گزارش دیجی‌کالا: آیا می‌توان به آینده تجارت الکترونیک ایران امیدوار بود؟
دیجی‌کالا گزارش نیم سال اول 98 خود را طی مراسمی ارائه داد
مرکز همایش بین‌المللی رایزن، 20آذر، پذیرای نشست تخصصی از سری رویدادهای نیم‌دایره بود که با هدف بررسی تجارت الکترونیک در ایران برگزار شد.
یکی از حاضران این نشست تخصصی، دیجی‌کالا بود؛ کسبوکار آنلاینی که از سال 1385 تا به امروز توانسته عنوان پربازدیدترین فروشگاه آنلاین ایران و منطقه را به خود اختصاص دهد. دیجی‌کالا در این نشست با ارائه گزارشی از عملکردش در نیم‌سال اول 1398 به رفتار خرید کاربر و مصرف‌کننده ایرانی در فضای آنلاین پرداخت.
نیما نامداری، معاون توسعه و نوآوری شرکت الکترونیک ارتباط فردا، اولین سخنران این نشست بود که به ارائه آمارها و چشم‌اندازها در مسیر توسعه بازارهای آنلاین در ایران پرداخت و از فقیرترشدن خانواده‌های ایرانی طی سه‌سال گذشته صحبت کرد، مسئله‌ای که به اعتقاد او، تاثیر مستقیمی بر میزان خرید خانواده‌های ایرانی از بازارهای الکترونیکی و مارکت‌پلیس‌ها داشته است. او در این‌باره گفت: «قدرت خرید مردم پایین آمده است به‌طوری که درآمد خانوارهای شهری در سال 95، 31میلیون تومان و در سال 96، 37میلیون تومان و سال 97، 43میلیون تومان بوده.»
نامداری در ادامه به چالش‌های بازارهای آنلاین در ایران پرداخت: «بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشترین هزینه خانوارها صرف مسکن، غذا و حمل‌ونقل می‌شود. هزینه‌هایی که تقریبا در تمام دنیا وجود دارد. به‌طوری که ایران از این لحاظ با کشورهای اروپایی تفاوت چشمگیری ندارد.»
معاون توسعه و نوآوری شرکت الکترونیک ارتباط فردا، یکی دیگر از چالش‌های بازار آنلاین ایران را محدودیت فعالیت دانست و گفت: «متاسفانه برای مارکت‌پلیس‌های ایرانی امکانات منطقه‌ای و بین‌المللی وجود ندارد و از سوی دیگر، نرخ تورم کالاهای مبادله‌شده ارتباط مستقیمی با نرخ ارز دارد و این به‌معنای سخت‌شدن فعالیت بازارهای آنلاین است. اگرچه کافه‌بازار، دیجی‌کالا، اسنپ و تب‌سی آن‌قدر بزرگ شده‌اند که جایگاه خود را در جامعه یافته‌اند.»
نامداری با ارائه آمارهایی از بازار تجارت الکترونیک در سایر شرکت‌ها به اهمیت این بازار تاکید کرد و گفت: «بازار تجارت الکترونیکی تا پایان سال 2017 در آمریکا برابر با 504 میلیارد دلار بوده، یعنی 10 برابر تولید نفت ایران در همان دوره.» نامداری با بیان اینکه مشکل پلتفرم‌ها کاهش قدرت خریداران است، تاکید کرد: «ضعیف‌شدن اقتصاد خانواده مستقیما روی مارکت‌پلیس‌هایی مانند دیجی‌کالا تاثیر داشته است، چراکه خرید از فروشگاه‌های آنلاین جزء خریدهای ضروری نیستند و افراد از پس‌انداز و مابه‌التفاوت هزینه و درآمدهایشان، اقدام به خرید از فروشگاه‌های آنلاین می‌کنند.»
