یک نیمه سال در قطعی و اختلال اینترنت

براساس داده‌های سامانه‌ی رادار ابر آروان اینترنت دیتاسنترهای داخلی در سال ۱۴۰۰ با ۴ساعت و ۴۸دقیقه قطعی، ۸ساعت و ۳۴دقیقه اختلال پراکنده، ۲ ساعت و ۲۰ دقیقه اختلال هم‌زمان و بیش‌از ۴۰۹۶ ساعت اختلال جزیی رو‌به‌رو بوده است.

به بیان دیگر، ۱‍۷۱ روز و ۳ ساعت و ۴۲ دقیقه معادل ۴۷درصد سال ۱۴۰۰ در ارتباطات اینترنتی دیتاسنترهای داخلی اختلال وجود داشته است.

در بین وب‌سایت‌هایی که از سوی سامانه‌ی رادار ابر آروان در سال ۱۴۰۰ به‌شکل لحظه‌ای پایش شده، ۸۹درصد اختلالات اینترنت دیتاسنترها مربوط به وب‌سایت‌های بین‌المللی و ۶۷درصد اختلالات مربوط به ارتباطات اینترنتی اینستاگرام بوده است. فاصله‌ی اینستاگرام و کلاب‌هاوس که با ۱۰درصد اختلال در سال در جایگاه دوم اختلالات ارتباطات اینترنتی قرار داشته به ۵۷درصد می‌رسد. به‌شکل خلاصه اینستاگرام نزدیک به ۲برابر مجموع ۸وب‌سایت دیگر با اختلال ارتباطات اینترنتی مواجه بوده است.

 

گردش آزاد اطلاعات و شفافیت بیش‌تر با رادار ابر آروان

ابر آروان در سال ۹۸ با‌هدف کمک به گردش آزاد اطلاعات و ایجاد شفافیت سامانه‌ی رادار را برای اطلاع‌رسانی اختلالات احتمالی ارتباطات اینترنتی دیتاسنترهای داخلی راه‌اندازی کرد.

رادار ابر آروان در سال گذشته وضعیت ارتباطات اینترنتی ۹ وب‌سایت را در دیتاسنترهای داخلی پایش می‌کرد. این سامانه در سال ۱۴۰۱ تغییراتی داشته و کامل‌تر شده است؛ گزارش وضعیت ارتباطات اینترنتی دیتاسنترهای بین‌المللی و امکانات متنوعی مانند گزارش محبوب‌ترین سیستم‌عامل‌ها، مرورگرها و دستگاه‌ها، نسبت ترافیک موبایل و دسکتاپ و نسبت ترافیک انسان و ربات به این سامانه اضافه شده است.

دارا بودن ۴۰ پاپ‌سایت‌ در ۴۰ شهر، ۳۰ کشور و ۶ قاره به ابر آروان امکان می‌دهد به‌عنوان یک منبع مستقل درلحظه وضعیت احتمالی ارتباطات اینترنت دیتاسنترهای ایران و جهان را گزارش کند.

پاپ‌سایت‌های ابر آروان در ۴۰ نقطه‌ی پراکنده‌ دنیا قرار داد و هم‌چون سایر کلادپروایدرهای جهانی، در ایران و در تمام این کشورها از اپراتور بالادستی، خدمات اینترنتی دریافت می‌کند و در هیچ‌کدام از این کشورها، نقشی در ساختار اینترنت و اختلالات یا محدودیت‌های احتمالی آن‌ها ندارد.

در حال حاضر رادار ابر آروان برای مشاهده‌ی اختلالات، ۸ وب‌سایت پرترافیک داخلی و بین‌المللی دیجی‌کالا، آپارات و گنجور Github, Google، Instagram, Wikipedia و Twitch را به‌شکل مستمر و لحظه‌ای پایش می‌کند.

در صفحه‌ی رادار، اختلالات در مراکز داده‌ در قالب خطوط رنگی نمایش داده می‌شود و از تراکم این خطوط رنگی می‌توان از وضعیت ارتباطات اینترنت ایران و جهان در این دیتاسنترها باخبر شد و وضعیت ارتباطات داخلی و خارجی را مقایسه کرد؛ تراکم بالای خطوط: اختلال زیاد در یک بازه‌ی زمانی، تراکم کم خطوط: اختلال اندک در یک بازه‌ی زمانی بلند و تراکم بسیار کم خطوط: بدون اختلال در بازه‌ی زمانی بلند.

سامانه‌ی رادار ابر آروان تنها دردسترس بودن یا نبودن یک‌ وب‌سایت در دیتاسنترهایی که آروان در آن‌ها پاپ‌سایت دارد را نشان می‌دهد؛ از خروجی این سامانه نمی‌توان به اختلال اینترنت خانگی پی‌برد. هم‌چنین رادار Latency و ترافیک شبکه را نمایش نمی‌دهد.

 

اختلال ارتباطات دیتاسنترها در سال ۱۴۰۰

اختلالات احتمالی ارتباطات اینترنتی دیتاسنترهای داخلی در سال ۱۴۰۰ با پایش لحظه‌ای وب‌سایت‌های ایرانی و خارجی دیجی‌کالا، ورزش‌سه، آپارات، شاپرک، Github ,Google ,Instagram ,Wikipedia و Clubhouse گزارش شده است. 

