کمیسیون صفر؛ نتیجه رقابت پلتفرم‌های اینترنتی را مشخص خواهد کرد؟
در نبرد سخت فروشگاه‌های آنلاین، برنده نهایی باید بیشترین امتیاز را به فروشندگان و خریداران بدهد
رقابت در بازار خرده‌فروشی آنلاین ایران داغ‌تر شده است. دیوار به دنبال دیجیکالا، دیجیکالا در سودای آمازون شدن و اینستاگرام هم که دل همه را برده است. آیا به پایان عصر یکه‌تازی‌های یگ کسب‌وکار خاص رسیده‌ایم؟ یا شروع دوران رشد بازیگران جدید؟
بازار خرده‌فروشی آنلاین وارد دوران تازه‌ای شده است. تنها همین را می‌توان گفت. بازاری که نمی‌توان برای آن اندازه‌ای درنظر گرفت. سال دیجیکالا، تنها بازیگر قدرقدرت حوزه خرده‌فروشی آنلاین بود و هر رقیبی هم که از راه می‌رسید یارای رقابت با دیجیکالا را نداشت و از دور خارج می‌شد. از میان آن‌هایی که ایستادگی کرده‌اند و سهمی از بازار را نیز گرفته‌اند، هر کدام بازارهای کوچکی را نشانه رفته‌اند تواسنته‌اند بمانند. اما حالا با ورود بازیگران بزرگ بازی در حال عوض شدن است.
اسنپ با محصولات سوپرمارکتی و اُکالا با تخفیف‌های آن‌چنانی خودشان را از زیر سایه دیجیکالا بیرون کشیده‌اند و بازار خرده‌فروشی آنلاین را داغ‌تر کرده‌اند و تقریبا روزی هم نیست که خبری در این باره در رسانه‌ها نشنویم و نخوانیم. دیوار که بازیگری جاافتاده در بازار چندده هزار میلیارد تومانی کالای دست دوم است، سودای حضور در بازار خرده فروشی و رقابت با بقیه را دارد و این ممکن است تمام معادلات این بخش را بر هم بزند.
ماه گذشته «دیوار فروشگاه‌ها» رونمایی شد که در آن امکان خرید محصولات نو برای کاربران دیوار فراهم می‌شود. کاری شبیه به آنچه آمازون در آمریکا انجام می‌دهد. حال سوال این است که دیوار رقیب کیست؟ دیجیکالا یا یک خرده‌فروش آنلاین منحصر‌به‌فرد دیگر؟ آیا دیوار که یکه‌تاز بازار فروش آنلاین کالاهای دست‌دوم است با رونمایی از پلتفرم دیوار فروشگاه‌ها زنگ خطر را برای دیجیکالا به صدا درآورده. آیا مدل‌های درآمدی فروشندگان و درصد کمیسیون هر یک از این فروشگاه‌هاست که آینده این رقابت را روشن می‌کند؟
رونمایی از مارکت‌پلیس جدید دیوار آمار و ارقام سه خرده فروشی آنلاین بزرگ ایران
سلاحی به نام کمیسیون صفر!
دیوار فروشگاه‌ها در دوران شیوع کرونا در راستای آنچه دیوار گفته مسئولیت اجتماعی و جلوگیری از ازدحام در پاساژها، فروشگاه‌ها و مراکز خرید بوده فعالیت خود را شروع کرد. در حال حاضر 35 میلیون کاربر از دیوار خرید می‌کنند و به صورت میانگین برای هر کالا در هفته 15 مشتری وجود دارد. همچنین به طور متوسط 5هزار فروشگاه در سایت دیوار فروشگاه‌ها اجناس خود را می‌فروشند.
ارائه خدمات در دیوار فروشگاه‌ها به مغازه‌داران رایگان است. به این صورت که فروشنده‌ها باید تنها جواز کسب و مشخصات کامل خود را در سایت دیوار ارائه و ثبت‌نام کنند. آن‌ها می‌توانند تا 20 آگهی را به صورت رایگان در سایت ثبت کنند. اما نکته کلیدی این است که در دیوار فروشگاه‌ها، کمیسیون پلتفرم صفر است، یعنی فروشنده‌ها برای فروش کالای خود در فروشگاه‌های دیوار، هیچ‌گونه کمیسیونی به دیوار پرداخت نمی‌کنند.
این در حالی است که در مارکت‌پلیس‌های دیگر بخشی از درآمدشان مربوط به کمیسیون دریافتی از فروشنده‌ها است، برای مثال در دیجیکالا تا ماه اردیبهشت، حداکثر کمیسیون دریافتی 12 درصد بود، اما گویا در حال حاضر این عدد به 17 درصد از هر تراکنش رسیده است. کمیسیونی که هم در اقبال فروشندگان به یک پلتفرم می‌تواند تاثیرگذار باشد هم در قیمت‌گذاری نهایی اجناس در آن فروشگاه آنلاین.
