حوزه خدمات رفاهی و سلامت فرصتی برای استارتاپ‌ها
گزارشی از هشتمین نمایشگاه بین‌المللی نوآوری و فناوری – اینوتکس 2019
هشتمین نمایشگاه بین‌المللی نوآوری و فناوری که هفته پیش -19 تا22 خرداد 1398 – در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار شد، با گردهم آوردن فعالان اکوسیستم استارتاپی ایران، رویدادی جالب توجه و حائز اهمیت در به تصویر کشیدن تحولات فعلی و آتی حوزه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی بویژه حوزه خدمات رفاهی و سلامت کشور بود.
موضوع قابل‌ذکر در این نمایشگاه، توجه صاحبان ایده و خلاقیت و استارتاپ‌ها به حوزه خدمات رفاهی و سلامت بود و نکته امیدوارکننده اینکه سرمایه‌گذاران و شتاب‌دهنده‌ها نیز نسبت به این استارتاپ‌ها، رویکردی حمایتی داشتند. گفت‌وگو با مسئولان و مجریان این رویداد، همچنین کارشناسان و جوانان نوآور، نشان می‌دهد، تمام دست‌اندرکاران و ذی‌نفعان اکوسیستم نوآوری به آینده‌ای که می‌توان با توسعه اقتصاد نوآورانه در کشور ساخت، امید فراوان دارند و همه آن‌ها تاکید می‌کنند یکی از بخش‌هایی که از توسعه استارتاپ‌ها و اقتصاد مبتنی بر نوآوری بهره‌مند خواهد شد، حوزه خدمات رفاهی و سلامت است.
اقتصاد سنتی در برابر استارتاپ‌ها بازنده است
سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور، در جملات پایانی سخنرانی خود در افتتاحیه این نمایشگاه، رویکرد دولت را به اقتصاد مبتنی بر نوآوری در چند جمله خلاصه کرد. او به این صورت گفت: «فعالان اقتصادی که در چارچوب‌های سنتی به کار خود ادامه می‌دهند بدانند، هرجا استارتاپ‌ها پا بگذارند، اقتصاد سنتی محکوم به شکست است. رویکرد ما در دولت هم بر این اساس است که با اقتصاد سنتی که در معنا همان اقتصاد خام‌فروشی و نفت‌فروشی است، مبارزه کنیم. فعالان اقتصادی که به‌صورت سنتی به فعالیت خود ادامه می‌دهند اگر می‌خواهند از عرصه اقتصادی کشور حذف نشوند، از همین امروز با آینده‌نگری، حامی استارتاپ‌ها باشند و در اقتصاد نوآورانه سرمایه‌گذاری کنند.»
حوزه رفاه و سلامت مورد اقبال استارتاپ‌هاست
اکبر قنبرپور، دبیر اینوتکس 2019، تغییر رویکرد این نمایشگاه از انتقال فناوری به تقویت اکوسیستم استارتاپی را نقطه‌عطف این رویداد و موجب شکل‌گیری هرچه بهتر جریان نوآوری در اقتصاد ایران می‌داند. او در این‌باره به می‌گوید: «نمایشگاه اینوتکس از سال پیش رویکرد خود را تغییر داد و با رویکرد جدید، تقویت اکوسیستم نوآوری کشور را مدنظر قرار داد، چراکه معتقدیم با فراهم کردن عرصه فعالیت برای استارتاپ‌ها، فین‌تک‌ها، شتاب‌دهنده‌ها و سرمایه‌گذاران این حوزه، ضمن آنکه موضوع انتقال فناوری با سهولت بیشتری اتفاق می‌افتد، فرصت‌های موجود در بخش‌های مختلف اقتصاد کشور نیز به‌وسیله همین استارتاپ‌ها کشف و با کمترین هزینه تبدیل به ارزش‌افزوده و ثروت برای کشور می‌شود.»
