اتهام انحصارگرایی؛ این‌بار علیه اسنپ فود
آیا واقعا دی‌ان‌ای راکت‌اینترنت مشکل دارد یا رقبا بهانه می‌آورند؟
وسط دعوا کسی حلوا خیرات نمی‌کند. این ضرب‌المثل گویا و شیرین را بگذاریم محور بحث داغ این روزها شاید بهترین نتیجه ممکن را بگیریم؛ بهترین و نه لزوما منصفانه‌ترین! این گزین‌گویه را می‌توان خلاصه استراتژی اسنپ و به طور کلی شرکت مادر آن یعنی ایده‌گزین ارتباطات روماک دانست. شرکتی که یکی دیگر از استارتاپ‌هایش این روزها در مظان اتهام انحصارگرایی قرار گرفته است. انحصاری که رقبایش می‌گویند به مرگ اکوسیستم استارتاپی و در نهایت از دست رفتن حقوق مصرف‌کننده نهایی منجر خواهد شد. اسنپی‌ها اما می‌گویند رقبا ماجرا را کمی شلوغ کرده‌اند و آنها خارج از قواعد مرسوم کسب‌وکارهای داخلی یا بین‌المللی نه کاری کرده‌اند و نه خواهند کرد. آنها پا را فراتر گذاشته‌اند و ادعا کرده‌اند استارتاپ‌هایی که در رقابت با استارتاپ‌های مختلف مجموعه اسنپ قافیه را باخته‌اند به جرزنی روی آورده‌اند! اما به نظر می‌رسد ماجرا به این سادگی که آنها می‌گویند هم نیست.
یک ماجرای قدیمی
داستان انحصارگرایی اسنپ، اسنپ‌فود و اسنپ‌تریپ و تلاش برای ضربه زدن به رقبا از طریق روش‌های غیرمرسوم تقریبا دو سالی است که در اکوسیستم استارتاپ‌های ایران مطرح شده است. هر از چندگاهی یکی از استارتاپ‌های بزرگ مانند تپسی که رقیب اصلی اسنپ در حوزه حمل و نقل محسوب می‌شود یا با شکایت بردن به شورای رقابت و یا گلایه کردن در فضای مجازی از تهدید شدن راننده‌ها توسط اسنپ می‌گوید یا استارتاپی دیگر خبر از تلاش اسنپی‌ها برای از میدان به در کردن آنها از طریق راه‌های ناصواب می‌دهند. برای مثال تپسی حدودا دو سال پیش ادعا کرد اگر راننده‌ای اپلیکیشن تپسی را روی گوشی خود نصب داشته باشد حق حضور در پلتفرم اسنپ را نخواهد داشت. خلاصه ادعا آنها در آن زمان این بود که اسنپ با دسترسی‌هایی که از راننده‌ها گرفته بود می‌توانست متوجه شود آیا اپلیکیشن شرکت رقیب روی گوشی آنها نصب شده یا نه. بعد هم با تهدید و اخطار، رانندگان را مجبور می‌کرد از سرویس دادن به شرکت رقیب دست بکشند. آن زمان بسیاری کاربران در شبکه‌های مجازی هم وارد ماجرا شدند و گفتند اگر ماجرا صحت داشته باشد بیشتر از بحث انحصارگرایی این حریم خصوصی رانندگان است که مورد تعرض قرار گرفته است. رانندگانی که گوشی آنها توسط یک شرکت مورد کنکاش قرار گرفته و این دسترسی‌ها جز زیرپا گذاشتن حریم خصوصی یک شهروند معنای دیگری ندارد. اسنپ ادعاهای مطرح شده و اسکرین‌شات‌های منتشر شده در فضای مجازی را مثل همیشه منکر شد و سرانجام در شورای رقابت هم توانست رایی بگیرد که از آن تغبیر به تبرئه کردند.
