تشکیل کمیته بلاک‌چین در فرابورس
امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران در نشست خبری فاینکس دوازدهم اعلام کرد
امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران طی یک نشست خبری در دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی بورس، بانک و بیمه به ارائه آماری از عملکرد این رکن بازار سرمایه در سال 97 و فروردین‌ماه سال 98 پرداخت و از برنامه‌های توسعه‌ای و در دست اقدام فرابورس در سال پیش رو سخن گفت.
به گفته هامونی ارزش معاملات فرابورس در سال ۹۷ به رقم ۱۰۱ هزار میلیارد تومان در مجموع دادوستدهای انجام‌شده در تمامی بازارها رسید و با افزایش ۷۱ درصدی نسبت به سال 96 روبرو شد و رکورد جدیدی ثبت کرد.
او همچنین خبر داد: «فرابورس ایران در سال گذشته توانست از طریق پذیره‌نویسی اوراق و سهام شرکت‌های سهامی عام، افزایش سرمایه شرکت‌ها، عرضه‌های اولیه سهام و اسناد خزانه اسلامی به میزان ۳۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان تامین مالی برای دولت و بنگاه‌ها به ارمغان آورد.»
هامونی با اشاره به آمار معاملات فرابورس در فروردین ماه سال جاری از افزایش شاخص کل این بورس از سطح 2250 واحدی به ارتفاع 2400 واحدی خبر داد و بیان کرد: «ارزش بازار نیز از رقم 257 هزار میلیارد تومان به 276 هزار میلیارد تومان رسید و ارزش معاملات با رشد 187 درصدی نسبت به فروردین ماه سال گذشته رقم 7600 میلیارد تومان ثبت شد.»
فین‌استارز فرصتی برای شنیدن صدای اکوسیستم نوآوری است
مدیر عامل فرابورس ایران با اشاره به نحوه حضور فرابورس در دوازدهمین نمایشگاه بورس، بانک و بیمه اعلام کرد: «چند سالی است در این نمایشگاه با چهره جدیدی حاضر می‌شویم و قصد بر این بوده که از این فرصت استفاده کنیم و صدای اکوسیستم نوآوری را در این بازار بشنویم.»
او به این صورت ادامه داد: «زمانی‌که از توسعه و پیشرفت اکوسیستم نوآوری در بازارهای مالی صحبت می‌شود، فقط می‌شنویم که نوآوری خوب است؛ اما کمتر از خودمان شروع می‌کنیم. ما می‌خواهیم ارتقا بهره‌وری را از خودمان شروع کنیم.»
هامونی از استقبال گسترده استارتاپهای فین‌تک از رویداد فین‌استارز خبر داد و گفت: «فین‌استارز برنامه‌ای است که بر اساس آن بازار سرمایه می‌خواهد نوآوری‌ها و رفع چالش‌ها را از خودش شروع کند، سال‌های گذشته استارتاپ‌هایی در این رویداد حضور داشتند که یک تیم دو نفره بودند و در حوزه‌های مختلف فین‌تک فعالیت می‌کردند اما هم اکنون که در قالب رویداد فین‌استارز رشد کردهاند به شرکت‌های بزرگ و موفقی بدل شده‌اند.»
به گفته مدیرعامل شرکت فرابورس، استارتاپهای موفق، آنهایی هستند که موفق به جذب سرمایه شده‌اند، به این دلیل که سرمایه‌گذار آنها را دیده و کارشان را پسندیده و حاضر شده تا برایشان پول خرج کند. استارتاپهای ناموفق نیز اگر مقاومت و پایداری داشته باشند، می‌توانند با تلاش بیشتر برای سال آینده آمماده شوند و کاربران خود را در بازار سرمایه جذب کنند. ما امیدواریم بتوانیم به بازار سرمایه و بهبود تکنولوژی از طریق همین استارتاپ‌ها کمک کنیم.
درخواست استارتاپ‌ها برای پذیرش در فرابورس
هامونی با اشاره به تاثیرگذاری رویداد فین استارز بر رشد و پیشرفت استارتاپ‌ها، گفت: «استارتاپ‌هایی که موفق به پیدا کردن سرمایه‌گذار شوند و رشد کنند، می‌توانند درخواست پذیرش در فرابورس داده و به مرحله عرضه اولیه سهام خود برسند.»
مدیرعامل شرکت فرابورس ایران ادامه داد: «ما استارتاپهای بزرگی در کشور داریم که اکنون به شرکت‌های بزرگی تبدیل شده و درخواست عرضه اولیه در فرابورس را داده‌اند؛ اما برخی از فین‌تک‌ها با ادبیات بازار سرمایه آشنا نیستند و دو بحث شفافیت و حاکمیت شرکتی مهم‌ترین مواردی است که در حال حاضر برای ورود استارتاپ‌ها به فرابورس با آن مشکل داریم؛ چراکه این شرکت‌ها برای ورود به فرابورس باید ادبیات بازار سرمایه را یاد بگیرند و به استانداردهای لازم برسند.»
