موج ناامیدی، آفت اصلی سرمایهگذاری
نایب رئیس اتاق ایران درباره قطعی اینترنت هشدار داد:
جذب سرمایه یکی از مهمترین مشکلات و چالشهای استارتاپی ایران بود. مشکلی که حالا با قطعیهای مکرر اینترنت بیشتر شده است. نایب رئیس اتاق ایران هم میگوید این سیاستها موجب خروج سرمایه یا عدم سرمایهگذاری در بخش استارتاپ میشود.
امسال با توجه به شعار سال، قرار بر این بود که روند سرمایه گذاری روی استارتاپها و شرکتهای دانش بنیان برای توسعه آنها افزایش یابد. اما قطعی و اختلالات اینترنت که در چند هفته اخیر گریبانگیر اکوسیستم استارتاپی شده، این روند را کند کرده است. کارشناسان معتقدند که قعطی مکرر اینترنت در نهایت منجر به کاهش سرمایه گذاری بر استارتاپها میشود. چرا که سرمایه گذاران پیش از هر چیزی به دنبال نتیجه مثبت و کسب سود هستند. زمانی که فعالیت شرکتهای استارتاپی به اینترنتی وابسته است که مدام با قطعی مواجه میشود، آیا کسی حاضر به سرمایه گذاری در این بخش میشود؟
یک دهه سیاستگذاری علیه اقتصاد
سلاحورزی با اشاره به اینکه کاهش نرخ سرمایه گذاری در کشور حدود یک دهه است که آغاز شده، گفت:«با بررسی وضعیت عمومی سرمایه گذاری کشور از سال ۱۳۹۰ تاکنون، میتوان گفت نرخ تشکیل سرمایه ثابت در کشور کاهشی بوده است. حتی طبق آمارهای موجود در سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ نرخ تشکیل سرمایه منفی شده و به نوعی استهلاک سرمایه از تشکیل سرمایه پیشی گرفته است.»
او ادامه داد:«در حوزه کسبوکارهای نوین و استارتاپها نیز وضعیت بهتر از این نبوده است. اتفاقات اخیر و محدود کردن و قطع کردن اینترنت در مقاطع مختلف، به ویژه فیلترینگ بدون اطلاع قبلی، شرایط نااطمینانی را افزایش میدهد و به نوعی میتواند در کاهش نرخ سرمایه گذاری در این حوزه بسیار تاثیر گذار باشد. چرا که اساسا موج ناامیدی در فضای این نوع کسبوکارها، آفت اصلی برای عدم سرمایه گذاری خارجی و حتی داخلی است.»
نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران همچنین اعلام کرد براساس گزارشهایی که به اتاق بازرگانی میرسد پروژهها و کسبوکارهای فراوانی همزمان با قطعی اینترنت توسعه خود را متوقف کردهاند.
سلاح ورزی توضیح داد:«اما نکتهای که در خصوص سرمایه گذاری در این حوزه وجود دارد این است که در همه این سالها متولی اصلی و مناسب برای حکمرانی دیتا مشخص نبوده است که بتواند تحرکی را در نرخ اشتغال و رشد اقتصادی در کسبوکارهای مبتنی بر نوآوری و آی تی، فراهم کند. به عنوان مثال در بحث توسعه دولت الکترونیک بیشتر دیجیتالی کردن امور مد نظر بوده است تا به وجود آوردن دولت الکترونیکی که معنای آن استفاده همگانی از فناوری به منظور توزیع خدمات دولتی است.»
عدم اطمینان به فضای استارتاپی ایران
نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران در پایان به علل کاهش نرخ سرمایهگذاری در کشور اشاره کرد و گفت:«این اتفاقات نیز نتیجه مجموعهای از سیاستها یا ابهامات و ریسکهایی مانند مبادلات بانکی، قطع مکرر اینترنت و دیگر سیاستگذاریهاست که باعث میشود فضای ناامنی برای سرمایهگذاران به وجود بیاورد و در نهایت موجب خروج سرمایه یا عدم سرمایهگذاری در این بخش کشور ما میشود.»
به هر حال، اقتصاد کشور در یک سال گذشته روزهای پرچالشی را سپری کرده است و همین مساله منجر به عدم اطمینان سرمایهگذاران شده و در نهایت آنها تمایلی به سرمایهگذاری در استارتاپها که حوزه بسیار ریسکپذیری هستند، ندارند.
همچنین براساس بررسی روند سرمایهگذاری در کسبوکارهای نوپا نیز میتوان گفت معمولا استقبال کمرنگی از سوی بخشهای دولتی و خصوصی برای تامین سرمایه این نوع کسبوکارها وجود داشته است.
با توجه به آمارها، مدتی است که میزان و تعداد سرمایهگذاری خارجی در ایران و سرمایهگذاری خطرپذیر بسیار کم شده است. با آن که فعالان اکوسیتم استارتاپی به دنبال آن بودند که زمینه را برای ورود سرمایهگذارها فراهم و آنها را برای سرمایهگذاری روی استارتاپها ترغیب کنند. اما باتوجه به اتفاقات اخیر دیگر بعید به نظر میرسد که به راحتی سرمایهگذاری روی این کسبوکارهای نوپا انجام شود.
منبع: تجارتنیوز