این بار چیلیوری در برابر اسنپ‌فود
اما در یک ماه گذشته بار دیگر این ماجرا سرباز کرده و این بار ابعاد جدیدی به خود گرفته است. ابعادی که با تلاش برای ادعای قاپیدن نیروهای متخصص رقبا توسط اسنپ شروع شد. بحث داغ این روزها این است که استارتاپ‌ها با ترفندها ناصواب نیروهای همدیگر را بیشتر اغفال می‌کنند تا استخدام. همه‌چیز هم از یک توییت میلاد منشی‌پور، بنیان‌گذار تپسی شروع شد. جایی که او با انتشار تصویری از یک نامه ادعا کرد شرکت رقیب یعنی اسنپ برای همه نیروهای ارشدش درخواست همکاری با حقوق‌های نجومی فرستاده. نامه‌ای که همراه با یک شاخه گل به دفتر اسنپ ارسال شده بود تا به اصطلاح ظواهر استارتاپی ماجرا هم حفظ شود. نظرات مختلف و متفاوتی به میدان آمد که آیا با فرض درست بودن ادعای مدیرعامل تپسی، کار اسنپ اخلاقی است یا نه. عده‌ای هم با یادآوری رفتارهای مشابه استارتاپ‌های دیگر تاکید کردند این رویه مختص اسنپ نیست و هرکسی هرجا دستش رسیده تلاش کرده از این طریق به رقبایش آسیبی بزند.
ماجرا اما با ورود نازنین دانشور بنیان‌گذار سایت تخفیفان وارد فاز تازه‌ای شد. او هم با گلایه از درخواست‌هایی که از سوی مجموعه استارتاپ‌های اسنپ به برخی نیروهایش شده بود ادعا کرد برای نیرویی که در تخفیفان 3 میلیون تومان دستمزد می‌گرفته پیشنهاد کاری ماهی 9 میلیون تومان داده‌اند. جنگ با ریتوییت مجید حسینی‌نژاد بنیان‌گذار علی‌بابا که دی ان ای راکت اینترنت (شرکت آلمانی سرمایه‌گذار مجموعه استارتاپ‌های اسنپ) را با دروغ گفتن آمیخته دانسته بود حسابی مغلوبه شد! حسینی‌نژاد ادعا می‌کرد شرکت او هم از درخواست‌هایی اینچنینی که بیشتر برای تخریب رقیب است تا استخدام واقعی در امان نبوده است.
اسنپی‌ها مثل همیشه با یک توییت سعی کردند سروته ماجرا را هم بیاورند و بگویند کسب‌وکارشان صرفا بر مدار قانون می‌چرخد و خارج از آن نسبت به رقبا اقدامی نکرده‌اند. ماجرا با وجود اینکه می‌رفت تا از یادها برود بار دیگر زنده شده است. این بار با ورود چیلیوری به دعوا و متهم شدن اسنپ فود به تهدید رستوران‌ها برای کار نکردن با رقبا. رقبایی چون چیلیوری و ریحون که از قضا با توجه به یکه‌تازی اسنپ‌فود حال و روز خیلی مساعدی هم در این بازار ندارند. استارتاپ‌های اسنپ‌فود و چیلیوری در یک بازار بزرگ و پرسود به نام بازار سفارش آنلاین غذا در رقابت با یکدیگر هستند و یکی نمی‌خواهند بازی را به رقیب بزرگتر ببازد و دیگری هم نمی‌خواهد اجازه قد علم کردن به رقیب کوچکتر را بدهد، چیزی که باعث شده است به زودی در شورای رقابت روبروی یکدیگر بنشینند.
آغاز این ماجرای جدید هم از یادداشت علیرضا صادقیان بنیان‌گذار چیلیوری شروع شد. او اسنپ فود را یک رقیب انحصارطلب معرفی کرد که کمر به قتل سایر کسب‌وکارهای آنلاین بسته است. به ادعای صادقیان اسنپ فود رستوران‌های طرف قرارداد خود را ملزم کرده است که بین این استارتاپ و باقی کسب و کارهای فعال در این حوزه باید یکی را انتخاب کنند. بنیان‌گذار چیلیوری معتقد است که اسنپ فود برای همکاری انحصاری شرایطی را به رستوران‌ها پیشنهاد می‌کند که در کوتاه‌مدت شاید به نفع آنها باشد اما در بلندمدت این روش با شکست مواجه می‌شود.
