رشد 40درصدی کاکتی استور در دوران کرونا
وحید آبدارباشی‌نژاد، همبنیانگذار استارتاپ کاکتی استور در گفت‌وگو با آی‌چیزها روند پر فراز و نشیب استارتاپ خود را توضیح داده و خبر می‌دهد این استارتاپ از رکود تحمیلی ایام کرونا خارج شده است
کاکتی استور استارتاپ فعال در زمینه فروش آنلاین گل‌گیاه از سال ۹۴ کار خود را آغاز کرده است. وحید آبدارباشی‌نژاد همبنیانگذار این استارتاپ ۳۰ ساله و فعال در زمینه وب و توسعه اپلیکیشن موبایل است و در زمینه رابط کاربری و سئو هم فعالیت کرده است. به گفته خودش او به همراه بهروز دیبایی، که ۳۱ سال دارد، براساس علاقه شخصی به گیاهان این استارتاپ را راه‌اندازی کرده‌اند. او معتقد است محصولات گلخانه‌ای به‌ویژه کاکتوس و گل‌های تزئینی بخاطر شرایط لجستیکی و ارسال حساسی که دارند کمتر موردتوجه قرار گرفته است. داستان کاکتی استور برمی‌گردد به یک دانشنامه به نام کاکتوس پدیا که پروژه دانشگاهی وحید آبدارباشی بوده که از قضا کاربران مجازی در صفحات وب از آن استقبال کرده‌اند و همین در او انگیزه‌ای ایجاد کرد تا ایده که در سر دارد را اجرایی کند که در نهایت منجر به شکل‌گیری کاکتی استور شد.
اتفاق‌های سال ۹۸ مانند قطعی اینترنت، رمزپویا و شیوع بیماری کرونا آسیب‌های جدی به این استارتاپ وارد کرد اما آن‌ها این مشکلات را پشت سر گذاشتند. آنطور که آبدارباشی‌نژاد می‌گوید در گذشته فروش گیاهان به شکل مارکت پلیس، وسیع و با قیمت گلخانه‌ای که بدون واسطه‌ها به‌دست کاربر برسد، وجود نداشت اما حالا یکی از اهداف کاکتی استور بهبود زیرساخت لجستیک در زمینه ارسال گل و گیاه است.موضوعی مهم که به گفته بنیانگذار کاکتی استور نیاز به جذب سرمایه دارد. با وحید آبدارباشی‌نژاد به گفتگو نشستیم تا برایمان از راه‌اندازی استارتاپ کاکتی استور و چالش‌هایی که در این مسیر با آن روبرو شده‌اند، بگوید.
در حال حاضر ارسال را از کدام‌شهرها انجام می‌دهید؟
در تهران و کرج با توجه به نوع آب‌و هوا پرورش برخی از گل‌ها رایج و البته کم هزینه‌تر است، علاوه بر این نیاز به دانش فنی و متخصص هم دارد که در هر شهری موجود نیست مثلا در خیلی از شهرستان‌های محروم خیلی از گونه‌ها شناخته شده نیستند. ما به دلیل رسالت اجتماعی سعی کردیم که موضوع را گسترده‌تر کنیم یعنی به‌صورت آنلاین این بازار را به‌هم نزدیک کنیم و البته فقط منوط به گیاهان مرسوم نباشد.
حوزه اصلی ارسال ما از کرج است ولی در شهرستان‌های دیگر هم نمایندگی داریم. از قزوین شروع کردیم و قصد همکاری و رشد در اکوسیستم استان را داشتیم که ایده را در شتاب‌دهنده دانشگاه این شهر ارائه دادیم اما استقبال نشد. ارسال ما در تهران و البرز، بین ۳ تا ۵ روز و برای شهرهای دیگر در بازه یک هفته است. هزینه ارسال به صورت مستقیم برای کاکتی استور لحاظ نمی‌شود بلکه کاربران هزینه تعرفه خود باربری و پست را به آن‌ها می‌پردازند. برای کمتر شدن این بازه زمانی، اجرای مدل لجستیک مخصوص کاکتی استور است که نیازمند جذب سرمایه است.
