با شیوع کرونا مسیرهای سرویس‌دهی جدیدی تجربه خواهیم کرد
امین سلامی، بنیانگذار تازهبار در گفت‌وگو با آی‌چیزها از راه‌اندازی کسب‌وکارش می‌گوید تا چالش شیوع کرونا
سال ۹۹ با چالش شیوع بیماری کرونا به استقبال کسب‌وکارها آمد و با اینکه بیش از یک ماه از دست‌وپنجه نرم کردن با این ویروس می‌گذرد اما مهار سخت این بیماری مردم بسیاری از کشورهای جهان و از جمله ایران را ناگزیر کرده است که تا حد امکان از حضور در اجتماعات غیرضروری پرهیز کنند. این روزها اغلب روی درب ورودی رستوران‌ها، کافه‌ها، فست‌فودها و آشپزخانه‌ها که در روزهایی معمول پذیرای مردم بود با عبارت «بسته است» مواجه می‌شویم و بدون اغراق می‌توان گفت امروز صنعت غذایی کشور از این بحران آسیب زیادی دیده است.
تازهبار، به گفته بنیانگذارش پلتفرمی با چشم‌انداز محقق کردن رویای کشاورزان، باغداران و دامداران ایرانی برای عرضه مستقیم، بی‌واسطه و سریع محصولات کشاورزی است. این پلتفرم به عنوان تامین‌کننده مستقیم برای رستوران‌های مطرح شهر، فست‌فودها، کافه‌ها و تعداد زیادی از برندهای حوزه غذایی کشور در سطح شهر حضور دارد نیز این روزها دستخوش بحران شیوع این بیماری قرار گرفته است و خیلی از مشتریان این پلتفرم با شرایط این روزها تعطیل شده‌اند. اما این پلتفرم بیکار ننشسته و با تشکیل کمیته‌ای سعی کرده است کانال‌های فروشش را تغییر دهد با امین سلامی بنیانگذار تازهبار گفت‌وگویی ترتیب دادیم تا برایمان از شکل‌گیری تازهبار تا تجربه چالش‌برانگیز این روزها بگوید.
سلامی که تحصیلات کارشناسی را در زمینه ارتباط تصویری و کارشناسی ارشد را در رشته MBAبا گرایش مدیریت استراتژیک گذارنده در رابطه با ورودش به اکوسیستم استارتاپی می‌گوید: «از سال ۸۷ با استارتاپی به نام «ویترین روز» وارد حوزه کارآفرینی شدم. «ویترین‌روز» یک پلتفرم آنلاین برای برگزاری نمایشگاه‌های هنری با هدف معرفی و فروش آثار بود که مورد استقبال خیلی از طراحان بین‌المللی قرار گرفت. اما در آن زمان خیلی به شکل امروزی مفاهیم استارتاپی وجود نداشت و ما هم نتوانستیم مدل را به درآمدزایی برسانیم، کسبوکار را بعد از مدتی ادامه ندادیم و فعالیت‌هایش را متوقف کردیم.
بلافاصله بعد از این تجربه وارد صنعت تبلیغات و بازاریابی شدم و در اولین شرکت تبلیغاتی ایران یعنی «داروگ» شروع به کار کردم. تقریبا بعد از ۷ سال فعالیت به عنوان یکی از مدیران ارشد آن مجموعه استعفا دادم و شروع به کار روی یکی دیگر از دغدغه‌هایم کردم. بعد از استعفا از «داروگ» استارتاپی به نام «بوسترلند» که یک شبکه اجتماعی مانند اینستاگرام یا پینترست بود را راه‌اندازی کردم. با این ایده قصد فراهم کردن شرایطی را داشتم که مردم کالاهایی که به آن علاقه دارند را در صفحه خود در «بوسترلند» و یا از طریق شبکه‌های اجتماعی با بقیه به اشتراک بگذارند. به این صورت که اگر فروشی از طریق صفحه‌شان ایجاد شد منجر به درآمدزایی برای آن‌ها شود. در کنار آن نیز برندها هم بیشتر دیده می‌شدند و با یک استراتژی مارکتینگ؛ فروش آن‌ها به عنوان یک Peer-to-Peer از خریدارهایشان بیشتر می‌شد اما متاسفانه این ایده هم بعد از سه سال علیرغم سرمایه‌گذاری اولیه و علاقه‌مندی‌هایی که برای جذب سرمایه در راند بعد بود به دلیل اشتباهاتی که داشتیم، موفق به ادامه مسیر نشد.»
