صباایده: از تبلیغات تا سرمایه‌گذاری خطرپذیر
نگاهی به سیر رشد و تحول هلدینگی که حالا بزرگترین مجموعه استارتاپی ایران است
1383- همه‌چیز از کلوپ شروع شد: محمدمهدی و محمدجواد، برادران شکوری مقدم فعالیت خود را از دی ماه سال 1383 با راه‌اندازی سرویس کلوپ شروع کردند. این ایده از محبوبیت سرویس اورکات در ایران که یک شبکه اجتماعی در گوگل بود، به ذهنشان رسید و با سرمایه 5 میلیون تومان، کار خود را آغار کردند.
1385- تولد صباویژن و ورود به حوزه تبلیغات: حدود دو سال بعد با اعتقاد به این موضوع که با راه‌اندازی آژانس تبلیغاتی می‌توانند موفق‌تر عمل کنند، صباویژن را راه‌اندازی کردند. این مجموعه در ابتدا برای تبلیغات روی سایت‌های پرترافیک که مجموعه صباایده راه‌اندازی می‌کرد، بود و در حال حاضر برای فراهم آوردن درآمدزایی اینترنتی برای دیگر صاحبان وب‌سایت‌ها فعالیت می‌کند.
1386- خرید میهن‌بلاگ: اواخر سال 86 این دو برادر تصمیم می‌گیرند تا با سیاست جدیدی، میهن بلاگ را خریداری کنند. آن‌ها با سرمایه‌ای که این چند سال به دست آورده بودند، میهن بلاگ را به قیمت 90 میلیون تومان خریداری کردند. آن زمان این مبلغ برای خرید یک وب‌سایت پول زیادی بود اما آن‌ها به این نتیجه رسیده بودند که اگر می‌خواهند به عنوان یک آژانس دیجیتال دیده شوند باید به رسانه‌های بیشتری دسترسی داشته باشند. میهن بلاگ بستری برای وبلاگ‌نویسی ایرانی است و فعالیت خود را از سال 1383 آغاز کرده است.
1388- کاپرمارکت یک تجربه ناموفق: بعد از چند تجربه موفقیت‌آمیز، آن‌ها ایده جدید خود را تحت عنوان کاپرمارکت راه‌اندازی کردند. کاپرمارکت که یک سوپرمارکت آنلاین بود که به‌علت رایج نبودن فرهنگ خرید اینترنتی و حاشیه سود بسیار پایینِ، نتوانست جایگاه خود را پیدا کند که در نهایت آن‌ها تصمیم بر تعطیلی کاپرمارکت گرفتند.
اخبار اکوسیستم استارتاپی ایران را در سایت آی‌چیزها بخوانید
1389- تولد سایتی که بعدها غول کسب‌وکار اینترنتی ایران شد: در سال 89 برادران شکوری پلتفرم آپارات را راه‌اندازی کردند. این سایت که بستری برای اشتراک‌گذاری و شبکه‌ی اجتماعی ویدیویی است از موفق‌ترین سرویس‌های ارائه شده توسط این شرکت است و تقریبا هر روز ۹میلیون ویدئو در آپارات دیده می‌شود. سایتی که از نظر خیلی‌ها، محبوبیتش تنها به علت فیلتر بودن رقیب بین‌المللی خود یعنی یوتیوب است اما خودشان معتقدند که این موفقیت تنها بخاطر ذهن خلاقشان است و هر کس دیگری هم اگر خلاقیت داشت می‌توانست در زمان فیلترشدن یوتیوب در سال 88، همین کار را انجام دهد. سایتی که حالا رتبه زیر 80 دنیاست و به نظر می‌رسد از این نظر حداقل برای دیگر سایت‌های ایرانی دست‌نیافتنی باشد.
1393- ورود به بازار نمایش خانگی آنلاین: سال 1393 شرکت صبا ایده پای خود را از این هم فراتر گذاشته و پلتفرم فیلیمو که در حوزه وی‌او‌دی فعالیت می‌کند، را به مجموعه خود اضافه کرد. طبق نظرسنجی که صباایده از کاربرهای خود تهیه کرده است، فیلیمو در فعالیت 4 ساله خود رشدی نزدیک به 120 درصد داشته است و بیش از 4میلیارد و 660 میلیون دقیقه فیلم و سریال تماشا شده است که 57 درصد محتواهای تماشا شده توسط مشترک‌های فیلیمو، محتواهای ایرانی بوده است.