تا امروز جذب سرمایه داشته‌اید؟
خیر. ما با سرمایه شخصی شروع کردیم، در حال حاضر به دنبال جذب سرمایه هستیم اما سرمایه‌گذاری که دغدغه‌مند رسالت داشته باشد و فقط برروی بیزنس تمرکز نکند. با سرمایه‌گذارانی که تا امروز مذاکره کردیم، متاسفانه توجهی به ایده و مسئولیت اجتماعی نداشتند و سریع سراغ برآرود برگشت سرمایه می‌روند. ترجیح می‌دهیم کاکتی استور به این شکل بماند تا اینکه بخواهیم با اینگونه سرمایه‌گذاران سهیم شویم.
ممکن است با یک سرمایه‌گذار رشد حبابی داشته باشیم ولی نتوانیم ادامه دهیم و شفافیت، رشد و محبوبیت بین کاربرانمان را از دست بدهیم. اما اگر سرمایه‌گذاری باشد که از این مدل بیزنس پلن استقبال و با گیاه و طبیعت ارتباط برقرار کند ما هم از او استقبال خواهیم کرد. از سوی دیگر هم اگر سرمایه‌گذار جذب نکنیم نمی‌توانیم سراغ استراتژی ارسال خودمان برویم.
برای سرمایه‌گذاری چه میزان سرمایه نیاز دارید؟
با توجه به اینکه کاکتی استور مرحله بذری را پشت سر گذاشته است برای اجرای صفر تا صد همه ایده‌ها و ارتقا لجستیک، سرمایه به ارزش یک میلیارد تومان نیاز داریم که باعث می‌شود این استارتاپ پیشرفت بالایی را تجربه کند. اما برای اجرای مرحله به مرحله، سرمایه بین ۳۰۰ میلیون تومان تا ۶۰۰ میلیون تومان هم می‌تواند برای پیشرفت ما مفید باشد.
شما در این زمینه رقیب هم دارید؟
کسب‌وکاری که مانند خود ما با این بیزینس پلن، ارسال مستقیم ازگیاهان زینتی، به ویژه کاکتوس از گلخانه داشته باشد هنوز نداریم. بیشتر این پلتفرم‌ها ارسال گل رز و سبد گل و .. مرسوم در گلفروشی‌ها را دارند که به واقع گلفروشی آنلاین هستند. همچنین ما در کنار کسب‌وکار خودمان یک اشتغال‌زایی برای افراد دیگر ایجاد کردیم به این شکل که ما گل خام را از گلخانه به افرادی که اکثر آن‌ها در شهرستان‌ها هستند می‌فرستیم و آن‌ها با هنر خود به صورت گل‌ارایی از آن درآمدزایی می‌کنند. تعدا این افراد به ۲۰ تا ۳۰ نفر می‌رسد که اکثر آن‌ها خانم‌ها هستند.
در حال حاضر چه بخش‌هایی به کاکتی استور اضافه کرده‌اید؟
محصولات جدیدی در سبک ژاپنی به نام کوکداما اضافه کردیم که در آن پروسه گلدان‌های پلاستیکی و هر فرآیند غیرقابل تجزیه را حذف خواهیم کرد. به این صورت که گیاه با بستری که به مشتری ارائه می‌شود بعد از رشد کافی می‌تواند وارد بستر دیگری شود و بستر قبلی از بین می‌رود. همچنین همراه پکیج‌های تبلیغاتی و هدیه مناسب برای همکاری با بیزینس‌ها تحت عنوان «کاکتی پلاس» را به فعالیت پیشینمان اضافه کرده‌ایم.
به نقطه سربه‌سر رسیده‌اید؟
ما نقطه سربه‌سر را تقریبا رد کردیم اما از سال ۹۴ تا ۹۶دائم در حال ضرردادن بودیم. زمانی که ما شروع به فعالیت در این حوزه کردیم هنوز کسب‌وکاری به صورت مستقیم ارسال گل‌وگیاه طبیعی گلخانه‌ای نداشت و مارکت‌هایی مانند بامیلو و دیجی‌کالا هم ارسال گل‌های مصنوعی داشتند یا پلتفرم‌هایی هم بودند که در حوزه ارسال گل‌های باکسی و هدیه‌ای فعالیت می‌کردند. در بازه زمانی ۹۴ تا ۹۶، ارسال گل‌های تزیینی و گلخانه‌ای که بزرگترین مشکل آن ارسال بود برای ما پر از چالش بود که توانستیم با کسب تجربه روش های مناسبی را درنظر بگیریم.