برتری دیوار فروشگاه‌ها بر پلتفرم‌های دیگر
یکی از ویژگی‌های مارکت‌پلیس‌ها که همیشه محل بحث و جدل بوده نحوه ارتباط خریدار با فروشنده است. یکی از عواملی که در سالهای اخیر جو منفی قدرتمندی علیه مارکت پلیس ها در شبکه های اجتماعی شکل گرفت همین پاسخگو نبودن فروشنده ها به خریداران بوده. دیوار فروشگاه ها ادعا کرده که این ارتباط را مستقیم برقرار کرده است. دیوار می گوید خریدار می‌تواند در تماس با فروشنده از موجود بودن کالا باخبر شود و در صورت ناموجود بودن، فروشنده می‌تواند به او زمان دقیق برای شارژ مجدد آن کالا را بگوید.
۱۳۰ میلیون کلیک در ماه
بگذارید ببینیم در اینستاگرام که چند سالی است کسب و کارهای را میزبانی می‌کند، چه خبر است. اپلیکشنی محبوب که پس از یویتوب بیشترین تعداد نصب را دارد و به صورت میانگین یک میلیارد نفر هر روز از آن استفاده می‌کنند. پست‌های خرید از ویژگی‌های جدید اینستاگرام است و این قابلیت را دارد که شما بدون ترک این پلتفرم به راحتی خرید خود را انجام دهید. ۱۳۰ میلیون کاربر در ماه؛ بر روی پست‌های خرید اینستاگرام کلیک می‌کنند. برای خریداران و فروشندگان ایرانی، اینستاگرام حالا بهتر از هر بستر دیگری جواب می‌دهد.
آمارهایی که استارتاپ نوین‌هاب داده حاکی از آن است که اینستاگرام در ایران ۴۴ میلیون کاربر دارد و بعد از واتساپ و تلگرام، سومین شبکه اجتماعی فراگیر ایران است. گفته می‌شود حدود 54 درصد از کاربران اینستاگرام در گروه سنی 18 تا 29 سال قرار دارند. فروشگاه‌های اینستاگرامی این روزها بیشترین طرفدار را پیدا کرده‌اند. پلتفرمی عکس‌محور که هر کسی می‌تواند اجناس و کالاها و محصولات خود را برای فروش در این شبکه قرار دهند. بازار اینستاگرامی در حال حاضر طرفداران زیادی دارد اما بزرگترین چالشی که خریداران با فروشنده‌های اینستاگرامی دارند نبود فضای امن برای معامله است. صحت خرید کالا و مبلغ مناسب پرداخت شده برای کالا، از مشکلاتی است که کاربران اینستاگرام با خرید در این شبکه اجتماعی با آن درگیر هستند.
گزارش دیجیکالا: آیا می‌توان به آینده تجارت الکترونیک ایران امیدوار بود؟
پایان یکه‌تازی دیجیکالا
در این میان دیجیکالا هم بیکار ننشسته است. بعد از چندین دور تغییر استراتژی فروش، حالا برادران محمدی می‌گویند رقابتی کامل را میان فروشندگان برای ارائه بهترین قیمت ایجاد کرده‌اند. این رقابت با وجود بخش «جعبه خرید» در صفحه هر محصول ایجاد شده است. فروشندگان با امتیاز بالاتر، قیمت پایین‌تر و آماده داشتن محصول در انبار می‌توانند در صدر این جدول قرار گرفته و تبدیل به فروشنده پیش فرض شوند.
در گزارشی که این شرکت در سال 97 منتشر کرد، اعلام شد که ماهانه 20 میلیون بازدیدکننده دارد. سال پیش هم خبر آمد که سهم 90 درصدی بازار خرده‌فروشی از آن این مارکت‌پلیس است. فروش خالص ریالی در دیجیکالا، طی ۸ سال گذشته به طور متوسط ۱۱۱ درصد رشد داشته است. قبل از اضافه شدن مارکت‌پلیس به دیجیکالا، این فروشگاه حدود ۳۰۰ هزار تنوع محصولی کالا داشته است؛ دیجیکالا می‌گوید ۶۰ درصد مشتریان وفادارش، بین هر خرید بیشتر از یک ماه فاصله نمی‌اندازند. دیجی کالا از وقتی مارکت پلیس شده توانسته ۳۰ هزار فروشگاه را جذب خود کند.
گرچه آرایش بازیگران بازار خرده‌فروشی آنلاین در ایران هنوز سر و شکل نهایی خود را نگرفته، آنچه مشخص است اینکه با ورود بازیگران جدیدی مانند اُکالا و دیوار فروشگاه‌ها و موج خرید آنلاین به واسطه بیماری کرونا، دیگر نمی‌توان دیجی کالا را تنها بازیگر این حوزه دانست. گو اینکه با وجود رقیبان جدید این مارکت‌پلیس هم تغییراتی اساس در روند کاری خود انجام داده است.