در این روزهای کرونایی ما هم با توجه به این اوضاع و کاهش فروش شدیدی که برایمان بوجود آمد در تازهبار کمیته‌ای تشکیل دادیم و کانال‌های فروش دیگری را بررسی و برای آن‌ها برنامه‌ریزی کردیم. احتمالا در هفته‌های آینده سرویس‌دهی در کانال‌های جدید را شروع می‌کنیم. در یکی از این سرویس‌ها مدل اشتراکی را برای مردم ایجاد خواهیم کرد که خانواده‌ها نیز مانند مشتریان دیگر تازه بار بتوانند از قیمت و کیفیت مناسب بهره‌مند شوند.
در طول مدت دوماه نزدیک به ۴۰۰ میلیون تومان فروش داشتم!
سلامی اما بعد از تجربه بوسترلند تا انتهای سال۹۷ مدتی بیکار بود و به گفته خودش قصد مهاجرت به ترکیه را داشت که بخت شاید با او یار بود، پروسه رفتنش طولانی شد و این مقدمه‌ای بود تا استارت راه‌اندازی تازهبار زده شود. او در رابطه با اولین تجربه فروش ۴۰۰ میلیون تومانی محصولات کشاورزی طی دوماه و راه‌اندازی تازهبار می‌گوید: «در این مدت تصمیم گرفتم باتوجه به سابقه خانوادگیم یعنی پدر و اجدادم که در صنعت کشاورزی سالیان سال فعالیت داشتند، برای گذران زندگی مدتی کوتاه تامین کننده محصولات تازه یکی از رستوران‌های مطرح شهر باشم. در کل از سال ۸۵ همیشه دوست داشتم وارد صنعت کشاورزی شوم اما هر بار بنا به دلیلی احساس می‌کردم هنوز موقع انجام این کار نشده است و مارکت ایران ظرفیت پذیرش یک پلتفرم آنلاین در صنعت کشاورزی را ندارد. واقعیت این است که خوشحالم که آن زمان اقدامی نکردم و در نهایت تجربه سال‌هایی که گذشت باعث شد که امروز بتوانم در بیزنس تازهبار موفقیت بیشتری حاصل کنم. در دوره‌ای که فعالیت «بوسترلند» را متوقف کردیم همانطور که گفتم برای گذران زندگی تامین محصولات تازه را به صورت محدود شروع کردم و در طول مدت دو ماه نزدیک به ۴۰۰ میلیون تومان فروش داشتم. احساسم این بود که حال دیگر فرصتی عالی برای شروع فعالیت در این حوزه است.»
اگرچه ایده تازهبار شکل گرفته بود اما متاسفانه سرمایه لازم برای اجرا وجود نداشت و اجرای این ایده یک سرمایه درگردش زیادی لازم داشت. سلامی در ادامه توضیح می‌دهد: «کار را متوقف کردم تا ببینم در آینده چه اتفاقی می‌افتد. به‌طور اتفاقی وارد گروه سرمایه‌گذاری فیروزه شدم تا در سمت مدیر عامل یکی از کسب‌وکارهای فیروزه که حاصل تلاش استارتاپ استودیو «کنترل‌تک» بود، مشغول به فعالیت شوم. استارتاپ استودیو «کنترل‌تک» یک مجموعه هست که هدف آن مدل‌سازی ایده‌های مطرح موجود در دنیا برای بازار ایران است تا بتواند هر سال ۳ ایده را از داخل مجموعه خودش بیرون بیاورد و راه‌اندازی کند. ما جلسات مختلفی داشتیم در یکی از جلسات ایده تامین محصولات تازه برای رستوران‌ها و کافه‌ها را با بقیه مطرح کردم که خوش‌بختانه مورد استقبال واقع شد و قرار شد رسماً از مرداد ماه سال ۹۸ به عنوان فاندر و مدیرعامل تازهبار کار را شروع کنم.»
در سال پیش‌رو جذب سرمایه برای کسب‌وکارها قطعا به سختی انجام می‌شود و شرط بقا درگرو استمرار و دوری از امید واهی به آینده نامعلوم است. برای زنده‌ماندن باید بیشترین تمرکز را روی دستیابی به مشتریان باکیفیت برای رشد کسبوکار بگذاریم.