 

۲۸۸ دقیقه قطعی کامل

در سال گذشته ارتباطات دیتاسنترهای کشور ۲۸۸ دقیقه معادل ۴ ساعت و ۴۸ دقیقه به‌شکل کامل قطع بوده است.

قطعی کامل به حالتی گفته می‌شود که دست‌کم ۴ وب‌سایت به‌شکل هم‌زمان در ۳ دیتاسنتر  برای دست‌کم ۱ دقیقه با خطا در اتصال روبه‌رو باشند.

اختلال در ارتباطات اینترنتی دیتاسنترها

۸ ساعت و ۳۴ دقیقه اختلال پراکنده

اختلال پراکنده به حالتی گفته می‌شود که برای ۵ دقیقه در دسترسی به دست‌کم ۲ وب‌سایت اختلال وجود داشته باشد.

براین اساس در سال گذشته ۵۱۴ دقیقه اختلال پراکنده در دیتاسنترهای مختلف وجود داشته است.

۲ ساعت ۲۰ دقیقه اختلال هم‌زمان

اختلال هم زمان به حالتی گفته می‌شود که به‌شکل هم‌زمان برای ۵ دقیقه در دست‌کم ۳ دیتاسنتر در دسترسی به ۲ وب‌سایت اختلال وجود داشته باشد. در سال ۱۴۰۰ در مجموع ۱۴۰ دقیقه اختلال هم‌زمان در ارتباطات دیتاسنترها مشاهده شده است.

۱۷۰ روز و ۱۶ ساعت و ۴۸ دقیقه اختلال جزیی

سخت‌گیرانه‌ترین حالت پایش اختلال ارتباطات دیتاسنترها به رصد اختلالات جزیی اختصاص دارد. در این حالت خطا در اتصال دست‌کم ۱ وب‌سایت برای دست‌کم ۵دقیقه اختلال درنظر گرفته می‌شود.

در حالت سخت‌گیرانه در سال گذشته ۲۴۵۸۰۸ دقیقه اختلال جزیی در ارتباطات دیتاسنترها وجود داشته است.

اوج‌گیری اختلالات در گرما و سرمای ۱۴۰۰؛ در ماه‌های مرداد و دی ۱۴۰۰ شاهد پیک اختلالات ارتباطات دیتاسنترها بودیم.

 

نامهربانی اینترنت دیتاسنترها با وب‌سایت‌های بین‌المللی

سامانه‌ی رادار ابر آروان در سال ۱۴۰۰ برای پایش اختلالات احتمالی ارتباطات دیتاسنترهای داخلی، وب‌سایت‌های مهم ایرانی و خارجی دیجی‌کالا، ورزش‌سه، آپارات، شاپرک، Github ,Google ,Instagram ,Wikipedia و Clubhouse را به‌شکل مستمر و لحظه‌ای پایش کرده است.

اینستاگرام پرچم‌دار اختلالات

۶۷درصد اختلالات ثبت شده در ۹ وب‌سایتی که رادار در سال ۱۴۰۰ آن‌ها را پایش کرده است به اینستاگرام اختصاص داشته است. کلاب‌هاوس و گیت‌هاب با اختصاص ۱۰ و ۹درصد اختلالات به خود در جایگاه‌های دوم و سوم قرار می‌گیرند.

بنابراین ۳ وب‌سایتی که در سال ۱۴۰۰ بیش‌ترین میزان اختلالات را تجربه کرده‌اند هر سه خارجی بوده‌اند.

در بین وب‌سایت‌های ایرانی کاربران با ۵درصد، بیش‌ترین اختلال را در اتصال به وب‌سایت‌ دیجی‌کالا تجربه کرده‌اند. آپارت و ورزش‌سه به‌ترتیب با ۳ و ۲درصد اختلال در جایگاه‌های پنجم و ششم قرار می‌گیرند.

در سال ۱۴۰۰ دسترسی به Google در ۲درصد و دسترسی به Wikipedia در  ۱درصد مواقع با اختلال روبه‌رو بوده است.

هم‌چنین  در سالی که گذشت کم‌ترین میزان اختلالات با کم‌تر از  ۱درصد‌ به شاپرک اختصاص داشته است.

 

سهم ۸۹درصدی وب‌سایت‌های خارجی از اختلالات

در مجموع از بین ۹ وب‌سایت داخلی و خارجی که در سال ۱۴۰۰ از سوی رادار ابر آروان پایش شده است، ۸۹درصد اختلالات در وب‌سایت‌های خارجی (Github ,Google ,Instagram ,Wikipedia و Twitch) و حدود ۱۱درصد اختلالات در وب‌سایت‌های ایرانی (شاپرک، دیجی‌کالا، آپارات، ورزش‌سه) مشاهده شده است.

اینستاگرام و کلاب‌هاوس که شبکه‌ی اجتماعی هستند به‌ترتیب با ۶۷ و ۱۰درصد در رتبه‌ی اول و دوم، بیش‌ترین اختلالات را تجربه کرده‌اند.