مطالب مرتبط:
- راننده‌های اسنپ و تپسی که شب‌ها در یک گود حاشیه تهران می‌خوابند
- کدام استارتاپ‌ها ادغام می‌شوند؟
- استارتاپ‌ها در حال فتح اقتصاد
رستوران‌ها ما را بیشتر دوست دارند!
ژوبین علاقبند مدیرعامل اسنپ پس از یک هفته سکوت در رویداد هفت‌شهر جشنواره وب موبایل ایران که در اصفهان برگزار شد به آخرین اتهام انحصارطلبی علیه مجموعه اسنپ پاسخ داد و گفت که رقبا به دلیل توان رقابتی پایین به کسب‌وکارهای موفق، برچسب انحصارطلبی می‌‌زنند و ادعا کرد آنچه باعث رویگردان شدن مشتری‌ها از رقبا شده نه انحصارطلبی اسنپ که امکانات و فرصت بیشتری است که مجموعه تحت مدیریت او و دیگر هم‌خانواده‌هایش مانند اسنپ‌فود و اسنپ‌تریپ می‌توانند در اختیار مشتریان خود قرار دهند.
مهراد عبدالرزاق رییس هیئت مدیره اسنپ فود هم که کمتر در رسانه‌ها حاضر می‌شود ادعای انحصارطلبی که صادقیان و چیلیوری به آنها وارد کرده بودند را رد کرده است و می‌گوید: «رستوران‌ها به هیج عنوان مجبور به همکاری اختصاصی با اسنپ فود نیستند، بلکه با توجه به سرویس ها و مزایایی که در اختیارشان قرار می‌گیرد، خودشان تصمیم می‌گیرند صد در صد ظرفیت فروش آنلاین خود را به اسنپ فود اختصاص دهند.»
اما به نظر می‌رسد این تصمیم‌گیری به خودی‌خود و خیلی هم از سر رضایت انجام نمی‌شود. چراکه جعفر صفوی مدیر رستوران باگت، در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌های استارتاپی گفته که اسنپ به طور رسمی رستوران‌ها را وادار به انحصار نمی‌کند اما به طور غیرمستقیم با ایجاد طرح‌های تشویقی و تنبیهی خود، آنها را ناچارا به سمت همکاری انحصاری می‌برد.
اخبار اکوسیستم استارتاپی ایران در تلگرام آی‌چیزها دنبال کنید
می‌گویند تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها! اسنپ آنقدر در دو سال گذشته مجبور شده در برابر انحصارطلبی و یا تلاش برای قاپیدن نیروهای رقیب از خودش دفاع کند که شاید سخت بتوان باور کرد همه این موارد ناشی از سوءتفاهم رقبا و یا واکنش هیستریک آنها به عقب‌ماندن از استارتاپ‌های این مجموعه باشد. از سمت دیگر کاربران شبکه‌های مجازی که تجربه کار در اکوسیستم استارتاپی را دارند هم واکنش‌های جالبی به جنگی که میان بزرگان استارتاپی در جریان است داشته‌اند. برای نمونه تعدادی از کاربران توییتر در واکنش به یادداشت بنیان‌گذار چیلیوری ادعا کردند که صادقیان در نت‌برگ و سایت فروش بلیت تیکت دقیقا نوعی از انحصارگرایی را در پیش گرفته که مشابه همان ادعایی است که خودش علیه اسنپ مطرح کرده است. برای نمونه برخی کاربران ادعا کردند اگر تئاتری بخواهد روی تیوال هم امکان فروش بلیت داشته باشد تیکت این اجازه را به او نخواهد داد.صادقیان در جواب این توییت‌ها روند کار نت برگ و تیکت را بسیار متفاوت از بحث سفارش غذا دانست و گفت: «در نت‌برگ به جهت اطمینان از واقعی بودن تخفیف در طی مدت سرویس‌دهی به کاربران نت‌برگ، ارائه تخفیف موردنظر در هر سایت یا به هر روش دیگر (ارسال پیامک، نصب پوستر در خیابان ) طبق قرارداد ممنوع است اما بعد از این مدت هیچ منعی وجود ندارد. همچنین در تیکت نیز به طور طبیعی یک مرکز برای فروش بلیط تئاتر یا سینما وجود دارد تا سیستم انتخاب صندلی و بلیط به درستی انجام شود در غیر این صورت ممکن است یک صندلی دو بار فروخته شود.»