او با اشاره به تنوع مشارکت‌کنندگان اینوتکس 2019، افزود: «اینوتکس امسال با حضور سرمایه‌گذاران، صندوق‌ها و شتاب‌دهنده‌ها، همچنین با مشارکت حداکثری استارتاپ‌ها برگزار شد و با استقبالی که استارتاپ‌ها از نمایشگاه داشتند، تصور می‌کنم سال‌های آینده نیز یکی از محورهای اصلی نمایشگاه باشند.» قنبرپور با بیان اینکه استارتاپ ذاتا خواهان حمایت بیشتر سرمایه‌گذاران هستند و به‌عنوان مجری این رویداد، تلاش می‌کنیم همان‌گونه که امسال هم شاهد بودیم با رویدادهای جانبی مثل کافه سرمایه، اینوتکس تلنت و ارائه‌هایی که توسط استارتاپ‌ها برای صاحبان سرمایه برگزار شد، حمایت بخش‌های مختلف از استارتاپ‌ها را تقویت کنیم.»
او حوزه رفاه و سلامت را یکی از حوزه‌های مهم و موردتوجه استارتاپ‌ها دانست و گفت: «تمام حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی ما قابلیت ورود استارتاپ‌ها را دارند، اما حوزه رفاه و سلامت از اقبال بیشتری از سوی استارتاپ‌ها روبه‌رو است. امسال برای اولین بار مرکز نوآوری بانک رفاه که حوزه‌های مختلف رفاه اجتماعی را پوشش می‌دهد نیز در این نمایشگاه حضور داشت و از نزدیک فضای استارتاپی کشور را بررسی کرد و قطعا این حضور به نتایج خوبی در این حوزه‌ها منتهی خواهد شد.
در این نمایشگاه استارتاپ‌های زیادی هم بودند که مسائل و کمبودهای حوزه رفاه و سلامت را به‌شکل فرصت دیده بودند و راهکارهای نوآورانه‌ای برای برطرف‌کردن مشکلات و کمبودها در چنته داشتند. این راهکارهای خلاقانه، ارزشمند هستند و باید توسط مسئولان بخش‌های مختلف خصوصا مسئولان سلامت کشور موردحمایت قرار گیرد. امیدواریم اینوتکس 2019، کمک خوبی در راستای معرفی استارتاپ‌ها به متولیان امور رفاهی و سلامت کشور انجام داده باشد.»
کاهش هزینه‌های درمانی حوزه رفاه به کمک استارتاپ‌ها
دکتر هادی ویسی، رئیس مرکز نوآوری بانک رفاه –رفاتک – ضمن تشریح اهداف این مرکز، حمایت رفاتک را از استارتاپ‌هایی که برای چالش‌های حوزه رفاه و سلامت کشور راهکار ارائه دهند، مورد تاکید قرار داد. ویسی در این‌باره توضیح داد: «رفاتک با هدف توسعه نوآوری در بانک رفاه و پوشش رویکردهای نوآورانه بانک در حوزه مشتریان که عموما جامعه رفاه و سلامت کشور هستند، تاسیس شده است، بنابراین ما علاوه بر حوزه فین‌تک، به‌صورت جدی در حوزه‌های رفاه و سلامت هم ورود پیدا کرده‌ایم و در این نمایشگاه هم برای اولین بار حضور داشتیم تا شبکه خود را با تمام اجزای اکوسیستم نوآوری کشور پیوند دهیم.»
ویسی ادامه داد: «اینوتکس2019، فرصتی فراهم کرد که با مسئولان اکوسیستم نوآوری، سرمایه‌گذاران این حوزه و مهم‌تر از همه استارتاپ‌های این حوزه ارتباط مستقیم داشته و با دیدگاه‌ها و ظرفیت‌های آن‌ها آشنا شویم.»
او با بیان اینکه بانک رفاه با بدنه رفاه و سلامت کشور ارتباط تنگاتنگی دارد، بیان کرد: «رویدادی را تحت‌عنوان «رفاتک پیچ» در حاشیه این نمایشگاه، برنامه‌ریزی و اجرا کردیم که دستاورد آن، در حوزه رفاه و سلامت، آشنایی با استارتاپ‌هایی بود که در این حوزه فعالیت خوبی دارند و خلاق هستند. یکی از این استارتاپ‌ها هم که خدمات خلاقانه‌ای به افراد نیازمند مراقبت‌های بالینی ارائه می‌کرد در میان پنج استارتاپ برگزیده رفاتک قرار گرفت و جوایز ارزنده‌ای دریافت کرد. این‌گونه استارتاپ‌ها می‌توانند به کاهش هزینه‌های بخش درمانی رفاه که هزینه‌های روبه افزایش و کمرشکنی دارند، کمک کنند و منابع بخش رفاه به‌صورت بهتری هزینه شود و ما ایده‌های این‌چنینی را مورد حمایت قرار می‌دهیم.»
