ساترا صدای کیهان را هم درآورد: به‌جای خودرقیب‌پنداری با پلتفرم‌ها، خودت را اصلاح کن!
احتمالا در جریان نامه‌ای که سعید مقیسه رئیس ساترا (سازمان تنظیم…..) به رئیس سازمان صداوسیما نوشته هستید، نامه‌ای که در بعضی رسانه‌ها با عنوان‌هایی مثل «تعلیق فیلیمو، نماوا و فیلم نت» منعکس شد در حالی که بیشتر یک وزن‌کشی به نظر می‌رسید برای دادن گوشی به دست ویاودیها. اگر این نامه را حمله‌ای از سوی ساترا به شبکه نمایش خانگی در نظر بگیریم، ضد حمله به ساترا دیروز از جایی شکل گرفت که فکرش را نمی‌کرد یعنی روزنامه اصولگرای کیهان که البته تنها نبود و یکی از نماینده‌های معروف مجلس هم بخش دیگری از این ضد حمله را تشکیل می‌داد.
مرور حمله
برای اینکه به خوبی در جریان ضد حمله قرار بگیرید بد نیست که کمی درباره جزئیات حمله ساترا و نامه‌ای که رئیس آن به صداوسیما نوشته بود بدانید. در این نامه مقیسه خط و نشان کشیده بود که اگر سرپیچی شبکه نمایش خانگی از نظارت ساترا ادامه داشته باشد چه عواقبی در انتظار آنهاست مثلا در بندی از نامه خطاب به اداره کل بازرگانی صداوسیما به جلوگیری از تبلیغات شرکت‌هایی که در پلتفرم‌ها تبلیغ پخش می‌کنند تاکید شده و اقدام مشابه با تبلیغ‌کنندگان در شبکه‌های ماهواره‌ای را خواسته شده بود.
مقیسه در بند دیگری نوشته بود که ارسال نامه به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای عدم خدمت‌رسانی به دیتا سنترها در دستور کار اجرایی ساترا قرار گرفته است و از وزارت صمت برای لغو نشان اینماد برخی از پلتفرم‌ها درخواست کرده. در این نامه به جبلی اعلام شده بود که ساترا با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای عدم صدور مجوز تبلیغات شهری و با معاونت علمی ریاست جمهوری و سازمان تبلیغات اسلامی برای اجتناب از حمایت‌های مالی، با سازمان زیباسازی شهرداری برای جلوگیری از تبلیغات شهری
با پلیس امنیت اخلاقی برای اقدام لازم قانونی، با پلیس فتا برای جلوگیری از انتشار محتوای نامناسب موجود در پلتفرم‌ها و با ناجا برای جلوگیری از فعالیت‌های تولیدی محیطی در حال نامه نگاری است. مقیسه در ادامه برای اجرای مصوبات شورای فضای مجازی صداوسیما از رئیس این سازمان درخواست کرده بود که طرح‌های جدید تولید برنامه در شورای صدور مجوز تولید (الماس) مورد پذیرش قرار نگیرد. در پایان هم درخواست شده بود که علیه معرفی دستگاه‌هایی که با ترک فعل و فرصت سوزی برای رعایت قانون همراهی نمی‌کنند مصاحبه و اقدام رسانه‌ای شود.
ضد حمله اول
با توجه به انعکاس زیادی که این نامه نگاری در شبکه‌های اجتماعی داشت پیش‌بینی می‌شد که واکنش‌های رسمی زیادی هم به دنبال داشته باشد اما کمتر کسی فکر می‌کرد که روزنامه کیهان یکی از واکنش نشان‌دهنده‌ها باشد. البته در مقاله‌ای که به قلم مهدی ساربان در روزنامه کیهان چاپ شده اشاره‌ای به نامه اخیر نشده اما از محتوای آن می‌توان فهمید که این یادداشت در واقع می‌خواهد خطاب به ساترا بگوید که می‌خواهی جایگاه قانونی خودت را در نظارت بر شبکه نمایش خانگی داشته باشی و نادیده گرفته نشوی باید فکری به حال ساختار و عملکرد خودت بکنی. جالب اینکه انتقاد نویسنده یادداشت فقط به ساختار ساترا نیست بلکه انتقاد جدی هم به نوع نگاه این مجموعه به شبکه نمایش خانگی دارد.
می‌دانیم که ساترا بخشی از صداوسیماست و نویسنده یادداشت مسئولان آن را به «رقیب پنداری» شبکه نمایش خانگی متهم میکند و می‌نویسد:
«ابتدا باید بپذیریم که رسالت شبکه نمایش خانگی «رقابت با صداوسیما» نیست! بلکه این بخش از فضای فرهنگی، موظف است که هجوم فرهنگی را کمرنگ‌تر کند. لذا نگاه کردن به بدنه سینمای خانگی به عنوان رقیب و وابسته به دشمن هم ظلم به جمهوری اسلامی است. بنابراین ساترا آمده تا چنین جای خاصی را رگولاتوری (کنترل و هدایت) کند.» بیان این ایده رادیکال از سوی کیهان غافلگیرکننده بوده است. اینکه این ویاودیها و پلتفرم‌ها در نهایت قرار است یک سپر مخفی در مقابل رسانه‌های معاند باشند.
