آیا زمان عبور از بلاکچین رسیده است؟
اپلیکیشن جایگزین مناسبی برای بلاکچین خواهد بود؟
فرض کنید چهار خودرو هم‌زمان به یک تقاطع می‌رسند، حق تقدم با کدام خودرو خواهد بود؟ صبر کنید این مطلب طنز نیست؛ قرار است درباره آینده بلاکچین صحبت کنیم اما قبل از ورود به موضوع بد نیست مثالی عینی در زندگی داشته باشیم تا دریابید اصولاً درباره چه نکته‌ای می‌خواهیم صحبت کنیم.
با توجه به گسترش استفاده از بلاک چین در زمینه‌های مختلف ظاهراً مشکلی نهفته در محاسبات غیرمتمرکز شکل‌گرفته که باید هرچه سریع‌تر درباره آن راه‌حلی منطقی ارائه کنیم در غیر این صورت مشکلاتی خواهیم داشت.
فرض کنیم هنوز هیچ سیستم یا زیرساختی برای کنترل ترافیک سر تقاطع‌ها وجود ندارد، خودروها چطور باید تصمیم بگیرند، هرچند کامپیوترها و هوش مصنوعی اکنون چنین کاری را انجام می‌دهد تا بدون تصادف خودروها از کنار یکدیگر به ترتیب اولویت عبور کنند.
درعین‌حال اگر در دنیای بلاک چینی بخواهیم مثالی در این زمینه بزنیم با چند سناریو برای رعایت عدالت و حق تقدم روبرو هستیم که سه مورد از آنها عبارت‌اند از:
هیچ اختیار مرکزی وجود ندارد که تصمیم‌گیری کند کدام سفارش در اولویت است.
تنها زیرساخت موجود برای محاسبه در اختیار خود کاربر است.
هر کاربر بر اساس اولویت‌های خود اقدام به انتخاب می‌کند که این روند می‌تواند اختلال قابل‌توجهی ایجاد کند.
به‌این‌ترتیب با در نظر گرفتن این سه نکته شاید محاسبات غیرمتمرکز به چالش کشیده شود و درنهایت بجای اینکه بتوانیم از امتیازات زیرساخت استفاده کنیم درگیر مسائلی حاشیه‌ای شویم.
برنامه‌ها و چالش‌ها
کریپتوکارنسی‌ها بهترین برنامه‌های کاربردی در محاسبات غیرمتمرکز است، اما همان‌طور که می‌دانید تعداد بسیار زیادی از این نوع ارزهای دیجیتال وجود دارند که بر زیرساخت بلاک‌چین‌ها با اعتماد متقابل و انضباط میان کاربران مبادله می‌شود، به همین دلیل می‌توان نقش کلیدی برای آنها در نظر داشته باشیم.
بررسی آینده و ترافیک ایجاد شده در مبادلات بیانگر این نکته است که بلاک‌چین‌ها به‌تنهایی قطعاً بی‌فایده هستند و برای محاسبات غیرمتمرکز لازم است این شیوه یعنی بلاک‌چین‌ها با سایر راه‌حل‌ها هماهنگ و همسو حرکت کنند.
به عنوان مثال اخیراً خرده‌فروشی وال مارت، اعلام کرده است که تمام تأمین‌کنندگان مواد غذایی مرتبط با این شرکت لازم است اطلاعاتشان را به یک سیستم مبتنی بر بلاکچین ارسال کنند تا خریداران بتوانند زنجیره تأمین و عرضه محصولات را از این طریق رصد کنند و پس از آن نیز ایده مشابهی در زمینه مواد معدنی اجرایی شده است.
از این‌رو می‌بینیم هر دو سیستم اگرچه بلاکچین یک جزء حیاتی برای ادامه فعالیت است اما به‌هیچ‌وجه تنها جزء نیست و به تنهایی نمی‌تواند تمام نیازهای مخاطبینش را برآورده کند. به صورتی که قبلاً مطرح‌شده درحالی‌که بلاکچین می‌تواند مداوم و شفاف معاملاتی را مدیریت، ذخیره‌سازی و به‌روزرسانی کند؛ اما کیفیت نظارتی این سیستم تنها به صورتی است که اطلاعات وارد و ثبت می‌شوند.