بیشتر بدانید: رشد ۷۴ درصدی تماشای آنلاین انیمیشن در روزهای قرنطینه
1396- شروع سرمایه‌گذاری‌های استارتاپی صباایده: سال 1396 مجموعه صباایده یک میلیارد و ۵۰۰میلیون تومان روی استارتاپ پلاک سرمایه‌گذاری کرد و سهامدار این پلتفرم شد. پلاک فعالیت خود را از سال 95 در حوزه سرویس‌های خدماتی مانند نظافت منزل، خشکشویی، کارواش و … در شهرهای تهران، کرج، اصفهان و شیراز شروع کرده است. درواقع این سرمایه‌گذاری بر حوزه خدمات کمی عجیب به نظر می‌رسید. در همین سال صباایده بخشی از سهام سینماتیکت را هم خرید تا پرتفوی این هلدینگ بزرگ‌تر و متنوع‌تر شود.
1398- گردشگری بازار تازه صباایده: سال 1398 صبا ایده به دو حوزه گردشگری و سینما ورود پیدا کرد. در بهمن ماه سال 98، هلدینگ صبا ایده، اعلام کرد که در استارتاپ فلایتیو سرمایه‌گذاری کرده است. این شرکت با سرمایه گذاری در یکی از دو استارتاپ بزرگ حوزه گردشگری و با در اختیار گرفتن ۲۰ درصد از سهام فلایتیو به طور رسمی وارد بازار فروش و رزرواسیون بلیط هواپیما و قطار شده است. صنعتی که به گفته صبا ایده یک صنعت مهم و بزرگ در همه دنیا است و هنوز در بخش آنلاین به تکامل نرسیده است و این شرکت با سرمایه‌گذاری در این شرکت قصد دارد به عنوان دومین بازیگر بزرگ این حوزه سهم بیشتری از این بازار را بگیرد.
بیشتر بدانید: صبا ایده مالک صددرصد سهام سینما تیکت شد
1398- مالکیت 100درصدی سینماتیکت: اما در روزهای پایانی سال 98 با وجود شیوع بیماری کرونا و رکود شدید در صنعت سینما، برادران شکوری که در سال 95 روی پلتفرم سینماتیکت سرمایه‌گذاری کرده بودند، سهم ۴۵ درصدی خود را به سهم ۱۰۰ درصدی تبدیل کرده و حالا مالک بزرگترین پلتفرم فروش بلیت آنلاین سینما شده است. سینماتیکت پلتفرمی با سابقه هشت سال حضور در صنعت سینما ایران است که به عنوان قدیمی‌ترین و اولین سامانه فروش آنلاین بلیط سینما شناخته می‌شود.
1399- صباایده یک وی‌سی عملگرا؟ حال باید دید آیا هلدینگ صباایده در حال تبدیل شدن به یک وی‌سی قدرتمند و فعال در اکوسیستم استارتاپی است؟ و قصد دارد روی چه استارتاپ‌های دیگری مرتبط با کسب‌وکارش سرمایه‌گذاری کند؟ یک سرمایه‌گذار بی‌سروصدا که بیشتر از اینکه برنامه رسانه‌ای داشته باشد عملگراست.
شاید هلدینگ صباایده بتواند در سال 99 اکوسیستم استارتاپی را که مدت‌هاست از حضور یک وی‌سی نترس و خطرپذیر محروم بوده، با حوزه سرمایه‌گذاری آشتی دهد. اتفاقی که می‌تواند یک الگوی خوب برای استارتاپ‌های بزرگی چون دیجی‌کالا، اسنپ و آپ باشد تا به دور از خطاهای گذشته سرمایه‌گذارهای خطرپذیر به رونق دوباره این فضا کمک کنند. از طرفی به نظر می‌رسد صباایده با تصاحب سینماتیکت قصد دارد در حوزه کسب‌وکارهای سینما نقشی پررنگ‌تر را ایفا کند. نقشی که از تهیه‌کنندگی محصولات سینمایی گرفته تا مدیریت فضاهای سینمایی را می‌تواند شامل شود.
گزارش: زهرا قنبری
آرزو می کنم سروش را بخرند و بار دیگر وارد بازار پیام رسانی بشوند. فیلتر شدن های کلوپ از جمله لحظات غم انگیز صنعت فاوا بوده. همچنین یکی از موتورهای جست و جو را هم بخرند تا آلفابت ایران تمام قد شکل بگیرد.