در بخش دیگری از نامه که به ساختار کند و غیرپویای ساترا اشاره دارد نوشته شده: «امروز اگر پلتفرم‌ها بخواهند تولیدات رسانه‌ای داشته باشند، ابتدا باید متون موردنظر خود را در سامانه‌ای به نام «الماس» بارگذاری کنند. این سامانه زیر نظر مدیریت طرح‌وبرنامه صداوسیماست و ارتباطی با ساترا ندارد! در همین مرحله همه کارها قفل می‌شود. ساترا باید آنقدر شأن داشته باشد که خودش دارای سلسله مراحل بررسی طرح باشد و تا صدور مجوز نمایش، آثار را همراهی کند.
بعد از این، بندگان خدا در بخش خصوصی باید به انتظار بنشینند تا یک جمع چهار پنج نفره با میانگین سنی ۶۰سال(!) با نگاهی کاملاً فرسوده و آزموده شده در بوته صداوسیما، وقت بگذارند و این متون را بخوانند، تجربه سریال‌هایی که پشت در اتاق این بزرگواران در ساختمان شیشه‌ای مانده‌اند نشان می‌دهد چابکی لازم برای رسیدگی به آنها وجود ندارد. در صورتی‌که پلتفرم‌ها عرصه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است و به عنوان «مکمل صداوسیما» در مقابل رسانه‌های معاند دیده می‌شوند و نه رقیب صداوسیما».
نویسنده یادداشت کیهان در ادامه می نویسد که «وضعیت ناتوانی «مدیران» فعلی ساترا به جایی رسیده که سریال‌های یاغی،جادوگر، نوبت لیلی، شهرک کلیله‌ودمنه و قسمت‌های آخر جیران بدون مجوز ساترا ساخته شده‌اند. درنتیجه ساترا سعی دارد کم‌کاری در ضعف نظارتی خود را با فشار پسینی جبران کند و برخی تولیدات را وادار کند تا مجوز بگیرند!» در آخر هم به‌صورت خلاصه مشکلات مدیریت ساترا به این شرح جمع‌بندی میکند:
یک – با نگاه مدیریتی صداوسیما وارد نظارت و هدایت بخش خصوصی شده‌اند و خسته‌تر و پیرتر از آنند که بتوانند با بخش خصوصی و پرسرعت سینما همراهی کنند.
دو – هیچ برنامه مدون و هیچ طرح مشخصی برای بررسی و صدور مجوزهای شبکه نمایش خانگی ندارند!
هشدار به صداوسیما و بقیه سازمان‌ها
واکنش مجتبی توانگر رئیس کمیته دانش بنیان و اقتصاد دیجیتال مجلس به نامه جنجالی ساترا هم تندتر بود و هم مستقیما به نامه اشاره می‌کرد و دقیقا مخاطب همان نامه را مخاطب خودش قرار داده بود یعنی پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما. مجتبی توانگر همان نماینده‌ای است که به عنوان تنها مخالف طرح صیانت در آن جلسه پر حرف و حدیث نماینده‌ها حضور داشت و نه تنها دستش را به نشانه موافقت بالا نبرد بلکه بعد از جلسه آنقدر تلاش کرد که طرح معروف به صیانت به کلی در مسیر دیگری افتاد.
او در مورد نامه ساترا به صداوسیما نه تنها عملکرد خود سازمان را زیر سوال برد بلکه کاملا هشدارآمیز حرف زد: «لازم به ذکر است مطابق با بررسی‌های کارشناسی صورت گرفته در مراجع مختلف از جمله مرکز ملی فضای مجازی اساسا اینکه صنعت نمایش سینمای خانگی مشمول تعریف صوت و تصویر فراگیر باشد یا خیر محل بحث است و در آن صورت تنظیم‌گری این حوزه بر عهده آن سازمان محترم نیست.
به علاوه در شرایطی که با کم‌کاری و کج سلیقگی مدیران آن سازمان روزبه‌روز از مخاطبان آن کاسته شده و اوقات فراغت هموطنان با شبکه‌های ماهواره‌ای عمدتا معاند نظام پر می‌شود، افزایش فشار بر شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی که در حوزه تولید و نشر محتوای سینمای خانگی مشغولند جز ریختن آب به آسیاب دشمن نیست؛ چرا که مخاطب این پلتفرم‌ها در صورت محرومیت از این محتوا یقینا به سوی صداوسیما چرخش نخواهند نمود و در میانه جنگ فرهنگی نظام با رقبا و دشمنان منطقه‌ای و بین‌المللی، این کار معنی جز خلع سلاح کردن نظام از ابزارهایش ندارد.»
او در بخشی از نامه‌اش هم سازمان‌هایی را که رئیس ساترا اعلام کرده بود برای محدودیت ویاودیها ماموریت خواهند داشت مخاطب قرار داد و نوشت: «ضروری است تا اعلام کنم در صورتی که مجموعه‌های دولتی مخاطب نامه صدرالاشاره رئیس ساترا –از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت صنعت، معدن و تجارت و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری- به اعمال غیرقانونی بیان شده در نامه تمکین نمایند، مسئولین ارشد این وزارتخانه‌ها و معاونت علمی باید درباره آنها در مقابل مجلس شورای اسلامی پاسخگو باشند.»امیدواریم این تعاملات و کنش و واکنش‌ها به یک جریان شفاف در ماجرای فعالیت ویاودیها ختم شود و این نکته که قرار نیست این ویاودیها رقیب تلویزیون باشند.
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی