جمله اهداف این رویداد عنوان شده بود. برگزاری این رویداد در یک محیط عملیاتی «انبار خرده‌بار راه‌آهن» از نکاتی بود که فضای این رویداد را متمایز کرده بود.
حمل خرده‌بار از یک پاکت نامه تا بار نقطه‌ای ۲ تنی
مجید فغانی، مدیرعامل شرکت توسعه بازرگانی پیشتاز راه و شهر در این رویداد ضمن اشاره به تاریخچه حمل‌ونقل ریلی در ایران و لجستیک خرده‌بار در این سیستم از قطاربار به‌عنوان تنها شرکت حمل خرده‌بار ریلی در شبکه ریلی ایران نام برد. او درباره شرکت قطاربار عنوان کرد: «این شرکت زیرمجموعه صندوق پس‌انداز راه‌آهن است که وظیفه حمل خرده‌بار در شبکه ریلی ایران را براساس قرارداد تا سال ۱۴۱۱ برعهده دارد.»
فغانی ادامه داد: «از زمانی که قطاربار فعالیت خود را آغاز کرده، ۳۲ واگن خریداری شده که تنها واگن‌های حمل خرده‌بار در شبکه ریلی هستند و در تلاش هستیم واگن‌های دیگری را نیز به این مجموعه اضافه کنیم. در تمام نقاط ۳۵گانه‌ای که ما در شبکه ریلی فعال هستیم که در آینده به ۴۰ نقطه ارتقا پیدا خواهد کرد، می‌توانید حمل‌ونقل را به قطاربار بسپارید و در همه نقاط ایران می‌توانید بار را به مبدأ بارانداز ما در ایستگاه راه‌آهن تحویل و در مقصد نهایی خود تحویل بگیرد. البته قطاربار حمل به صورت درب‌به‌درب را نیز انجام می‌دهد اما بسیاری از شرکت‌های لجستیک که می‌توانند از خدمات قطاربار استفاده کنند، خودشان کوریر سرویس‌هایی هستند که این توانمندی را دارند.»
فغانی ادامه داد: «ما هیچ محدودیتی در حمل خرده‌بار نداریم و می‌توانیم از یک پاکت نامه تا بار نقطه‌ای ۲ تنی را جابجا کنیم. قطاربار حمل بارهایی با ابعاد نامتقارن و اورسایز را نیز تقبل می‌کند.»
به گفته او چون واگن‌های قطاربار در انتهای قطارهای مسافری حرکت می‌کنند، بنابراین برنامه منظمی دارند و از ایمنی بالایی برخوردارند. فغانی همچنین از سرعت بالا به‌عنوان یکی از ویژگی‌های حمل خرده‌بار توسط قطاربار نام برد.
هزینه پایین و تناسب با محیط زیست
مدیرعامل قطاربار درباره هزینه حمل خرده‌بار ریلی توضیح داد: «ما می‌توانیم محمولات را با قیمتی بسیار به صرفه جابجا کنیم. در حال حاضر یک محموله یک کیلوگرمی در یک مسیر هزارکیلومتری باهزینه‌ای کمتر از ۶۰۰۰هزار تومان جابجا می‌شود.»
فغانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود اعلام کرد که در آینده‌ای نزدیک قطارهای خرده‌بار از ایستگاه تهران به مشهد و از ایستگاه تهران به بندرعباس راه‌اندازی خواهند شد که تماماً بارهای صنعتی ساخته شده توسط صنایع را جابجا خواهند کرد.
شرکت قطاربار توانسته در سال ۱۴۰۲ حدود ۳۰هزار تن بار جابجا و ۱۷۲هزار بارنامه صادر کند و نزدیک به ۳۰ میلیون تن-کیلومتر جابجایی بار داشته باشد.
او در ادامه به این موضوع پرداخت که حمل‌ونقل ریلی در مقایسه با حمل جاده‌ای کمک بیشتری به حفظ محیط زیست می‌کند.