پلن درآمدزایی شما به چه صورت است؟
پلن درآمدزایی ما مارکت پلیس است و سود ناچیزی ازگلخانه‌داران می‌گیریم. اما ما توانستیم اعتماد آن‌ها را جلب کنیم. گلخانه‌دار ابتدا نگاه مثبتی به ما نداشت به این دلیل که تا امروز با یک روال سنتی کار کرده بود و در روال سنتی با چند مرحله شدن و وجود دلال‌‌های متفاوت قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند. این امر باعث می‌شود درنگاه خریدار به عنوان یک کالای غیرضروری به گیاهان بها داده نشود.
در زمینه ارسال گیاهان با چه مشکلاتی روبرو هستید؟
ما با دو نفر شروع به‌کار کردیم و نزدیک به یک سال هم دونفری کار را ادامه دادیم. من به‌خاطر علاقه‌ای که داشتم، حساس بودم که گل‌ها آسیب نبینند، ارسال‌کننده بودم ولی در حال حاضر مبدع روش‌های ارسالی هستیم که یک روش ویژه بسته‌بندی، ارسال، زنده‌رسانی و سالم‌رسانی این نوع محصول است. در آن با نهادهایی مثل باربری و پست هم که روال سابق و سنتی خود را دارند همکاری داریم و آنچه را تجربه کرده‌ایم را به آن‌ها آموزش دادیم. تیم کاکتی استور که در این زمینه کار می‌کند می‌داند که با چه محصول حساس و شکننده‌ای سروکار دارد. این روش ارسال و فروش خیلی نگاه‌ها را به این سمت جذب کرده است. یکی از ارزش‌هایی که توسط کاکتی استور انجام شد این است که به غیر از پرورش‌دهندگان، کسب‌وکارهای خانگی و خانم‌های خانه‌دار گیاهان را پرورش می‌دهند، طراحی می‌کنند و به فروش می‌رسانند که حتی دو سه برابر ما سود می‌برند.
چه خدمات دیگری ارائه می‌دهید؟
در حوزه آموزش، علاوه بر بلاگ آموزشی خودمان کاکتوس پدیا را نیز داریم و به این دلیل که تخصص دانش‌نامه‌ای دارد با کمک تجربیات و نظرکارشناسان روش را عوض کردیم و روش‌های نگهداری بومی را مد نظر قرار دادیم.
خاستگاه خیلی از کاکتوس‌ها مکزیک و آمریکای جنوبی است اما در ایران نگهداری می‌شود. قوانین رایج در جامعه که باید کاکتوس را چند روز به چند روز آبیاری کرد، حذف کردیم و یک روش آموزشی ارائه دادیم که در محیط زیست ایران، تهران و شهرهای شلوغ هم گیاهان قابل پرورش باشند.
تیم تولید محتوای ما با استفاده از زبان و بیان ساده گلخانه‌دارها، آموزش‌ها را در اختیار ما می‌گذارند و ما محتوا تولیده شده را در وب‌سایت قرار می‌دهیم.
تا امروز چه چالش‌هایی داشتید؟چطور این چالش‌ها را رفع کردید؟
از چالش‌های بخش سنتی باید گفت بخش سنتی به دو بخش تقسیم می‌شود پرورش‌دهندگان و سیستم‌های حمل‌ونقل سنتی که سال‌ها به روش‌های سنتی خدمت کرده‌اند و زمانی که محصولی به این شکل به آن‌ها ارائه می‌شود واکنش نشان می‌دهند و این طبیعی است. در راستای برطرف کردن این چالش، مذاکرات و آموزش‌ها تیم ما با بسیاری از گلخانه‌دارها توانست کمکی کند تا از طریق کانال فروش ما گلخانه‌شان را بزرگتر کنند و حجم فروش بیشتر و بهتری داشته باشند.
اما در بخش دیگر زیرساخت‌های ارسال ما بسیار ضعیف است و استارتاپ‌هایی که محصولات را ارسال می‌کنند عموما خودشان یک سیستم ارسالی را طراحی کرده‌اند. اگر مسئولین به دنبال حمایت از استارتاپ‌ها به‌ویژه استارتاپ‌های کوچک هستند باید سازوکار ارسالی برای این موضوع درنظر بگیرند. در واقع بزرگترین چالش ما که در این زمینه به دنبال سرمایه‌گذار هم هستیم بخش ارسال و زیرساخت‌های مربوط به آن است.