برخی دیگر از کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز کل این ماجرا را کمی اغراق‌شده می‌پندارند و می‌گویند رقابت در همه جای دنیا چنین ماجراهایی را در بطن خود دارد. برخی حتی از اوبر مثال آوردند که رانندگانی که همزمان به تاکسی‌های آنلاین رقیب سرویس می‌دهند را جریمه می‌کند. اما بسیاری می‌گویند انحصارطلبی مانند یک آفت، کسب‌وکارها را از بین می‌برد و باید همان‌طور که اتحادیه اروپا و آمریکا هم قوانین آنتی‌تراست دارند، ما هم در ایران آن را مدیریت کنیم. قوانینی که به راحتی می‌تواند جلوی غول‌های بزرگی چون گوگل و مایکروسافت و اپل را بگیرد تا با استفاده از قدرت سرمایه‌ای یا تبلیغاتی خود، رقبای کوچکتر را از میدان به در نکنند.
اکنون باید دید سرنوشت اتهام‌های جدید اسنپ در مورد انحصارطلبی که یک بار دیگر به شورای رقابت رفته به کجا خواهد رسید.
منبع: هفت صبح
به نظرم حرف ژوبین علاقمند درست است. مجید حسینی نژاد و نازنین دانشور در بازار اقامت هتل از اسنپ شکست خورده اند بهانه می آورند. چیلیوری هم که مدتهاست فقط اسمی از ان باقی مانده. کلا این آقای صادقیان فقط بلد است چندتا اسم صوری را دور هم جمع کن به اسم هلیدنگ و ارزش گذاری ۱۵۰ میلیارد تومانی بکند ان ها را !!!! به غیر از نت برگ که به نظر می رسد کلی هم رقیب دارد و سهم بازارش کوچیک شده بقیه استارتاپ های صادقیان واقعا فقط یک اسم است. چه کسی تا حالا از استارتاپ دور میز استفاده کرده؟ چرا یک امار از استارتاپ دکتردکتر نمی دهند؟ بازار استارتاپی تبدیل به یک بچه بازی شده که ملت فقط دارند بهانه گیری می کنند. ان از نامه تپسی که تابلو بود همه امضاها را یه نفر زده و این هم از هوچی گری نت برگ. به نظرم عده ای در سراوا می خواهند استارتاپ های شکست خورده شان را نجات بدهند و با وامهای ناظمی و جهرمی نونی در بیاورن. کل ماجرا هم روی این طراحی شده که به اسنپ بیچاره حمله کنن و مظلوم نمایی بکنن
اسنپ با این رویه ای که در پیش گرفته نهایتا بازی را به سرآوا می بازد. به جای استخدام چند مدیر توانمند و اضافه کردن به فیچرهای کهنه شده شون افتادن دنبال نیروهای بقیه. واقعا مایه تاسفه که هنوز توی سرچ اسنپ هیستوری رو نشون نمی ده. هنوز همه امکانات اپ اسنپ مال همون چهار سال پیشه. اسنپ به یک انقلاب توی نیروهای ارشدش نیاز داره وگرنه دیر یا زود با یه گاف بزرگ به قهقهرا می ره. البته بگم من با استدلالهایی که علیرضا صادقیان اورده بود اصلا موافق نیستم. یادمون نرفته نت برگ و تخفیفان چه گیس و گیس کشی راه انداخته بودن.