معاون توسعه و نوآوری شرکت ارتباط فردا در این رویداد درباره چالش‌های بازارهای آنلاین هم گفت: «نگاهی به 10 سال گذشته نشان می‌دهد شرکت‌های سهامی عام دنیا درآمد بالای جهانی را به خود اختصاص می‌دادند و در این میان تنها مجموعه تکنولوژی‌محور، شرکت مایکروسافت بود. اما 10سال بعد کمپانی‌های دیجیتالی جای شرکت‌های بزرگ را گرفتند و همین مسئله اهمیت تجارت الکترونیک را چندین برابر می‌کند. ساختار تامین زنجیره این روزها تغییر کرده تا افرادی که محصولی برای ارائه دارند توسط یک پلتفرم به فردی که تقاضای آن محصول را دارند، متصل شوند.»
حمید محمدی، مدیرعامل دیجی‌کالا، دومین سخنران این نشست تخصصی بود. او در رویداد بررسی بازار تجارت الکترونیکی، به ارائه گزارش شش‌ماهه اول سال ۹۸ کسب‌وکارخود پرداخت و از اهمیت ارائه اطلاعات شفاف در کسب محبوبیت میان مردم، گفت: «دیجی‌کالا با ظرفیت 5هزار متر مربع مساحت و 5میلیون کالا، روزانه 500هزار کالا را پردازش می‌کند. روزانه از این سایت 4/1میلیون نفر بازدید می‌کنند، این در حالی است که سایت 10هزار مشتری جدید و 3هزار تنوع کالا در روز دارد. روزانه در این سایت 150تا200هزار کالا سفارش داده می‌شود که ارزش ریالی هرکدام از آن‌ها 418هزار تومان است.»
محمدی در ادامه با اشاره به بازدید ماهانه یونیک از این سایت، از 3400 فرصت شغلی مستقیم و 30 هزار کسبوکار ایرانی خبر داد و گفت: «در نیمه اول سال‌جاری هر فروشنده میانگین 23میلیون تومان فروش داشته، اگرچه فروشنده‌ای در مردادماه رکورد زد و توانست 20میلیارد تومان فروش را ثبت کند؛ رکوردی که در آبان به 30 میلیارد تومان رسید، البته یک کارگاه صنایع‌دستی ترمه‌بافی در یزد، فروش 83 میلیونی را توانست ثبت کند.»
مدیرعامل دیجی‌کالا با اشاره به اینکه تا سال97 ،484/31 فروشگاه آنلاین در ایران با نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد)به ثبت رسیده است، تاکید کرد:«فروش خالص دیجی‌کالا از سال 90 تا 98 به‌طور متوسط سالانه 111درصد رشد را تجربه کرده است، این در حالی است که نرخ رشد مرکب سالانه cagr ارزش خالص فروش ریالی دیجی‌کالا از سال 90 تا 98، 105درصد بوده است.»
هم‌بنیانگذار دیجی‌کالا درخصوص مشتریان این سایت تصریح کرد: «تراکم خریداران از این سایت به نسبت جمعیت در تهران، البرز، مازندران و گیلان بالاست در حالی که شهرهایی مانند سیستان‌وبلوچستان، کردستان و خراسان شمالی پایین ترین جمعیت خریداران را به خود اختصاص داده‌اند.11هزار ۱۳۲ روستا با یک حق برابر امکان انتخاب از بین ۱.۸ میلیون کالای در دسترس از طریق دیجی‌کالا را دارند. یعنی کاربر که در یک روستا است می‌تواند همان کالایی که یک تهرانی به آن دسترسی دارد را با همان قیمت خریداری کند. دورترین مسافت طی شده ،۱۸۹۴کیلومتر بوده که از تهران برای رساندن یک دسته بازی خریداری‌شده به روستای پسابندر (یکی از روستاها و بندرهای کوچک شهرستان چابهار) طی شده است. جالب توجه این است که متوسط ارزش ریالی هر سفارش در تمامی استان‌ها بیش از تهران و البرز است، دلیل عقب بودن این دو استان را باید در دسترسی شهروندان به سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌ها جست‌وجو کرد، اگرچه دفعات خرید این استان‌ها در بازه زمانی مشخص بیش از سایر استان‌هاست.»
محمدی با اشاره به سهم 34 درصدی زنان و 66 درصدی آقایان از کل کاربران دیجی‌کالا ادامه داد: «از کل مشتریان این سایت 40 درصد در زمره مشتریان وفادار قرار می‌گیرند، یعنی در شش ماه اول سال، دوبار از این سایت خرید کرده‌اند. 60 درصد باقی‌مانده هم به سایر مشتریان تعلق دارد.»
امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات آخرین سخنران این نشست تخصصی بود. او درباره چالش‌هایی در حوزه تجارت الکترونیک صحبت کرد و از تغییر تعاریف تجارت الکترونیک و اتفاقاتی که در این عرصه رخ داده، گفت، در ادامه توضیح داد: «تعاریف ما از تجارت الکترونیک تغییر پیدا کرده است. روزگاری تجارت الکترونیک با آمار شاپرک سنجیده می‌شد و شاخص تخمین تجارت حوزه الکترونیک، میزان جابه‌جایی پول از دستگاه پوز بود، اما زمانی که درگاه پرداخت اینترنتی (IPJ) به‌اندازه پوز قابل‌دسترس شد، تعریف ما هم دچار تغییر شد و خرده‌فروشی روی درگاه‌ها مبنای تجارت الکترونیک قرار گرفت. تعاریفی که بی‌شک بنا به تغییرات تکنولوژی تغییراتی را تجربه خواهد کرد.»
مطالب مرتبط:
شایعه انحلال سرآوا و آینده مبهم دیجی‌کالا و علی‌بابا چرا حتی صاحبان دیجی‌کالا پول زیادی به خانه نمی‌برند؟ وقتی خرید از دیجی‌کالا گرانتر از آمازون می‌شود
ناظمی با اشاره به رشد 6/4 درصدی صنعت آی‌تی در سال گذشته، ادامه داد: «رشد کل صنایع ما در سال گذشته، عدد منفی 9/6 درصد بوده و رشد کل اقتصاد هم منفی 4/6 درصد در بخش خدمات هم صفر درصد رشد داشتیم، این در حالی است که صنعت آی‌تی با رشد 6/4 درصدی در فضای اقتصادی که کوچک شده کاملا رشده کرده و سهم خوبی در بازار دارد. درواقع سهم آی‌تی در تولید ناخالص داخلی (GDP) 2/8 درصد است که از این عدد 1/65 درصد متعلق به CT است که اپراتورها، Fcp ها و مخابرات بازیگران اصلی آن هستند. نیم درصد هم متعلق به حوزه آی‌تی است. شاید بگویید این عددی نیست، اما وقتی از دیجیتالایز کانالی حرف می‌زنیم سهم بین 5 تا30 درصد GDP را محاسبه می‌کنیم.» او برای روشن‌تر شدن محاسبه مثال اسنپ را به‌میان آورد و گفت: «اسنپ ۱۶۰۰نفر راننده و حجم مالی گسترده‌ای دارد. هیچ‌وقت درآمد کالایی که عرضه می‌شود یا پولی که راننده می‌گیرد جزء سهم آی‌تی حساب نمی‌شود، در حالی که مزیت رقابتی اصلی این کسبوکار مبتنی بر آی‌تی است و اگر آی‌تی را از آن بگیریم عملا کسبوکار با مشکل مواجه می‌شود. این دقیقا همان جایی است که سیاست‌گذار اشتباه می‌کند، با خودش می‌گوید سهم آی‌تی دو درصد است و اگر آن را قطع کنم هیچ اتفاقی رخ نمی‌دهد. اشتباه از اینجا شروع می‌شود که در زمان قطع اینترنت، کسب‌وکارهایی که از طریق آی‌تی فعالیت می‌کنند، عملا حذف می‌شوند و ضربه‌ای که به کارشان وارد می‌آید به اندازه ۵ تا ۳۰درصد اقتصاد کشور است.»
همچنین میزگردی تخصصی با موضوع بررسی چالش‌ها در زمینه توسعه تجارت الکترونیکی در اکوسیستم کسبوکار ایران، با حضور امیر ناظمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات، سعید محمدی، مدیرعامل دیجی‌کالا، حامد رضایی، مدیرعامل مدیسه، پشتوتن پورپزشک، بنیانگذار پادرو و شهرام شریف، دبیر گروه تکنولوژی روزنامه دنیای اقتصاد برگزار شد.