قبل از شیوع کرونا نرخ رشد مرکب سفارش روزانه تازهبار بیش از ۲۵ درصد بود
پلتفرم تازه بار به گفته بنیانگذارش از یک طرف دسترسی به محصولات تازه را باقیمت مناسب برای مشتریان تهسیل می‌کند و از طرف دیگر این امکان را به کشاورزان و تولیدکنندگان می‌دهد که در زمان کمتری محصولات تازه خود را برای توزیع به انبارهای تازهبار ارسال کنند. سلامی در ادامه می‌گوید: «تازه بار توانست به عنوان چهارمین خروجی استودیو «کنترل‌تک» که با برترین فعالین حوزه غذایی کشور کار می‌کند، تاثیر قابل‌توجهی را در ایجاد پیوندی بر پایه تکنولوژی میان تامین‌کنندگان محصولات و صنعت غذا در کشور ایفا کند. بعد از گذشت ۸ ماه از فعالیتش رشد بسیار خوبی راتجربه کرد. توزیع و تامین محصولات تازه شامل صیفی‌جات، میوه‌جات و سبزیجات برای مشتریان از خدماتی است که تا امروز تازهبار به برخی از فعالین حوزه غذایی کشور ارائه کرده است.»
بنیانگذار تازهبار همچنین در رابطه با رشدی که قبل از شیوع کرونا تجربه کرده و ترکیب تیم تازهبار می‌گوید: «ما در تازهبار به دلیل ارزش ویژه‌ای که برای مشتریانمان خلق می‌کردیم شاهد رشد شدید درخواست‌ها بودیم که پیش‌بینی و برنامه‌ریزی‌های ما برای این موضوع به کسبوکار اجازه رشد فزاینده‌ای را داد. تا قبل از فراگیری ویروس کرونا نرخ رشد مرکب سفارش‌های روزانه ما ماهیانه بیش از ۲۵ درصد بود. تیم ما تا انتهای امسال ۱۵ نفر بود که بیشترین تعداد نفرات را در بخش عملیات و پردازش محصولات داشتیم. به‌طور غیر مستقیم هم در بخش‌های مختلف با تعداد دیگری از افراد نیز همکاری می‌کنیم.»
اخبار اکوسیستم استارتاپی ایران را در سایت آی‌چیزها بخوانید
سلامی معتقد است که «بازار روزهای» شهرداری و میدان مرکزی میوه و تره‌بار مهم‌ترین رقیب تازهبار هستند که البته هوشمندی در ارائه خدمات تازه بار را ندارند، او در این‌باره می‌گوید: «در تازه بار به‌دلیل ارتباط نزدیک و مستقیم ما با کشاورزان از لحاظ کیفیت و قیمت توانسته‌ایم خیلی خوب عمل کرده و به همین دلیل شاید خیلی از رقبای ما در کانال‌های دیگر امروز برای ما جدی نباشند. البته برنامه‌های مختلفی داریم تا مهم‌ترین رقیب خودمان را هم تحت‌تاثیر قرار دهیم. تازه بار مزیت‌های رقابتی مختلفی در هر بخش دارد و یکی از نکات قابل توجه در سامانه‌های تازه بار ارائه خدمات هوشمند در بخش‌های عرضه و تقاضا، قیمت‌گذاری، دسته‌بندی و ارسال به موقع است که براساس اپلیکیشن‌های مختلف ارائه می‌شود.»
تازهبار یکی از خروجی‌های استارتاپ استودیو «کنترل تک» است که به گفته بنیانگذارش بخش عمده‌ای از سهام را «کنترل‌تک» به عنوان بنیانگذار در اختیار دارد و بیشتر هزینه‌هایی هم که تاکنون از طریق جذب سرمایه صورت گرفته در جهت تولید زیرساخت‌ها و ابزارهای تکنولوژی بوده است. سلامی در ادامه توضیح می‌دهد: «سرمایه اولیه راه‌اندازی از طریق «کنترل‌تک» تامین شد. سپس از طریق دوستان و افراد علاقه‌مند، اولین راند سرمایه‌گذاری برای تازه بار در مرحله بذری بود که در این مرحله جذب سرمایه مبلغی بین ۵۰۰ میلیون تا دو میلیارد تومان است. در حال حاضر مذاکراتی را با چند مجموعه برای افزایش سرمایه در راند جدید شروع کرده‌ایم که به زودی خبرهایی را در این خصوص اعلام خواهیم کرد.»