امکانات قطاربار برای شرکت‌های حمل‌ونقل
مهرداد ملک‌محمدی، مدیرعامل تاپین در این رویداد درباره خاطره‌ای صحبت کرد که سال‌ها پیش هنگام حمل یک تلسکوپ با سیستم ریلی متوجه سیستم سنتی و پرچالش این نوع از حمل‌ونقل خرده‌بار شده بود و این موضوع باعث شد به راه‌آهن پیشنهاد ساخت نرم‌افزاری برای حل چالش های این حوزه بود.»
او ادامه داد: «همکاری مجموعه تاپین با راه‌آهن از سال ۱۳۹۴ آغاز شده و تا امروز ادامه داشته است. در این ۱۰ سال، بیش از ۱۰هزار کیلومتر با واگن سفر رفتیم تا بتوانیم چالش عدم وجود سندی مبنی بر چگونگی کارکرد سیستم ریلی کشور در این حوزه را حل کنیم. ما با قطارباری به‌عنوان توشه‌دار سفر کردیم تا بتوانیم این فرایند را مدون کنیم. بیش از ۱۴هزار ساعت کار تحقیق و توسعه انجام دادیم. تیم ما در مجموعه تاپین به‌عنوان انباردار، توشه‌دار، مسئول تخلیه-بارگیری فعالیت کرد و همه این فرایندها را منسجم و مبتنی بر فناوری اطلاعات طراحی کردیم.»
ملک‌محمدی اظهار داشت: «امروز که ۱۰ سال از این اتفاق گذشته یک نرم‌افزار کامل و جامع داریم که خروجی این نرم‌افزار یک IRP مدیریت ناوگان شده است. این IRP که توسعه پیدا کرده تا سرویس ریلی هم ارائه دهد، تمام فرایندهایی که یک مرسوله از زمان تحویل توسط انبار تا زمان تحویل به مشتری شامل محاسبه نرخ بر مبناهای مختلف‌و… را به صورت کامل انجام می‌دهد.»
او در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد: «اتفاق ویژه‌ای که در قطاربار افتاده این است که کلیه این فرایند مبتنی بر API است؛ یعنی شرکت‌های حمل‌ونقل می‌توانند از زیرساخت‌های قطاربار از این طریق استفاده کنند.»
او در ادامه سرویس جدید قطاربار را با نام «گوپت» را معرفی و توضیح داد: «این سرویس این امکان را به کسب‌وکارها می‌دهد که در حال حاضر قطاربار این قابلیت را دارد که در فرایند قبول، رهسپاری و توزیع با شرکت‌های حمل ادغام شود؛ یعنی شما به‌عنوان یک شرکت حمل می‌توانید از باجه‌های قبول راه‌آهن به‌عنوان باجه‌های قبول شرکت خود استفاده کنید و مشتری می‌تواند در ایستگاه‌های راه‌آهن و روی پلتفرم قطاربار با استفاده از سرویس شرکت‌های مختلف حمل‌ونقلی که فکر کنم اولین آن شرکت ملی پست باشد، مرسولاتش را به سراسر کشور ارسال کند.»
او ادامه داد: «کسب‌وکارها می‌توانند زنجیره لجستیک قطار بار را تکمیل کنید. یعنی در نقطه فرست مایل و لست مایل می‌توانید با سیستم قطاربار ادغام شوید.»
در ادامه این رویداد، حسین خاکباز، مدیر فنی فوروارد سخنرانی کرد. همچنین در بخش پایانی این رویداد نشستی با حضور امیر مقاریان، مدیرعامل گروه شرکت‌های حمل‌ونقل گلدایران؛ مهدی صفری‌مقدم، معاون استراتژی و توسعه کسب‌وکار هلدینگ دکالجستیک و پرهام کاظمی، مدیرعامل گنجه و با مدیریت عباس عین‌علی، سردبیر نقل حمل با‌عنوان «گلوگاهی به نام مسافت میانی» برگزار و در آن فرصت‌ها و چالش‌های بخش میدمایل لجستیک در ایران بررسی شد.