استارتاپ 1400

چند توصیه کاربردی: امسال در چه حوزه‌هایی کسب‌وکار آنلاین راه بیندازیم و از چه حوزه‌هایی دوری کنیم؟

تقریبا 18 سال است که کسب‌وکارهای آنلاین در ایران شروع به فعالیت کرده‌اند. کسب‌وکارهایی که روزگاری با فروختن سی‌دی نرم‌افزار و کتاب در اوایل دهه 80 فعالیت خود را شروع کردند.

امروز که در آغاز سال 1400 به سر می‌بریم از جان آدمیزاد تا شیر مرغ در سبد فروش‌شان پیدا می‌شود.

کسب‌وکارهایی که به‌خصوص در دهه نود که آن را چند هفته‌ای است به پایان برده‌ایم با مفهوم و مدل استارتاپ‌ها آشنا شدند و موج تازه‌ای در اقتصاد دیجیتال و نوآوری کشور راه‌ انداختند.

حوزه‌های مختلف را درنوردیدند و البته تجربه‌های موفق و شکست‌خورده متعددی هم رقم زدند.

اما حالا که سال و سده تازه‌ای شروع شده خیلی از جوان‌ها و حتی خانواده‌ها هستند که از خود می‌پرسند، اگر بخواهیم در سال جدید کسب‌وکاری آنلاین یا استارتاپی راه‌اندازی کنیم بهتر است سراغ کدام حوزه از اقتصاد یا صنعت برویم؟

مهم‌تر اینکه کدام حوزه‌ها هستند که بهتر است از آن‌ها دوری کنیم تا سرمایه و زمان خود را بی‌خود‌و‌بی‌جهت تلف نکرده باشیم!

میراث فرهنگی

کرونا آدم‌ها را بیش از هر چیزی برای دیدن و تجربه کردن پدیده‌های نوستالژیک و قدیمی دلتنگ کرد. ممنوعیت‌های سفر و خانه‌نشینی ما را به سمت استفاده از پلتفرم‌های آنلاین و تجربه‌های از راه دور هل داد.

اگرچه دستاوردها و شیرینی‌های زیادی نصیب ما شد اما به این نتیجه ارزشمند هم رسیدیم که برخی فضاها و حوزه‌ها و تجربه‌ها را صرفا با دیدن عکس‌ها و یادآوری‌های اینترنتی نمی‌توان از سر گذراند.

حوزه میراث فرهنگی به ویژه آنجا که گره می‌خورد به غذاهای سنتی، تجربه‌های روستایی و آیینی و سفرها و مکان‌های خاص، یکی از حوزه‌هایی است که هنوز کسب‌وکارهای آنلاین چندانی در آن شکل نگرفته است.

در این فضا یکی دو نمونه موفق استارتاپی کار خود را آغاز کرده‌اند اما هنوز برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای بزرگ و موفق، فضای بکر زیادی دارد. کسب‌وکارهایی که می‌توانند هم روی تاریخ و گذشته و میراث معنوی کشور تمرکز کنند و هم برای مخاطبانی که از سر زدن هرروزه به پلتفرم‌هایی چون دیجی‌کالا و اسنپ خسته شده‌اند تجربه‌ها و محصولات خاص ارائه دهند.

امنیت: وقتی همه آسیب‌پذیرند

هک شدن دیتابیس ابرآروان درست در آخرین روز سال 99 و از دست رفتن دیتای برخی کسب‌وکارهای آنلاین و وارد شدن ضررهای هنگفت آن هم در روزهای بره‌کشان اقتصاد آنلاین علاوه بر نقدهای تندوتیزی که متوجه این کسب‌وکار استارتاپی کرد یک پرسش را هم در ذهن اهالی استارتاپ‌ها پررنگ ساخت: چرا در اکوسیستمی که این‌همه داعیه‌دار نوآوری و مشتری‌مداری دارد کسی به فکر امنیت کسب‌وکارهای آنلاین نیست؟

اگر کمی درباره امنیت کسب‌وکارهای آنلاین در وب فارسی جستجو کنید متوجه می‌شوید اصولا کسب‌وکارهای ایرانی زیادی در این فضا فعالیت نمی‌کنند. هنوز بدیهی‌ترین اصول امنیت آنلاین حتی در بزرگترین کسب‌وکارها و استارتاپ‌های ایرانی رعایت نمی‌شود و جای خالی این مقوله زیرساختی، به شدت احساس می‌شود.

از این رو یکی از حوزه‌هایی که می‌توان پیش‌بینی کرد در سال 1400 بسیاری از کسب‌وکارها در فضای آنلاین برای آن هزینه‌های زیادی خواهند کرد امنیت است. حوزه‌ای مستعد برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای درآمدزا و البته تخصصی که بتواند بخشی از این دغدغه‌ها را پوشش دهد.

بلاکچین و رمزارزها

قبل از هر چیز باید گفت این حوزه با وجود تمام جذابیت‌هایش هنوز قانون‌گذاری و ابعاد حقوقی‌اش محل بحث است و قبل از هر سرمایه‌گذاری‌ای باید حساب و کتاب ریسک‌های قانونی‌اش را بکنید.

اما به‌نظر می‌رسد با توجه به فراگیر شدن روزبه‌روز فناوری بلاکچین در جهان و شکل‌گیری یک اکوسیستم کسب‌وکاری در حال رشد در ایران، این حوزه هم در سال 400 روزهای پررونقی را به چشم ببیند.

اگرچه بازار معامله و خریدوفروش رمزارزها به شدت پرریسک است و بیشتر به کار آدم‌های حرفه‌ای می‌آید اما سیل سرازیر شدن سرمایه‌گذاران خرد به این بازار، فرصت‌های راه‌اندازی کسب‌وکارهای واقعی را به شدت افزایش داده است.

این روزها کاربران زیادی هستند که می‌خواهند وارد این فضا شوند و سرویس‌های واسطه کارآمد می‌توانند خدمات خوبی به آن‌ها بفروشند.

خود فناوری بلاکچین هم برای کسانی که به فکر سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های مستعد هستند و یا دانش کافی برای راه‌اندازی کسب‌وکار آنلاین را دارند گزینه خوبی است.

این روزها خیلی‌ها در تلاشند با طراحی پلتفرم‌هایی مبتنی بر این فناوری آن‌هم در حوزه‌هایی که این سال‌ها مشتریان آنلاین خوبی داشته؛ مانند حمل‌و‌نقل و غذا و خرده‌فروشی، بخشی از بازی بزرگ اقتصاد آینده که مبتنی بر مفهوم «غیرمتمرکز شدن» است باشند.

کسب‌وکارهای انگلیسی یا عرب‌زبان

سال 99 که بخش زیادی از نیروی کار استارتاپی به ناچار خانه‌نشین یا بیکار شدند و ارزش پول ملی هم کمتر از همیشه برای نیروی کار انگیزه ایجاد می‌کرد.

برخی از آن‌ها به این نتیجه رسیدند که بهتر است برای کار با خارجی‌ها آن‌هم از راه دور خیز بردارند.

تجربه‌های موفق و البته پردرآمدی در حوزه تولیدمحتوا، برنامه‌نویسی، طراحی گرافیک، طراحی سایت و… هم شکل گرفت.

موضوعی که باعث شد تا عده‌ای به این فکر کنند که کسب‌وکارهایی برای بازار عرب‌زبان منطقه یا بازار انگلیسی‌زبان جهانی راه بیندازند.

کسب‌وکارهایی که بتواند برخی خدمات ارزان‌قیمت را به این دست مشتری‌ها ارائه دهند.

این روزها با داغ شدن بیت‌کوین و دیگر رمزارزها موضوع تبادل ارزی هم راحتتر از همیشه است. چندان بابت نقد کردن درآمدهای این‌جور کسب‌وکارها نباید نگرانی داشته باشید.

از مشاوره پزشکی تا فروش صنایع دستی هم گزینه برای راه‌اندازی کسب‌وکار خواهید داشت.

کلاب هاوس: برندها به دنبال صدا!

استقبال غیرمنتظره ایرانی‌ها از کلاب‌هاوس آن‌هم در همین دو سه هفته اخیر و درست وسط تعطیلات نوروزی حالا کسب‌وکارهای مختلف از جمله استارتاپ‌ها و آنلاین‌ها را به تکاپو انداخته که باید در برابر این پدیده و شبکه اجتماعی تازه چه رویکردی را در پیش بگیرند.

هنوز هیچی نشده دستورالعمل‌های حضور برندها و کسب‌وکارها در این شبکه اجتماعی هم در حال رونمایی و انتشار است.

چیزی که مشهود است اینکه کلاب‌هاوس و به‌طور کلی تولیدمحتوای صوتی یک نیاز تازه‌متولدشده در دنیای کسب‌وکارهاست که احتمالا درست مانند تولیدمحتوای متنی در اینستاگرام و توییتر ماندگار خواهد شد و نیروی کار تخصصی خودش را تربیت خواهد کرد.

از این‌رو توصیه می‌کنیم در میان گزینه‌های مختلف کسب‌وکاری که در فضای استارتاپی و آنلاین برای سال 1400 در لیست خود می‌گذارید نیم‌نگاهی هم به تجربه کلاب‌هاوس و تولیدمحتوای صوتی داشته باشید.

دور نیست روزی که برندهای مختلف آگهی بزنند و مجری و گوینده و کارشناس استخدام کنند برای حرف زدن از طرف آن‌ها در چنین فضاهایی!

راه‌اندازی کسب‌وکاری که بتواند به این نیاز یا نیازهای مشابه پاسخ دهد می‌تواند یکی از کارهای خلاقانه و پیشرو در سال جاری باشد.