گیاهان در کنار زیبایی که به ما می‌دهند به محیط زیست هم کمک می‌کنند. روزهای اول شروع به‌کار خیلی چالش داشتیم به این دلیل که تا امروز این نمونه کارها انجام نشده بود و ریسک بالایی داشت اما سعی کردیم ناامید نشویم و فقط علاقه ما را زنده نگه داشته است.
اجرای رمز پویا برای کاکتی استور چه چالش‌هایی داشت؟
در ابتدای اجرای رمز پویا ۷۰ تا ۸۰ درصد سفارش‌های ما لغو شد و دوباره روال عادی را تجربه کرد.
کرونا چه تاثیری در عملکرد کاکتی استور داشت؟
ما از ۴ اسفند دورکاری را شروع کردیم. رشد ما در این دوران به دو قسمت تقسیم می‌شود، فروش و بازدیدکننده‌ها. انتظار می‌رفت با توجه به محصولاتکاکتی استور مانند کاکتوس، ساکولنت و گل‌های تزیینی در اواخر اسفند و زمان سال نو، فروش بسیار خوبی را تجربه کنیم اما نسبت به سال گذشته تعداد سفارش‌ها افت ۴۰ درصدی و افت فروش روزانه در بازه زمانی از ۱ اسفند تا ۲۹ اسفند کاهش ۲۰ درصدی را به دنبال داشت. از سوی دیگر در تعطیلات به علت خانه نشین شدن مردم و در خانه ماندن خرید سنتی کمتر شد و همه به خرید آنلاین علاقه‌مند شدند که در ابتدای تعطیلات سفارش ما ۵۰ درصد رشد داشت اما به علت روش ویژه ارسال این محصولات و نیمه تعطیل بودن بیشتر کسب‌وکارهای حمل و نقل، ما مجبور شدیم اعلام کنیم که تا مساعد شدن شرایط امکان ارسال وجود ندارد که همین امر باعث شد در بازه زمانی دوم تعطیلات، ۶ تا ۱۷ فروردین نسبت به سال گذشته افت ۸۰ درصدی را تجربه کنیم.
با توجه اینکه در زمان شیوع کرونا به علت قرنطینه یعنی در بازه زمانی اوایل اسفند ماه تا ۱۸ فروردین، ارسال محصول نداشتیم، تمرکز اصلی خودمان را روی تولید محتوا گذاشتیم که رشد ۹۰ درصدی بازدیدکنندگان را به دنبال داشت. از زمانی که ارسال محصولات شروع شد یعنی از ۱۸ فروردین تا امروز کاکتی استور فروش رشد ۴۰ درصدی را تجربه کرد. با توجه به اینکه بهار فصلی است که افراد تمایل بیشتری برای خرید گل وگیاه پیدا می‌کنند اما علاوه بر آن امسال طبق نظرسنجی که بین کاربران خودمان انجام دادیم، قرنطینه ۶۹ درصد در تمایل مردم برای نگهداری گل و گیاه و مطالعه راجع‌به آن، تاثیر داشت.
سال 98 را چگونه ارزیابی می‌کنید و از سال 99 چه انتظاری دارید؟
اتفااق‌های سال ۹۸ مانند قطعی اینترنت، رمزپویا و … لطمه‌های زیادی به استارتاپ‌ها زد و در پایان هم با شیوع بیماری کرونا که یک اتفاق جهانی است به استارتاپ‌های جهان آسیب زیادی وارد شد که مجبور به تعدیل نیرو یا تعطیلی کسب‌وکارها شد. اما همیشه هر اتفاقی دو سو مثبت و منفی دارد که از سوی دیگر استارتاپ‌های آموزش و برگزاری وبینار آنلاین رشد خوبی داشتند. در سال ۹۹ یا در دوران پساکرونا زندگی مردم تغییر خواهد کرد و با توجه به اینکه استارتاپ‌ها با توجه به نیاز کاربرانشان به قابلیت خود اضافه می‌کنند در نتیجه باید اهداف خود را با این تغییرات همگام کنند. امیدوار هستیم با توجه به شرایط ویژه کنونی استارتاپ‌ها به ویژه کسب و کارهای آنلاین مورد توجه و حمایت ویژه قرار بگیرند و همچنین از سوی سرمایه‌گذاری همگام با روند و رسالت استارتاپمان جذب سرمایه کنیم.
گفت‌وگو: مریم مهداد