اینستاگرام نزدیک به ۷برابر کلاب‌هاوس و گیت‌هاب، ۱۳برابر دیجی‌کالا، ۲۲برابر آپارات، ۳۳برابر ورزش‌سه و گوگل و ۶۷ برابر ویکی‌پدیا با اختلال در ارتباطات اینترنتی مواجه بوده است.

البته میزان اختلالات در گیت‌هاب -پلتفرم خارجی اختصاصی برای برنامه‌نویسان- ۹درصد بوده است که با اختلاف اندک با کلاب‌هاوس در جایگاه سوم قرار گرفته است.

۵درصد اختلالات به دیجی‌کالا -بزرگ‌ترین کسب‌وکار حوزه‌ی خرده‌فروشی آنلاین در ایران – تعلق داشته که این میزان اختلال بیش‌تر از اختلالات سایت‌های پرمخاطب ایرانی دیگر مانند آپارات و ورزش‌سه بوده است.

 

اختلالات ۲۵برابری اینترنت دیتاسنترهای ایران نسبت به جهان

پایش ارتباطات اینترنتی دیتاسنترهای خارجی در سال ۱۴۰۱ به سامانه‌ی رادار ابر آروان اضافه شد.

با اضافه شدن دیتاسنترهای بین‌المللی از ۱۰ کشور دنیا به رادار ابر آروان، وضعیت ارتباطات اینترنتی این‌ دیتاسنترها با پایش مستمر ۵ وب‌سایت خارجی و ۳ وب‌سایت ایرانی پایش می‌شود. از این‌رو امکان مقایسه‌ی وضعیت ارتباطات و میزان اختلالات اینترنتی در داخل و خارج از کشور وجود دارد.

گزارش اردیبهشت ۱۴۰۱ رادار نشان می‌دهد، وب‌سایت‌های خارجی که رادار آن‌ها را به‌شکل مستمر پایش می‌کند

(Github, Google ,Instagram ,Wikipedia و Twitch) در دیتاسنترهای ایران ۲۵ برابر دیتاسنترهای خارجی با اختلال ارتباطات اینترنتی روبه‌رو بوده‌اند؛ بر این اساس می‌توان گفت اختلالات اینترنت در دیتاسنترهای ایران (بر پایه وب‌سایت‌های جهانی)  ۲۵ برابر میانگین اختلال اینترنت در دیتاسنترهای بین‌المللی بوده است.

هم‌چنین پایش وب‌سایت‌های پرترافیک ایرانی و خارجی در اردیبهشت ۱۴۰۱ نشان می‌دهد از مجموع اختلالات اینترنتی دیتاسنترهای داخلی و خارجی، ۸۷درصد اختلالات در دیتاسنترهای داخلی و تنها ۱۳درصد اختلالات اینترنتی در دیتاسنترهای خارجی وجود داشته است.

 

اختلال وب‌سایت‌های داخلی و خارجی به تفکیک دیتاسنترهای داخل و بین‌المللی

بررسی میزان اختلالات اینترنتی وب‌سایت‌های داخلی و خارجی در دیتاسنترهای داخلی و بین‌المللی در اردیبهشت ۱۴۰۱ نشان می‌دهد، در حالی‌که بیش‌ترین میزان اختلال اینترنت وب‌سایت‌های بین‌المللی در دیتاسنترهای داخلی رخ داده است که وب‌سایت‌های داخلی هم بیش‌ترین اختلال را در دیتاسنترهای بین‌المللی تجربه کرده‌اند. برای نمونه، ۹۹درصد اختلالات اینستاگرام در این ماه متعلق به دیتاسنترهای داخلی بوده و تنها یک درصد اختلالات اینترنتی اینستاگرام در دیتاسنترهای بین‌المللی مشاهده شده است.

 

دیگر وب‌سایت‌های خارجی هم مشابه الگوی مشاهده شده در اینستاگرام بیش‌ترین اختلال اینترنتی را در دیتاسنترهای داخلی تجربه‌ کرده‌اند؛۹۷درصد اختلالات Twitch و ۹۴درصد Github و ۹۳درصد اختلالات Google و ۸۰درصد اختلالات Wikipedia.

برعکس، ۹۲درصد اختلالات گنجور، ۷۰درصد اختلالات دیجی‌کالا و ۸۰درصد اختلالات آپارات که همه از وب‌سایت‌های پرترافیک ایرانی هستند در دیتاسنترهای بین‌المللی وجود داشته است.

هم‌چنین در اردیبهشت ۱۴۰۱، دیجی‌کالا با ۳۰درصد، بیش‌ترین اختلال را در دیتاسنترهای داخلی تجربه کرده است. آپارات و گنجور به ترتیب با ۲۰ و ۸درصد در جایگاه دوم و سوم اختلالات اینترنتی در دیتاسنترهای داخلی قرار می‌گیرند.

بین وب‌سایت‌های خارجی، Wikipedia با ۸۰درصد، کم‌ترین میزان اختلالات در دیتاسنترهای داخل ایران را تجربه کرده است.