تجربیاتمان را برای پیداکردن مسیر شغلی به اشتراک می‌گذاریم
مصاحبه با مونا ناصری، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل شتاب‌دهنده بانا
شتاب‌دهنده بانا که در پاییز سال ۹۶، فعالیتش را شروع کرده، دوره‌هایی متشکل از کارگاه‌های آموزشی و جلسات مشاوره فردی با هدف کمک به افراد برای پیداکردن مسیر شغلی برگزار می‌کند. این دورهها با هدف توسعه مهارت‌های نرم و ارتباطی افراد ارائه می‌شود. مونا ناصری، بنیان‌گذار بانا، دانش‌آموخته کارآفرینی دانشگاه تهران است و به گفته خودش، برای پیداکردن مسیر شغلی تلاش زیادی کرده است. با او به گفت‌وگو نشستیم تا برایمان از تجربه‌هایش در پیداکردن مسیر شغلی بگوید.
ایده شتاب‌دهنده بانا چه سالی و چطور شکل گرفت؟
ایده اولیه شتاب‌دهنده بانا پاییز ۹۶ شکل گرفت. من به همراه دوست و شریکم خانم رحیمی سعی کردیم راهی پیدا کنیم تا به دانشجویان کمک کنیم که راحت‌تر و سریع‌تر مسیر تحصیلی و شغلی آینده‌شان را مطابق با علاقه و نه اجبار انتخاب کنند. در این راستا از تجربیات گذشته خودمان استفاده کردیم تا راهی برای مهندسی مسیر شغلی ارائه کنیم.
اوایل فکر کردیم می‌توانیم با پروژه‌های کاری کوچک و دانشجویی به افراد کمک کنیم و تقریبا تا بهار ۹۷ مشغول اجرای کارهای پروژه‌ای بودیم و سعی کردیم نتایج پروژه‌ها را با دانشجویان جمع‌بندی کنیم.
با شروع تابستان۹۷، یکسری مطالعات جانبی را شروع و رویکردهای دنیا را در این زمینه بررسی کردیم، البته هنوز به‌صورت جدی عبارت مسیریابی شغلی برایمان مطرح نبود و بیشتر به‌دنبال آموزش یکسری مهارت‌ها برای ایجاد آمادگی در دانشجویان برای ورود به شغل بودیم.
خانم رحیمی از قبل مسئول فرهنگ‌سازی و ترویج در مرکز کارآفرینی دانشگاه صنعتی شریف بودند و من هم مدیر شتاب‌دهنده شریف بودم به‌واسطه این تجریبات ما از قبل با یکسری جوان بالای ۱۸ سال در ارتباط بودیم که آینده روشنی برای خود متصور بودند. در همین روزها با مفهوم تپ یا همان تلنت اکسلریتور پروگرم آشنا و متوجه شدیم در خارج از کشور مهارت‌ها و توانمندی‌هایی به صورت یکپارچه به دانشجویان و فارغ‌التحصیلان ارائه می‌شود که کمک می‌کند افراد سریع‌تر وارد مسیر شغلی خود شوند. در سیلیکون‌ولی تپ‌های زیادی برای ورود افراد به شرکت‌های بزرگ مانند گوگل، فیس‌بوک و… وجود دارد و خیلی از این تپ‌ها نقش واسطه عمل دارند و فرایند ورود افراد به شرکت‌های بزرگ را تسهیل می‌کنند.
یکی از این تپ‌ها در هند بود که در کنار یک دانشکده مدیریت بازرگانی (MBA) فعالیت می‌کرد و برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی دوره‌های ۳ماهه برگزار و کمک می‌کرد دانشجویان با مهارت‌های بالاتر و شانس بیشتری وارد بازار کار شوند.
این مرکز هندی یک سال از فعالیتش در زمینه مهارت‌آموزی و توانمندسازی را مطالعه و ارزیابی کرده بود و نتایج مطالعاتشان نشان می‌داد فارغ‌التحصیلانی که این دورهها را گذرانده بودند، توانستند کمتر از ۶ ماه بعد از فارغ‌التحصیلی مشغول به‌کار شوند، بنابراین بعد از آشناشدن با این مرکز هندی، مسیرمان شفاف‌تر شد.
مرکزی با این ویژگی‌ها که خدمات توانمندسازی ورود به بازار کار را به همراه مچ میکینگ شغلی به صورت یکپارچه ارائه کرده باشد در ایران وجود نداشت. ما در هر یک از دسته‌بندی‌های این خدمات نظیر آموزش، مشاوره، کاریابی، مانیتورینگ و شبکه‌سازی مجموعه‌های موجود در کشور را بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم این مدل تلنت اکسلریتور که تمامی خدمات را یکپارچه ارائه می‌کند جذاب‌تر است و شروع به برنامه‌ریزی برای اجرای آن کردیم، اما در مدل اولیه‌مان تمرکز روی فرد و شناخت خود بود.