مردمی کردن اقتصاد
مدیرعامل فرابورس با بیان اینکه مردمی کردن اقتصاد یکی از محورهای اصلی اقتصاد مقاومتی است، تصریح کرد: «سازوکاری که در بازار سرمایه است باعث مردمی شدن اقتصاد می‌شود و از سوی دیگر در بحث مبارزه با مفاسد اقتصادی نیز بازار سرمایه عملکرد خوبی داشته، هرچند که قطعا با نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم، اما به هر ترتیب اکوسیستم بازار سرمایه طوری طراحی شده است که امکان فساد در آن کم است.»
عملکرد بازار دارایی فکری
هامونی در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر 318 دارایی فکری در بورس ایده فرابورس درج شده است، گفت: «از این تعداد 300 اختراع، 15 طرح صنعتی و 3 علامت تجاری هستند که برای 12 مورد از آنها معامله انجام شده که شامل هشت اختراع، دو طرح صنعتی و دو برند می‌شود.»
وی با اشاره به انجام 10 میلیارد تومان معامله برای دارایی‌های فکری، بیان کرد: «ما دومین کشوری در دنیا هستیم که این مقدار معامله را در زمینه دارایی فکری محقق کرده‌ایم.»
به گفته مدیرعامل فرابورس ایران این امر می‌تواند به عنوان تجربه ایران در سایر بورس‌ها نیز مورد توجه قرار گیرد، چراکه استادان و دانشجویان و افراد خلاق توانسته‌اند 10 میلیارد تومان از این بازار درآمد کسب کنند، در حالی که اگر این بازار نبود، این طرح‌ها با قیمت نازلی خریداری می‌شدند.
ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بازار سرمایه
هامونی با بیان اینکه ما پس از دارایی فکری، قصد داریم شرکت‌های دانش‌بنیان را وارد بازار سرمایه کنیم تا سهام‌شان ثبت شود، گفت: «وی‌سی‌ها و صندوق‌های جسورانه را ثبت کردیم و مجوز دادیم که تاکنون 550 میلیارد تومان پول تجهیز کردهاند و این موارد می‌توانند به تامین مالی اکوسیستم نوآوری و دانش‌بنیان در کشور کمک کند.»
او با بیان اینکه به صندوق‌های Fund of Funds مجوز دادیم، توضیح داد: «از طریق راه‌اندازی این صندوقها ظرفیت جدیدی برای دولت و نهادهای حاکمیتی رقم خواهد خورد تا منابع مالی نهادهای حاکمیتی به جای سرمایه‌گذاری مستقیم، در صندوق‌های جسورانه دانشگاهی و بخش خصوصی تزریق شود و بدین ترتیب سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها و به طور کلی اکوسیستم دانش‌بنیان به مسیر بهتری هدایت شود و ما امیدواریم که در تابستان امسال شاهد پذیره‌نویسی این صندوقها باشیم.»
خرید و فروش سهام دارای‌هایی فکری
مدیرعامل فرابورس ایران همچنین درخصوص شرایط معامله میان خریداران و صاحبان سهام دارایی‌های فکری، بیان کرد: «این معاملات هم می‌تواند به صورت نقد و هم شرایطی انجام شود. اگر شرایطی باشد، مهم است که خریدار بدهکار بانکی نباشد و علاوه بر این بدهی مالیاتی نداشته باشد.»
به گفته هامونی مالکیت دارایی‌ها نیز باید در ابتدا ثبت شوند و در ادامه به لحاظ علمی‌بودن و داشتن نوآوری نیز توسط پارک‌های علم و فناوری پردیس و دانشگاه تهران که با آنها همکاری می‌کنیم، بررسی می‌شوند.
استارتاپ‌ها تحت‌الشعاع اتفاقات و سیگنال‌های اشتباه قرار نگیرند
او در خصوص سیگنال‌های اشتباهی که به استارتاپ‌ها برای ورود به بازار سرمایه داده می‌شود، توضیح داد: «شاید خریداری بخواهد برای چانه‌زدن، فضای مذاکرات را با سیگنال‌های اشتباه به نفع خودش تغییر دهد، اما توصیه من به استارتاپ‌ها این است که تحت‌الشعاع برخی از این اتفاقات قرار نگیرند و کار خود را ادامه دهند. البته استارتاپ‌ها باید اعتماد به نفس داشته باشند اما نباید اغراق کنند.»
او در رابطه با ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها که بسیاری از آنها در این مورد مشکل دارند و معتقدند که ارزششان بالاتر از مقدار تعیین شده است، تاکید کرد: «این بازار است که ارزش‌گذاری و ارزش هر شرکتی را مشخص می‌کند و هیچ‌کس در مقامی نیست که بگوید که ارزش این شرکت بالاتر یا پایین‌تر از میزان واقعی آن است.»