اینکه اسنپ فشل شده چه ربطی به دعوای نت برگ و تخفیفان داره؟ چرا ماستا و قیمه ها رو قاطی می کنی رفیق؟ نت برگ به نظرم از استارتاپ های خیلی موفقه. رشدش همیششه منطقی بوده. درباره تخفیفان زیاد نمی شه حرف خاصی زد. بیشتر درگیر تبلیغات بوده توی این سالها. ولی صادقیان یه کارآفرین زنجیره ای هست. سرچ کنی توی دنیا زیاد داریم از این نمونه ها. کسی هم بهشون نمی گه که چرا چندتا استارتاپ راه انداختین
با اینکه آقای صادقیان خودش جای حرف دارد ..ولی اسنپ با اینکارش فقط به کسب و کارهای کوچک ضربه میزنه .. کسی اجازه رشد نداره … چون قطعا بین اسنپ که این همه افر داره تا یک کسب و کار کوچک رستوران ها آفرهای اسنپ انتخاب می‌کنند
اسنپ باید جمع کنه از ایران بره تا استارتاپ ها و اون کسایی که خودشون رو فعال اکوسیستم می نامن متوجه خطاهاشون بشن. حیفه واقعا راکت اینترنت پولش رو ورداشته اورده توی ایران. اینهمه دادوبیدا پس نکنید چرا توی ایران سرمایه نیست. حالا هم که یه خارجی ساده از همه جا بی خبر پول اورده می خواید با دی ان ای کردن و تهمت زدن و فشار رسانه ای اوردن فراری ش بدین. خجالت بکشین. هم شما هم علی بابا و هم نازنین دانشور
شما اول به این سوال پاسخ بده که اصلا مگه چیزی از سرآوا باقی مونده که بخواد اسنپ رو شکست بده. اینهمه استارتاپ شکست خورده مونده روی دست سرآوا اول بیاد تکلیف اونا رو روشن کنه. دیجی کالا و الوپیک و تپسی و علی بابا هم که فروششون یک پنجم شده با این وضع اقتصاد. سرآوا هنر کنه استارتاپ های خودش رو نجات بده شکست دادن اسنپ پیشکش. شاید هم استراتژی سراوا اینه که اسنپ رو بیرون کنه شاید شانسی داشته باشه :)))
در عجبم که اینهمه صحبت از اکوسیستم استارتاپی می شه ولی بزرگترین استارتاپ ایران رو هی می کوبن. اگه قراره الکوسازی بشه چرا باید اسنپ رو هی بکوبید؟!! جوونهای ایرانی کی رو باید الگو کنن؟ گوگل و استیو جابز رو؟ این از پارسال که مشاورهای سعید رحمانی توی به رویداد اومدن ژوبین علاقمند رو متهم کردن که چرا اسمپ سرمایه خارجی جذب کرده!!! اینهمه صحبت از جذب سرمایه می کنن بعد اونی که تونسته پول وارد کشور کنه رو می کوبید؟ این اکوسیستم و رسانه هاش که تویی غر سرآوا علطیدن معلوم نیست با خودشون چندچند هستن
همه‌ی نظرات در مورد این بازار و انحصار دعوای رقبا به کنار.. کاری هم به درست و غلطی ماجرا ندارم. اما من به‌عنوان یک رستوران‌دار در اسنپ‌فود، مصداق مجسم زخم‌خورده‌ی انحصارگرایی اسنپ‌فود و بازار کثیفش هستم. اسنپ‌فود با قدرتی که داره جریان حیات و نبض رستوران های انحصاریش رو در دست داره. بله! فروش رو بالا میبره رستوران دار هم بر همون میزان ظرفیت نیروی انسانی و فلان و بهمان رو میبره بالا اما ماه بعد و روزهای بعد با دستکاری در فروش و کم کردن اردر به رستوران همه ی استراتژی رستوران رو به هم میزنه. اسنپ فود میگه من برای رستوران های به قول خودشون وی‌آی‌پی-همون انحصاری خودشون، که این واژه هم بعد از شکایت چیلیوری ظاهر شد-فروش میارم فروش رو میبره بالا تا جایی که وابسته ی خودش کنه؛ اما به محض اینکه از این وابستگی مطمئن شد دیگه نبض رستوران رو دست خودش میگیره. متاسفانه هیچ مرجعی نیست که بشه به عنوان یه رستوران دار اسنپ فودی که بشه از برخی از مواردی که اسنپ فود از تعهداتش در قرارداد عدول کرده شکایت کرد؟