در نتیجه مدل سازمانی اولیه بانا شکل گرفت و تقریبا تابستان ۹۷ ابعاد مختلف کار کاملا مشخص شد. در این میان بخش مطالعاتی پروژه «ناحیه نوآوری شریف» را هم برعهده گرفتیم که با طراحی تلنت اکسلریتور هم‌زمان تمام شد.آموزش‌های ما در شتاب‌دهنده بانا پیرامون مهارت‌های نرم شکل گرفت. مهارت‌های نرم در دنیا در پنج دسته خلاصه می‌شوند که شامل مهارت‌های فردی، مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های راهبری، خلاقیت و حل مسئله و آداب و اخلاق کاری است. تلنت اکسلریتور ما تصمیم گرفت روی آموزش مهارت‌های نرم بدون در نظر گرفتن رشته تحصیلی افراد تمرکز کند و ماموریت آن در این حوزه تعریف شد.
بعد از پیگیری‌های متعدد برای پیدا کردن مدرس و مربی‌های مناسب، در میان بنیانگذاران موفق استارتاپ‌ها افراد با مهارت‌های ارتباطی بالا که توانایی آموزش را هم داشتند شناسایی کردیم.
مدرس‌های پک اولیه دوره‌های ما از بنیانگذاران استارتاپ‌هایی مانند سلام سینما، گروه آموزشی مفید، رادیو کار نکن و استادکار بودند. سیکل اول را اسفند ۹۷ عملیاتی شروع کردیم و تا امروز تمرکزمان بر روی خود سیکل‌ها بوده است و برای سیکل سوم در حال جذب تلنت هستیم.
تا امروز استقبال از دورهها به چه صورت بوده است؟
تا امروز در بانا دو دوره برگزار کردیم؛ اولین دوره به صورت ۱۲ هفته ای از اسفند ۹۷ تا خرداد ۹۸ با ۱۲ شرکت‌کننده برگزار شد. دوره دوم نیز به صورت ۱۲ هفته ای در تابستان ۹۸ با ۳۲نفر برگزار شد. این شرکت‌کنندگان دانشجویان ۱۸ تا ۲۸ سالهای بودند که پس از مصاحبه و بررسی بیش از ۲۰۰ رزومه انتخاب شدند. در پایان هر دوره یک برنامه مچ‌میکینگ داریم که افراد را به موقعیت‌های شغلی پاره‌وقت دارای درآمد یا کارآموزی معرفی می‌کنیم و تا امروز از ۴۴ دانش‌آموخته این دورهها، ۲۱نفر مشغول به‌کار شده‌اند.
از دوره‌ای که قرار است بانا در اسفند برگزار کند، برایمان بگویید.
برای اوایل اسفندماه یک دوره ۶ هفته‌ای برگزار خواهیم کرد که روی مهارت‌های نرم دانشجوها با سبک‌های مختلف آموزشی کار می‌کند. این سبک‌های مختلف شامل مدل کارگاه‌های آموزشی مستقیم، کارگاه‌های تعاملی، بازی، بازدیدهای محیطی و مشاوره‌های فردی و گروهی است و سعی کردیم برای هر موضوعی از سبک آموزشی مخصوص به خود استفاده کنیم.
دوره پیش رو شامل چه محورهایی است، چه تعداد متقاضی تا امروز داشته است؟
این دوره از اول اسفندماه امسال شروع و تا هفته اول اردیبهشت ماه ۹۹ ادامه خواهد داشت. در این دوره هر هفته یک تم خاص دارد که تمرکز بازی‌ها و آموزش‌ها روی تم موردنظر خواهد بود. این دوره را با آداب جست‌وجوی شغل برای کاراولی‌ها شروع می‌کنیم و بعد وارد طراحی مسیر شغلی می‌شویم و مشاوره‌هایی برای سنجش سبک یادگیری و هوش هیجانی خواهیم داشت. در گام بعدی، نوع ارتباط برقرار کردن را آموزش می‌دهیم و در ادامه به‌سراغ بازبینی مسیر شغلی موردنظر می‌رویم و سعی می‌کنیم با دورهمی‌های انتقال تجربه، افراد توانمندی را به دانشجویان معرفی کنیم. انواع تفکر و تفکر طراحی را آموزش می‌دهیم. همچنین هر هفته تمرین‌هایی برای دانشجویان در نظر گرفتیم و در دو هفته آخر، تمرکزمان روی شیوه‌های مصاحبه و قراردادنویسی و آشناشدن با شرکت‌هاست. در پایان یک رویداد تلنت دی خواهیم داشت که بین کارشناس‌های منابع انسانی که دعوت می‌شوند و دانش‌آموختگان دوره، ارتباطاتی به قصد دریافت پیشنهادات کاری، شکل می‌گیرد.