رئیس مرکز نوآوری بانک رفاه با اشاره به بازدید مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره بانک از نمایشگاه و حضور کامل در ارائه‌های انجام‌شده توسط جوانان استارتاپی راه‌یافته به مرحله نهایی «رفاتک پیچ»، خاطرنشان کرد: «این امر نشان‌دهنده اهتمام ویژه مدیران ارشد بانک رفاه به حمایت از استارتاپ‌هاست و بودجه 5 میلیارد ریالی نیز در گام اول برای توسعه نوآوری و حمایت از استارتاپ‌ها در این بانک مصوب شده که در فازهای بعدی افزایش چندبرابری خواهد داشت.»
کوتاه‌کردن چرخه جریان وجوه نقد؛ رمز موفقیت جذب سرمایه‌گذاران استارتاپی
سرمایه‌گذاران یکی از بخش‌های مهم اکوسیستم استارتاپی به‌شمار می‌روند. برای پاسخ به این پرسش که سرمایه‌گذاران چه دیدگاهی نسبت به استارتاپ‌های ارائه‌دهنده راهکار در حوزه رفاه و سلامت دارند، با علی عمیدی، مدیر سامانه تامین مالی Karen crowd و مجری رویداد «کافه سرمایه» در اینوتکس 2019، گفت‌وگویی داشتیم. او با بیان اینکه فضای استارتاپی کشور به‌شدت رقابتی و پُرنشاط است، گفت: «امسال در اینوتکس2019، ما 50 سرمایه‌گذار را در کافه سرمایه با بیش از 300 استارتاپ که بخشی از آن‌ها نیز خدمات و راهکارهای خلاقانه حوزه رفاهی –از کاریابی و مهارت‌آموزی گرفته تا توان‌بخشی و خدمات درمانی و سلامت و…– ارائه می‌دادند در ارتباط قرار دادیم. این ارتباطات به تفاهم‌نامه‌هایی منتهی شد و امیدواریم نهایتا به قراردادهای سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها نیز منجر شود.»
عمیدی اشاره کرد: «نکته‌ای که شاید لازم باشد نظر استارتاپ‌ها را به آن جلب کنم این است که رفتار سرمایه‌گذاران تابع شرایط اقتصادی کشور است. یعنی به همان نسبت که شرایط فعلی اقتصاد ما به ریسک‌گریزی و زودبازدهی و کوتاه‌شدن جریان تولید محصول و خدمات به نقدینگی سوق دارد یا به عبارتی شرایط اقتصادی کوتاه‌شدن جریان وجوه نقد، گرایش نشان می‌دهد، سرمایه‌گذاران حوزه‌های نوآورانه نیز با شدت بیشتری به زودبازده بودن فعالیت‌های استارتاپی گرایش پیدا کرده‌اند.»
مدیر این سامانه مالی، اشاره کرد: «بر این اساس، اگر بخواهم جمع‌بندی از علاقه‌مندی‌های سرمایه‌گذاران به حوزه‌های مختلف ارائه کنم باید بگویم حوزه‌های خدمات رفاهی و سلامت و مهارت‌آموزی که از زیرمجموعه‌های آن هستند به‌شدت موردعلاقه سرمایه‌گذاران است، اما توصیه من به استارتاپ‌ها این است که اگر خواهان موفقیت و جذب سرمایه‌گذار و حامی در فضای به‌شدت رقابتی حاکم بر اقتصاد استارتاپی کشورند، به کوتاه‌کردن چرخه جریان وجوه نقد، توجه ویژه داشته باشند. استارتاپ‌ها دقت کنند که هنگام مذاکره با سرمایه‌گذاران حوزه استارتاپی، یکی از برگ‌های برنده آن‌ها قطعا کوتاه‌بودن بازه زمانی سرمایه‌گذاری تا بازگشت سرمایه خواهد بود.»