به همین دلیل گروهی براین باورند که بدون سیستم نظارتی مناسب، ورود اطلاعات (به عنوان مثال از طریق سنسورها یا تله‌متری) ممکن است توسط شرکتی سودجو یا تخریب‌کننده صورت پذیرد و دیگران را تحت تأثیر خود قرار دهد.
برای روشن‌تر شدن موضوع لازم است بازگردیم به سیستم وال مارت که قرار است زنجیره تولید و تأمین خوراکی‌ها در آن مشخص باشد اما فراموش نکنیم اطلاعات ارائه‌شده از سوی تأمین‌کننده یا تولیدکننده کاملاً محرمانه است و شاید دسترسی به آنها غیرممکن باشد.
با استناد به اصل محرمانه بودن اطلاعات در این بستر می‌بینیم که احتمالاً مشکلاتی ایجاد می‌شود که اصولاً ساختار را زیر سؤال خواهد برد.
دوراهی
اکنون لازم است دوباره به همان تقاطع خودمان بازگردیم؛ چون هنوز راه‌حلی برای عبور از چهارراه نداریم و راننده‌ها مشغول تعارف با یکدیگر هستند. به راستی راهکار برای مدیریت ترافیک بلاک‌چینی در آینده چیست و چطور باید مانع از تداخل کارها باشیم؟
اینترنت اشیاء یکی از راهکارهای ارائه شده برای مدیریت این مشکل در مثال تقاطع مطرح شده است اما محدودیت‌های اینترنت اشیاء برای دستیابی به نسخه‌ای باقابلیت‌های بالا نه تنها کار بسیار سختی خواهد بود بلکه معضلاتی را به همراه دارد که بعضاً برای برطرف کردن آنها هزینه‌های بسیاری را لازم داریم.
پیشنهاد بسیاری از کارشناسان استفاده از یک سیستم مشابه جعبه سیاه هواپیما است که بر اساس آن بتوان موقعیت هر تراکنش یا هر فعالیت را ثبت و ذخیره کرد تا از تداخل یا بروز چالش‌های دیگر جلوگیری کرده باشیم. دقیقاً همان‌طور که خودروها می‌توانند اطلاعات موقعیتی خودشان را قبل از رسیدن به تقاطع به دیگر خودروها به اشتراک گذاشته و شرایط عبور و حق تقدم را تعیین کنند بدون اینکه تصادفی روی دهد یا مشکلی ایجاد شود.
اینجاست که دوراهی محرمانه بودن اطلاعات یا افشای آنها باعث بروز مشکلاتی در سیستم خواهد شد و باید ببینیم چطور می‌توانیم از این دوراهی بدون اختلاف عبور کنیم؟
اینجاست که دوباره به اهمیت بلاکچین و جایگاه قابل اعتمادشان پی خواهیم برد به این ترتیب که این سیستم بدون اینکه مشکلاتی را به سیستم تحمیل کند، در واقع یک لنگر قابل اعتماد برای مدیریت اطلاعات خواهد بود ولی فراموش نکنید که قبلاً گفتیم بلاکچین تنها نمی‌تواند خدمات مورد نیازمان را تأمین کند و باید در کنار آن ابزارهای دیگری نیز به‌کار گیریم.
بیایید به این موضوع فکر کنیم که هنگام استفاده از بیت‌کوین در واقع یک تبادل مالی صورت می‌گیرد و لایتینگ نت‌ورک به‌عنوان شبکه‌ای که این مبادلات را مدیریت می‌کند، با استفاده از یک زنجیره خاموش مبادلات را ثبت و رصد می‌کند، اما طرفین معامله تنها میزان موجودی خودشان را ملاحظه خواهند کرد و خبر از آنچه در پشت پرده روی‌داده ندارند.
به‌هرحال با در نظر گرفتن گسترش استفاده از ارزهای مجازی بدون تردید بیت‌کوین یا سیستم بلاکچین تنها بازیگران اصلی این دنیا نخواهد بود و لازم است برای مدیریت اوضاع امکانات بالاتر و راهکارهای نوین دیگری را به دست آوریم و یکی از گزینه‌های مطرح شده اپلیکیشن است تا بدون اینکه بخواهیم اولویت خاص یا تعیین‌شده‌ای برای یک گروه در نظر بگیریم همواره سرعت، امنیت و دقت مبادلات را رصد کرده و درباره آنها تصمیم‌گیری کنیم.
ترجمه: شیدا رمزی شهره