مطالب مرتبط:
چند شتاب‌دهنده شرایط دریافت تهسیلات صندوق شکوفایی را دارند؟ تراکم شتاب‌دهنده‌ها در تهران،مشکل بزرگ اکوسیستم استارتاپی
تا امروز چه میزان ثبت‌نامی داشته‌اید، آیا در زمینه تامین مالی توانسته‌اید از حمایت مراکز دولتی بهره‌مند شوید؟
طبق آخرین آمار، ۲۳۰ نفر با تنوع دانشگاهی و سنی، برای شرکت در این دوره فرم ارسال کردند که ما با بیش از ۹۰ نفر مصاحبه حضوری داشتیم و منتظر نهایی شدن تلنت‌های منتخب هستیم.
ما در بهار ۹۷ در یک جلسه حضوری با آقای دکتر ستاری و مشاور امور بانوان ایشان ارائه‌ای از فعالیت‌ها و برنامه‌های پیش روی بانا داشتیم و معاونت علمی و فناوری در این زمینه از ما حمایت مالی کرد تا بتوانیم بخشی از هزینه‌هایمان را پوشش دهیم. با این حمایت‌ها هزینه دوره برای دانشجویان دارای تخفیف شد. در دو دوره اول و دوم هزینه‌هایمان تقریبا بین ۴ونیم تا ۵میلیون تومان برای هر تلنت بود. در دوره اول از تلنت‌ها تقریبا ۳۰۰هزار تومان دریافت کردیم و برای هر تلنت در دوره دوم ۵۰۰هزار تومان گرفتیم و باقی هزینه‌ها توسط معاونت پوشش داده شد. این اتفاق جذابی بود به این دلیل که این دورهها موردتایید یک سازمان دولتی قرار گرفته بود و مبلغ هم برای دانش‌آموختگان قابل‌پرداخت بود.
در دوره سوم حمایت مالی معاونت تقریبا به پایان رسیده و مجبور شدیم هزینه‌ها را بسیار بیشتر از قبل مدیریت کنیم به همین خاطر با تغییری در ساختار دوره، برنامه‌ای ۶ هفته‌ای را طراحی کردیم و تمرینات را با بخش پروژه جایگزین کردیم، اما ساعت آموزشی را کاهش ندادیم، یعنی ۱۰۵ ساعت آموزشی در خدمت دانشجویان خواهیم بود. در این دوره به کمک فاند باقی‌مانده از معاونت، از دانشجوها ۱میلیون و ۱۱هزار تومان دریافت خواهیم کرد.
در دوره پیش رو سیکل آموزش از نظر زمانی فشرده شده که برای دانشجویان خیلی جذاب بود. البته تضمین می‌کنیم که کیفیت این دوره افت پیدا نکرده و حتی در سه مورد، با توجه به فیدبک تلنت‌های پیشین، کارگاه‌های جدید را اضافه و جایگزین کارگاه‌های قبلی کرده‌ایم. متاسفانه خیلی از متقاضیان برای پرداخت هزینه دوره با مشکل مواجه هستند، بنابراین سعی کردیم اقساط دانشجویی در نظر بگیریم و در دورهمی‌ها از تلنت‌های قبلی بخواهیم که حضور داشته باشند و با دانشجویان ارتباط بگیرند و تجربیات و فوایدی که از گذراندن دورهها به‌دست آورده بودند را به رایگان در اختیارشان قرار دهند. هر تلنت با ۱۷ مربی در ارتباط خواهد بود و تسهیلگران هرزمانی که احتیاج باشد پاسخ‌گوی سوالات ایشان خواهند بود.
و سخن آخر؟
در شتاب‌دهنده بانا سعی کردیم مدلی که خودمان در کار استفاده کردیم را منعکس کنیم. خودم در دانشگاه صنعتی شریف و همینطور دیگر اعضای تیم‌مان تاکنون اتفاقاتی را براساس شانس تجربه کردیم که مسیر شغلی ما را رقم زده است. ما تلاش کردیم تاثیر شانس برای تعیین مسیر شغلی را به حداقل برسانیم و کارهای لازم برای آماده شدن جهت ورود به بازار کار را مهندسی کنیم.
برای برگزاری این دورهها خیلی انرژی گذاشته‌ایم و در زمینه تولیدمحتوا تلاش زیادی کردیم. اگر دانشجویان وارد دوره‌ی شتابدهی بانا شوند قطعا برایشان جذاب خواهد بود. برای تولیدمحتوای این دورهها به اندازه سالهای کاری و تحصیلی خودمان وقت گذاشته‌ایم، اگرچه تیم و مربیان، جوان هستند، اما اشتیاق آن‌ها برای کمک به دانشجویان کار اولی، و سوابق کاری برخی از آن‌ها به عنوان مشاوره منابع انسانی مجموعه‌هایی چون دیجی کالا و کافه بازار و … اطمینان بخش حضور در این دوره و رسیدن به نتایج مثبت خواهد بود.