با گشت‌وگذار در نمایشگاه اینوتکس2019، چند استارتاپ را که خدماتشان می‌تواند گره‌گشای برخی مشکلات اقشار کارگر و حقوق‌بگیر و بازنشسته باشد را برگزیدیم که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم با این توضیح که معرفی این استارتاپ‌ها به معنی تایید آن‌ها از سوی ما نیست و عبور از نام دیگر استارتاپ‌ها و معرفی نشدن آن‌ها در این گزارش هم دلیلی جز محدود بودن فضای متنی این گزارش ندارد.
آسانیسم؛ استارتاپی برای بازنشستگان نیازمند مراقبت
این استارتاپ ارائه‌دهنده خدمات پرستار سالمند و پرستار کودک در منزل است. شهرزاد گلگونی، کارشناس پرستاری تیم این استارتاپ با بیان اینکه «آسانیسم» یک پلتفرم واسط بین مشتری و موسسه است، می‌گوید: «در این پلتفرم، موسسات ارائه‌دهنده خدمات پرستاری مجوزدار و پرستاران دارای صلاحیت به نیازمندان این خدمات که عموما بازنشستگان و افراد سالمند و خانواده‌های آن‌ها هستند، متصل می‌شوند و به این ترتیب امکان دریافت خدمت بهتر با سرعت بیشتر و قیمت رقابتی برای متقاضیان فراهم می‌شود.» گفتنی است، این استارتاپ از سوی «رفاتک» به‌عنوان یکی از استارتاپ‌های برتر اینوتکس نیز انتخاب شد.
بابز؛ از تخفیف‌های اطراف خود باخبر شوید
خرید ارزان و با تخفیف مایحتاج، یکی از علاقه‌مندی‌ها و نیازهای اقشار کارگر و حقوق‌بگیر است و استارتاپ «بابز» می‌تواند این نیاز را برای آن‌ها پوشش دهد. دانیال درخشانی، مدیر این استارتاپ با بیان اینکه «بابز» برای همه اقشار مفید است، می‌گوید: «طبعا کارگران و حقوق‌بگیران و بازنشستگان، مدیریت دقیق‌تری بر منابع درآمد و نقدینگی خود دارند و این اپلیکیشن –که به‌راحتی روی گوشی‌های تلفن همراه نصب می‌شود و کارکردن با آن بسیار ساده است- می‌تواند با اطلاع‌رسانی سریع در مورد تخفیف‌هایی که فروشگاه‌های مجاور محل زندگی آن‌ها روی مواد خوراکی، پوشاک، کیف و کفش و… اعمال می‌کنند، آن‌ها را در مدیریت منابع مالی خود یاری دهد.»
شمیم؛ دارو و داروخانه را با هم بیابید
یکی از مشکلاتی که تمام اقشار جامعه خصوصا بازنشستگان با آن مواجه‌اند، یافتن دارو و به‌عبارت دقیق‌تر یافتن داروخانه‌هایی است که داروهای خاص تجویز شده برای آن‌ها را عرضه کند. به گفته فاطمه صمدی، مدیرعامل اپلیکیشن «شمیم»، این اَپ در راستای حل این مشکل گام برداشته و متقاضیان با نصب این اپلیکیشن به‌سادگی نزدیک‌ترین داروخانه ارائه‌کننده داروی موردنیازشان را می‌یابند.
واجارو؛ محصولات روستایی را بی‌واسطه بخرید
خرید محصولات روستائیان به‌صورت مستقیم از آن‌ها، یکی از علاقه‌مندی‌های عموم مصرف‌کنندگان است. آرش دهبان، مدیر «واجارو» با بیان اینکه این استارتاپ با شعار «طعم زندگی روستایی را مزه کنید» خلق شده است تا محصولات روستایی را بدون دخالت سودجویان و دلالان به اقشار کم‌درآمد برساند، گفت: «روستائیان که خود جزء اقشار کم‌درآمد هستند، محصولات آن‌ها بیشتر به‌سوی سفره افراد مرفه و ثروتمند اجتماع می‌رود در حالی که اگر دست واسطه‌ها کوتاه شود، قیمت این محصولات برای تمام اقشار جامعه نیز قابل‌پرداخت می‌شود.» واجارو پلتفرمی است که به‌صورت مستقیم محصولات محلی باکیفیتِ کشاورزان و روستائیان را با قیمت مناسب به متقاضیان عرضه می‌کند.
منبع: آتیه نو