در زمان شیوع کرونا با توجه به اینکه بیشترین تعداد همکاران ما در بخش عملیات هستند، ما هم تدابیری را برای رعایت بهداشت فردی و جمعی در بخش عملیات تازهبار درنظر گرفتیم تا سرویس‌دهی ما در شرایطی که کسب‌وکارهای امروز به خدماتمان نیاز دارند دچار مشکل نشوند. همچنین تمامی همکاران در دفتر مرکزی به صورت دورکاری فعالیت‌ها و جلسات را جلو می‌برند. برای این منظور ما از ابزارهای آنلاین برای مدیریت کارها، جلسات و… استفاده می‌کنیم.
دولت برای کشاورزی نگران اما بدون دستورکار است
به گفته بنیانگذار تازهبار چالش‌های سال ۹۸ از آبان‌ماه شروع شد و تا امروز هم ادامه دارد. به گفته او چالش‌هایی نظیر قطعی اینترنت، آب‌وهوای متغییر و بسته شدن راه‌ها و جاده‌ها، صادرات میوه و صیفی‌جات که طبیعتاً قیمت اجناس را بالا برد. همچنین او معتقد است که سقوط هواپیما و دوباره قطعی اینترنت و بسته شدن رستوران‌ها و کافه‌ها، گرانی بنزین، پروژه رمز دوم پویا و شیوع کرونا و تاثیر زیادی روی عملکرد تازه بار داشت. سلامی در ادامه به چالش‌های دیگری نیز سخن می‌گوید: «چالش‌های مختلفی در طول مسیر وجود داشته است به‌خصوص جذب نیروی کار متخصص در این حوزه. در تازه بار زمان زیادی را درگیر این فرآیندها بودیم.
مدل‌سازی ساز و کار سنتی در این حوزه و تبدیل آن‌ها به فرآیندهایی بر پایه تکنولوژی نیز از چالش‌های مهم ما در تازهبار بوده است. ارتباط با فعالین صنعت غذایی که یک حوزه سنتی به‌شمار می‌آید، نیز از چالش‌های سخت در تازه بار بود. این فعالین به‌دلیل عدم اعتماد و مقاومت در برابر تغییر از فرایندهایی که در گذشته داشته‌اند و عدم استفاده از سیستم سفارش‌گذاری آنلاین نام برد. به‌یاد دارم که برای آموزش سفاارش آنلاین به آن‌ها ساعت‌ها وقت گذاشتیم. اما ما با تمرکز بر روی کسبوکار، همیشه سعی کردیم از هر مشکلی فرصتی بسازیم تا هم خودمان را محک زده و هم آمادگی روزهای سخت‌تر را داشته باشیم. با این همه بعد از ۷ ماه فعالیت، هنوز به نقطه سربه‌سر نرسیدیم و طبیعتاً کسب‌وکارهایی که عمده فعالیت‌هایشان در بخش عملیات است شاید راه خیلی سخت و دشواری را برای تحقق این اهداف دارند. اما پیش‌بینی می‌کنیم که سال سوم فعالیت، نقطه سربه‌سر را رد کنیم.»
سلامی معتقد است سال بسیار سختی در انتظار اکوسیستم استارتاپی ایران خواهد بود. مهم‌ترین عامل زنده‌ماندن کسب‌وکارها در این شرایط، مدیریت دقیق منابع مالی و نگه‌داشت آن از طریق برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی صحیح برای داشتن نسبت درستی از سرمایه در گردش کسبوکار خواهد بود. از منظر او در سال پیش‌رو جذب سرمایه برای کسب‌وکارها قطعا به سختی انجام می‌شود و شرط بقا درگرو استمرار و دوری از امید واهی به آینده نامعلوم است. او تاکید می‌کند: «برای زنده‌ماندن باید بیشترین تمرکز را روی دستیابی به مشتریان باکیفیت برای رشد کسبوکار بگذاریم.»