مدیرعامل فرابورس ایران ادامه داد: «برخی از استارتاپ‌ها می‌خواهند یک شبه پولدار شوند و این در حالی است که باید بدانند بسیاری از شرکت‌های موفق، سالیان دراز خاک صنعت را خورده‌اند تا پیشرفت کردهاند. این موارد را استارتاپ‌ها باید یاد بگیرند؛ چراکه قرار نیست تا وضعیت اقتصادی و شاخص‌ها کمی تغییر می‌کند بگویند مشکل برای ادامه راهمان وجود دارد و محدودیت داریم.»
هامونی با اشاره به اهمیت داستان‌های شکست اکوسیستم استارتاپی در رشد استارتاپ‌هایی که در حال فعالیت هستند، بیان کرد: «استارتاپ‌ها باید علاوه بر داستان‌های موفقیت، داستان‌های شکست افراد فعال در حوزه نوآوری را بخوانند چراکه این کار کمک بزرگی به پیشرفت آنها می‌کند.»
تامین مالی هزار میلیارد تومانی در انتظار مجوز بانک‌ها به وی‌سی‌های بانکی
مدیرعامل فرابورس ایران در ادامه در پاسخ به پرسشی مبنی بر محقق نشدن تامین مالی هزار میلیارد تومانی از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه در سال گذشته، تشریح کرد: «اقداماتی که در حوزه سرمایه‌گذاری جسورانه صورت گرفته بسیار امیدوارکننده است و البته چالش‌هایی نیز داشتیم که قرار بود در سال گذشته سرمایه‌گذاری به هزار میلیارد تومان برسد، اما در همان زمان حکمی دادند که به وی‌سی‌های بانکی، علاوه بر سازمان بورس و اوراق بهادار باید بانک مرکزی نیز مجوز دهد و ما آنها را به بانک مرکزی فرستادیم و این موضوع در حال بررسی است که امیدواریم وی‌سی‌های بانکی بتوانند مجوز بگیرند.»
او در ادامه با اشاره به اینکه تامین سرمایه از طریق وی‌سی با تسهیلات بانکی متفاوت است، گفت: «مشارکت در قالب وی‌سی هزینه‌ای ندارد و تفاوت تامین مالی بانک‌محور با وام نیز همین است. اینکه گفتیم در وی‌سی‌ها از منابع غیربانکی استفاده می‌شود، منظور از منابع بانکی تسهیلات بانکی بود.»
او به این صورت ادامه داد: «در زمینه وی‌سی بانکی، بانک‌ها قرار نیست منابعی را تزریق کنند، بلکه می‌توانند مدیریت برخی فاندها را در اختیار بگیرند که این مسئله کاملا جدا از بنگاه‌داری بانک‌هاست و ما می‌توانیم بانک‌ها را به عنوان مدیران صندوق‌های کشور بدانیم، همانطور که در دنیا نیز بانک‌ها مدیریت صندوق‌های بزرگ و مهم را در اختیار دارند، اما سرمایه و وجوه برای مردم است.»
استفاده از بلاک‌چین در بازار سرمایه
هامونی همچنین با بیان اینکه بحث رمزارزها در حیطه وظایف بازار سرمایه نیست، گفت: «نکته مهم در این زمینه استفاده از فناوری بلاک‌چین در توسعه این بازار است که در این راستا یک کمیته بلاک‌چین را زیرنظر هیات‌مدیره فرابورس ایجاد کردیم و پس از 6 ماه این کمیته بررسی‌های خودش را از روند‌های جهانی و فین‌تک‌هایی که در داخل در این زمینه فعالیت می‌کنند، اعلام خواهد کرد.»
او در نهایت اعلام کرد: «حوزه‌های ATO و STO مهم‌ترین مواردی هستند که می‌تواند از فناوری بلاک‌چین در بازار سرمایه برای آنها استفاده کنند. فرابورس، خود قصد ورود به این حوزه را ندارد و هدفش همکاری با فعالان این حوزه است؛ در همین راستا هم با برخی فین‌تک‌ها وارد بحث تفاهم‌نامه شده‌ایم.»
مدیرعامل فرابورس ایران در ادامه، برنامه‌های فرابورس برای سال 98 را به این صورت بیان کرد:
- توسعه تکنولوژی و ارائه چند محصول تکنولوژیک در نرم‌افزارهای مرتبط
- استفاده از هوش‌مصنوعی در نظارت و سامانه‌های نظارتی بازار
- توسعه بازار دانش‌بنیان و SME در تحریک بازار، اصلاح قوانین و مقررات و شفافیت و حاکمیت شرکتی
- توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری
- انجام پروژه‌های مشترک با بورس‌ها (بورس تهران، کالا، انرژی)
- سرمایه‌گذاری فرابورس در حوزه‌های مختلف و فین‌تک‌های مرتبط
- تقویت ساختارهای امنیت اطلاعات
- تقویت فرهنگ سرمایه‌گذاری و سواد مالی که پکیج‌ها و محصولات استارتاپی خوبی هم در این حوزه‌ها وجود دارد