موج دوم اکوسیستم استارتاپی ایران در راه است اما…
یادداشتی از رضا جمیلی، سردبیر آی‌چیزها
استارتاپ‌های ایرانی در تنگنای تامین سرمایه، پیدا کردن نیروی انسانی پای کار، پیدا کردن مشتری برای ایده‌های خلاقانه‌شان و مهم‌تر از همه چالش دوری گزیدن از ترکش نوسان‌های اقتصاد، گیر افتاده‌اند. اکوسیستمی که 7 سال پیش با ورود موج اول سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر به کشور، به یکی از بارقه‌های امید اقتصادی بدل شده بود حالا حال نزاری دارد و چشم‌به‌راه راه نجاتی است. راهی که به نظر می‌رسد با یک بازبینی ماهیتی و البته به دست آدم‌ها و چهره‌های جدیدی رقم خواهد خورد که می‌توان از آن‌ها به نسل دوم استارتاپ‌های ایرانی یاد کرد.
نسل دومی که تا امروز در هیاهوی ارزش‌گذاری‌ها، حاشیه‌های استارتاپ‌های بزرگ و البته جذابیت‌های بازارهایی چون خرده‌فروشی، حمل و نقل و غذا، کمتر جدی گرفته شده‌اند ولی حالا امیدوارند از رکودی که به وجود آمده برای جلب نگاه‌ها به سوی خود بهره ببرند. ایده‌ها و آدم‌ها و استارتاپ‌هایی که در ساحت‌های جدیدی به دنبال برپا کردن بیزنس‌های خود هستند و به نسل اول سرمایه‌گذارها و استارتاپ‌ها و حتی منتورهای استارتاپی کمتر امید و دل بسته‌اند. آن‌ها می‌خواهند با عبور از گفتمان استارتاپی که در 7 سال گذشته وجود داشته و با دوری گزیدن از خطاهای آن، شکل تازه و طرحی نو در این زیست‌بوم نوآوری در افکنند. طرحی که ضرورت آن با بن‌بست فعلی اکوسیستم استارتاپی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
اما برای شکل‌گیری موج دوم استارتاپی ایران، یکی از بزرگترین موانع، پیدا کردن منابع جدید سرمایه‌گذاری است. به عبارتی می‌توان پیش‌نیاز شکل‌گیری این موج دوم را، ورود نسل دوم سرمایه‌گذارهای خطرپذیر دانست. سرمایه‌گذارهایی که درست مانند 7 سال پیش به دنبال استارتاپ‌های مرحله بذری و اولیه باشند و از ریسک کردن‌های استارتاپی واهمه‌ای نداشته باشند. سرمایه‌گذارهایی که برخلاف جریان رایجی که این روزها به دنبال استارتاپ‌های تثبیت‌شده و بالغ می‌گردد، برای ایده‌های «فضایی-انتزاعی» در پرتفولیوی خود جایی باز کنند. نباید از نظر دور داشت که در اکوسیستم استارتاپی آمریکا در سال 2018 که بیش از 100 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خطرپذیر ثبت کرده، سهم استارتاپ‌های مرحله اولیه بیش از 28 میلیارد دلار بوده است. چیزی که این روزها در اکوسیستم استارتاپی ایران، گمشده واقعی محسوب می‌شود. هرچند که باید این هشدار جدی را داد که تلاش برای جایگزین کردن این گمشده با سرمایه‌های دولتی، یک خطر بزرگ‌تر از وضع موجود است که می‌تواند از بیخ و بن ریشه این اکوسیستم را در کمتر از 3 سال خشک کند؛ همان اتفاق نامیمونی که قبلا در حوزه کسب‌وکارهای خانگی، نانو، دانش‌بنیان، تولید و ظرفیت‌های مختلف اقتصادی دیگر دیگر شاهد آن بوده‌ایم.
منبع: 7صبح
متاسفانه سرمایه گذاران خطرپذیر ما واقعا خطرپذیر نیستند.