در تازه بار به‌دلیل ارتباط نزدیک و مستقیم ما با کشاورزان از لحاظ کیفیت و قیمت توانسته‌ایم خیلی خوب عمل کرده و به همین دلیل شاید خیلی از رقبای ما در کانال‌های دیگر امروز برای ما جدی نباشند. البته برنامه‌های مختلفی داریم تا مهم‌ترین رقیب خودمان را هم تحت‌تاثیر قرار دهیم.
بنیانگذار این استارتاپ در رابطه با انتظاری که از دستگاه‌های دولتی می‌توان داشت، می‌گوید: «توقعات زیادی نداریم. اتفاقا همین اواخر هم مکاتبات زیادی با دستگاه‌های دولتی داشتیم، درواقع باید گفت پیچیدگی‌هایی که در اعطای برخی مجوزها و عدم سرعت در پاسخگویی به نیازهای یک استارتاپ، ما را دچار سردرگمی می‌کنند. ما استراتژی‌های مختلفی را طراحی کردیم که نیاز داریم با سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار شهرداری‌های تهران همکاری دوجانبه داشته باشیم اما در این مدت نتیجه‌ای نگرفتیم. همچنین برای همکاری وزارتخانه جهاد کشاورزی اقدام کرده‌ایم که البته مدت طولانی است این وزارتخانه وزیری ندارد و تقریبا تمام تلاش ما به در بسته می‌خورد. همه این موارد درحالی اتفاق می‌افتد که دولت بارها و بارها در خصوص موضوع کشاورزی نگرانی‌های خود را اعلام کرده است و به دنبال حذف واسطه‌گری، رشد و پویایی کشاورزان ایرانی است. اما هیچ دستورکار اجرایی را صادرنکرده است و حتی از استارتاپ‌هایی نظیر تازه بار که با هزینه‌های بسیار زیاد بخش خصوصی کنترل‌می‌شوند، حمایتی نکرده است.»
مطالب مرتبط:
رشد ۱۵۰درصدی دو تست در روزهای کرونایی رشد ۶۰درصدی مخاطبان بقراط در بحران کرونا تعطیلی مدارس موجب رشد استارتاپ‌های آموزشی در جهان شده است مدارس الفبای آموزش آنلاین را نمی‌دانند دینگ‌تاک اپلیکیشنی که کرونا اسم آن را بر سر زبان‌ها انداخت کرونا و استارتاپ‌هایی برای ارتباط تصویری با پزشکان
قیمت‌های تازهبار به ادعای بنیانگذارش در برخی از موارد ۴۰درصد پایین‌تر از نرخ شهراست و از کیفیت مناسبی نیز برخوردار است. تازه بار هم مانند کسب‌وکارهای دیگر در این روزهای کرونایی تدابیری رابرای بهبود در ارائه خدمات و رعایت نکات بهداشتی اندیشیده است. سلامی در این‌باره توضیح می‌دهد: «ما هم با توجه به این اوضاع و کاهش فروش شدیدی که برایمان بوجود آمد در تازهبار کمیته‌ای تشکیل دادیم و کانال‌های فروش دیگری را بررسی و برای آن‌ها برنامه‌ریزی کردیم. احتمالا در هفته‌های آینده سرویس‌دهی در کانال‌های جدید را شروع می‌کنیم. در یکی از این سرویس‌ها مدل اشتراکی را برای مردم ایجاد خواهیم کرد که خنواده‌ها نیز مانند مشتریان دیگر ما بتوانند از قیمت و کیفیت مناسب بهره‌مند شوند. در زمان شیوع کرونا با توجه به اینکه بیشترین تعداد همکاران ما در بخش عملیات هستند، ما هم تدابیری را برای رعایت بهداشت فردی و جمعی در بخش عملیات تازهبار درنظر گرفتیم تا سرویس‌دهی ما در شرایطی که کسب‌وکارهای امروز به خدماتمان نیاز دارند دچار مشکل نشوند. همچنین تمامی همکاران در دفتر مرکزی به صورت دورکاری فعالیت‌ها و جلسات را جلو می‌برند. برای این منظور ما از ابزارهای آنلاین برای مدیریت کارها، جلسات و… استفاده می‌کنیم.»
و در آخر باید گفت تمرکز این استارتاپ در حال حاضر برای فعالیت در شهر تهران است اما برنامه‌هایی نیز برای توسعه کسبوکار در شهرهای توریستی و پررونق در صنعت غذا خواهد داشت.